Στις 18-19 Ιούνη ξεκινούν οι απολογίες των κατηγορούμενων ναζιστών της Χρυσής Αυγής. Μετά τη μεγάλη ήττα της εγκληματικής συμμορίας στις εκλογές, η διαδικασία των απολογιών θα αποτελέσει ένα γιγάντιο πρόβλημα στην ήδη διαλυμένη και στριμωγμένη Χρυσή Αυγή. Αλλά έχει προηγηθεί και ένα δίμηνο στο οποίο η ΧΑ εκτίθεται συνεχώς, μέσω των μαρτύρων υπεράσπισής της. Από τις 6 Μάρτη, που προσήλθε η μητέρα του Δ. Αγιοβλασίτη ως μάρτυρας υπεράσπισής του, μέχρι τις 21 Μάη, που ξεκίνησε την κατάθεσή του ο Δ. Βλαχόπουλος, τελευταίος μάρτυρας του αρχηγού της ναζιστικής συμμορίας Μιχαλολιάκου, η Χρυσή Αυγή απέτυχε παταγωδώς να προβάλλει μια εξήγηση για τα όσα κατηγορείται.
Ενώ στην αρχή της δίκης είχαν δηλωθεί πάνω από 260 μάρτυρες, έφτασαν στο ακροατήριο μόλις 70 από αυτούς, δηλαδή περίπου 3 στους 4 είτε παραιτήθηκαν, είτε τους απέσυρε η υπεράσπιση. Κι όχι ανεξήγητα. Τα συντριπτικά στοιχεία της αποδεικτικής διαδικασίας και η πολιτική απομόνωση της ΧΑ που διαρκώς αυξάνεται, από τη μία δεν επέτρεπαν στους μάρτυρες να αναπτύξουν κάποια υπερασπιστική γραμμή, από την άλλη έκαναν την υπεράσπιση να τρέμει για το τι μπορεί να ξεστομίσουν.
Κυρίαρχες ήταν δυο κατηγορίες μαρτύρων. Η πρώτη αποτελούνταν από τους μάρτυρες «χαρακτήρα»: γονείς, συγγενείς, γείτονες και οικογενειακοί φίλοι των μελών των ταγμάτων εφόδου, ήρθαν στο δικαστήριο με μοναδικό σκοπό να αρνηθούν κάθε σχέση των κατηγορούμενων με τη Χρυσή Αυγή και με τις επιθέσεις που εξετάζονται από το δικαστήριο. Με ένα φάσμα καταθέσεων που ξεκινάει από την απλώς ανούσια γραμμή «μου είπε ότι ήταν σπίτι του» και φτάνει μέχρι τον τραγέλαφο γονείς να μην αναγνωρίζουν τα παιδιά τους σε φωτογραφίες παραταγμένων ταγμάτων εφόδου με τις γνωστές χρυσαυγίτικες στολές, οι μάρτυρες χαρακτήρα δεν κατάφεραν πολλά για τους κατηγορούμενους.
Αντίθετα, επιβεβαίωσαν την παρουσία των περισσότερων στο χώρο των επιθέσεων, αφού δεν μπορούσαν να ισχυριστούν και να αποδείξουν ότι οι κατηγορούμενοι ήταν κάπου αλλού. Η αιτιολογία για τις συλλήψεις ήταν «τον πήρε η μπάλα», «η αστυνομία έκανε προσαγωγές, δεν τους εξήγησε γιατί», «τους πήγανε στο τμήμα από περιέργεια» και άλλα φαιδρά. Επίσης υπήρξαν μάρτυρες που επιβεβαίωσαν την παρουσία άλλων κατηγορούμενων (όχι αυτών που υπερασπίζονταν) στις επιθέσεις: ο μάρτυρας του Αναδιώτη επιβεβαίωσε την παρουσία του Άγγου (υπόθεση δολοφονίας Π. Φύσσα), η μάρτυρας του Γαλανάκη την παρουσία του Αγιοβλασίτη (υπόθεση Συνεργείου), η μάρτυρας του Μίχου την παρουσία του Λαγού (υπόθεση Συνεργείου) κ.ά.
Η δεύτερη κατηγορία μαρτύρων ήταν τα υψηλόβαθμα στελέχη, επιστημονικοί συνεργάτες και υπάλληλοι της Χρυσής Αυγής. Ήρθαν ως μάρτυρες των βουλευτών και ιδίως του Μιχαλολιάκου και σκοπός τους ήταν να αρνηθούν την ναζιστική ιδεολογία, να δηλώσουν ότι επικρατούσε άγνοια για τις εγκληματικές πράξεις σε όλο το εσωτερικό της οργάνωσης και να αποποιηθούν τις ευθύνες της ηγεσίας για τις πράξεις των μελών. Και αυτό το σκέλος της υπερασπιστικής γραμμής οδήγησε σε τραγέλαφο. Μέλη της κεντρικής επιτροπής και άλλα υψηλόβαθμα στελέχη αρνούνταν ότι είναι μέλη της Χρυσής Αυγής, καθώς η ΧΑ «δεν έχει μέλη, μόνο υποστηρικτές». Ισχυρίζονταν μεν ότι η Χρυσή Αυγή είναι «κόμμα», που διεξάγει συνέδρια και εκλέγει τα όργανά της, αλλά δεν είχαν καμία συγκεκριμένη απάντηση στο πώς γίνεται αυτό. Άλλοι είπαν ότι γίνεται λίγο πολύ με προφορική συνεννόηση, άλλοι ότι το καταστατικό εφαρμόζεται στο περίπου, άλλοι ότι έρχονται εγκύκλιοι από τα κεντρικά και οι γραμματείς των πυρήνων δεν τις διαβάζουν καν, άλλοι ότι οι τοπικές είναι στην πραγματικότητα «αυτόνομες» και δεν δίνουν κανέναν λογαριασμό στην ηγεσία. Όλα αυτά για να αποδείξουν ότι αν κάποιες τοπικές ντύνονταν ή εκπαιδεύονταν στρατιωτικά ήταν δικό τους «καπέλο». Το ίδιο κι αν σκότωναν.
Επίσης δήλωναν κατηγορηματικά πλήρη άγνοια για τα πραγματικά γεγονότα, προσπαθώντας να δώσουν την εικόνα ότι κανείς επί έξι χρόνια δεν έχει συζητήσει τίποτα σχετικό σε καμία συνεδρίαση ηγετικού οργάνου (κεντρική επιτροπή, πολιτικό συμβούλιο, συνέδριο). Για τη ναζιστική ιδεολογία οι εξηγήσεις κυμαίνονταν από την πλήρη άρνηση ή τον ισχυρισμό ότι ήταν «ιδέες της νιότης» που εγκαταλείφθηκαν (κάτι που έσπαγε εύκολα με τις φωτογραφίες και τις αναφορές της πολιτικής αγωγής σε βίντεο που το δικαστήριο έχει προβάλει), μέχρι τις γελοιότητες περί «ποιητικής αδείας», «σπαρτιατικών χαιρετισμών», «αρχαιοελληνικών συμβόλων» και την ξεδιάντροπη αντιστροφή της Ιστορίας.
Ωστόσο κατέθεσαν και μάρτυρες που έσπασαν τη γραμμή. Οι μάρτυρες των πρώην βουλευτών Μπούκουρα και Αλεξόπουλου (αποχώρησαν από τη Χρυσή Αυγή το 2014 όταν είδαν ότι το κατηγορητήριο τους περιλαμβάνει), κατέθεσαν ότι οι κατηγορούμενοι αυτοί διέφεραν από τους άλλους ιδεολογικά αλλά και στις πρακτικές. Με άλλα λόγια παραδέχτηκαν ότι η Χρυσή Αυγή ήταν βίαιη και ναζιστική, αλλά οι ίδιοι δεν ήταν. Προκάλεσαν αναστάτωση στην υπόλοιπη υπεράσπιση και ομηρικούς καυγάδες μεταξύ δικηγόρων μέσα στο δικαστήριο, ενώπιον της έδρας και σε μερικές περιπτώσεις μπροστά σε γεμάτο ακροατήριο.
Στοιχεία
Ωστόσο η υπερασπιστική γραμμή τους, ότι «δεν ήξεραν» σε τι κόμμα έμπαιναν, παραμένει φτωχή και έχει ήδη καταρριφθεί από πλήθος στοιχείων και άλλους μάρτυρες. Έχει τεκμηριωθεί ότι κανείς δεν φτάνει τόσο ψηλά στην οργάνωση χωρίς να έχει την προσωπική έγκριση του αρχηγού, ότι τα υψηλόβαθμα στελέχη είναι αυτά που φροντίζουν να κατηχήσουν τα υπόλοιπα στην ιδεολογία της ΧΑ –άρα οφείλουν να την κατέχουν– ότι δεν μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι έχει δώσει το παρών σε οποιαδήποτε εσωτερική διαδικασία της οργάνωσης χωρίς να έχει ακούσει το τόσες φορές ειπωμένο θριαμβευτικά «είμαστε φασίστες, είμαστε ναζί». Ο ίδιος ο Μπούκουρας άλλωστε έχει θριαμβολογήσει κατ’ αυτόν τον τρόπο, σε βίντεο που το δικαστήριο έχει δει.
Κάτι παρόμοιο συνέβη και με τους μάρτυρες του Μίχου. Έχοντας αποχωρήσει το 2017, ο Μίχος μέσω των μαρτύρων του προσπάθησε –κι αυτός μάταια- να διαχωρίσει τη θέση του από τη Χρυσή Αυγή, την οργανωτική της δομή, την ιδεολογία της και τις εγκληματικές της πράξεις. Κατάφερε μόνο να τα επιβεβαιώσει, ανατρέποντας όλη την προσπάθεια που είχε γίνει από την υπόλοιπη υπεράσπιση μέχρι να έρθει η σειρά του. Μέλη υπάρχουν, έλεγχος από την ηγεσία υπάρχει κλπ. Σύμφωνα με μάρτυρες του Μίχου, υπήρχαν τοπικές και τάσεις μέσα στη Χρυσή Αυγή που ήταν «πιο βίαιες» και «πιο ναζιστικές» από το σύνολο της οργάνωσης. Αυτή η γραμμή υιοθετήθηκε και από κάποιους μάρτυρες του Μιχαλολιάκου, που είπαν ότι η Νίκαια «έκλεισε» ή «διεγράφη», προαναγγέλλοντας αδειάσματα στη φάση των απολογιών.
Υπήρξαν επιπλέον και μάρτυρες που άφησαν να τους ξεφύγουν σημαντικά στοιχεία. Ο Α. Σπίνος, δημοσιογράφος, μάρτυρας υπεράσπισης του Μιχαλολιάκου και στέλεχος της Χρυσής Αυγής, αποκάλυψε την ύπαρξη καταστατικού ήδη από το 1992. Έκανε άνω κάτω τον ισχυρισμό της οργάνωσης ότι «το πρώτο και μόνο» καταστατικό της είναι αυτό που κατατέθηκε τον Αύγουστο του 2012 στον Άρειο Πάγο. Επιβεβαιώνει τον Δ. Ψαρρά, που έχει καταθέσει ως μάρτυρας κατηγορίας ότι το καταστατικό της ΧΑ του στάλθηκε στο περιοδικό «Σχολιαστής» το 1987. Το καταστατικό αυτό αποκαλύπτει τόσο την ναζιστική ιδεολογία της ΧΑ όσο και την απόλυτη γνώση και εξουσία του αρχηγού πάνω σε οτιδήποτε κάνει η οργάνωση και τα μέλη της. Η Αρχή του Αρχηγού, όπως ονομάζεται στο καταστατικό αυτή η απόλυτη εξουσία, είναι ενοχοποιητική για τον Μιχαλολιάκο και η οργάνωση έχει κάνει ό,τι μπορεί για να αρνηθεί την γνησιότητα (και την ύπαρξη) του οποιουδήποτε καταστατικού πριν το 2012.
Πολλές άλλες σημαντικές αποκαλύψεις μικρότερης εμβέλειας έκαναν διάφοροι μάρτυρες είτε επιβεβαιώνοντας στοιχεία του κατηγορητηρίου, είτε αναγνωρίζοντας στελέχη και ήδη καταδικασμένους σε κρίσιμες φωτογραφίες και αναγνωστέα έγγραφα από υπολογιστές των ηγετών.
Μετά από 4 χρόνια δίκης, σε μια διαδικασία που συνεδρίαση τη συνεδρίαση αποκαλύπτονται όλο και περισσότερα ενοχοποιητικά στοιχεία τα οποία διαρκώς επιβεβαιώνονται και διασταυρώνονται από πλήθος πηγών (μάρτυρες κατηγορίας, βίντεο, δημοσιεύματα, δελτία αστυνομίας, ηχητικά, φωτογραφίες, έντυπα και δηλώσεις της ίδιας της ΧΑ, υλικό στους σκληρούς δίσκους των ηγετών κλπ), η όποια προσπάθεια των μαρτύρων υπεράσπισης να τα αρνηθούν περισσότερο επιβεβαίωνε ότι υπάρχει μηχανισμός συγκάλυψης. Αντίθετα, τα «λάθη» τους, έρχονταν και συμπλήρωναν το παζλ καθώς ήταν οι μόνες πειστικές νησίδες μέσα σε έναν ωκεανό από απροκάλυπτα ψέματα.
Η ώρα των απολογιών πλησιάζει και πρόκειται να αποτελέσει την ταφόπλακα της υπερασπιστικής γραμμής της ναζιστικής συμμορίας. Το αντιφασιστικό κίνημα πρέπει να δώσει μαζικά το παρών για να επιταχύνει τη συντριβή και να διαδώσει όσο πιο γρήγορα και αποτελεσματικά γίνεται την εικόνα που σίγουρα θα ενισχυθεί, μιας εγκληματικής οργάνωσης που έρχεται αντιμέτωπη με την αλήθεια. Έτσι το κίνημα θα διασφαλίσει ότι στις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές οι ναζί δεν θα καταφέρουν να ξαναμπούν στη βουλή.
Επόμενες δικάσιμοι
18/6 και 21/6 στον Κορυδαλλό.