Η επικαιρότητα του Μαρξ και του Λένιν

Ο Mαρξισμός και το Kράτος ήταν το θέμα της δεύτερης συζήτησης του μονοήμερου. Τη συζήτηση άνοιξε ο Σ. Κοντογιάννης μέλος της Συντακτικής Επιτροπής του περιοδικού Σοσιαλισμός από τα Κάτω που θύμισε τη θεωρία του Μαρξ και τον Ένγκελς για την καταγωγή του κράτος και του ρόλου του. 

«Στο Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος γράφουν ότι η εκτελεστική εξουσία του σύγχρονου κράτους είναι μια επιτροπή για τη διαχείριση των κοινών υποθέσεων της αστικής τάξης. Κι αυτή η άποψη δέχεται ακόμα και σήμερα επιθέσεις. Από τις θεωρίες που μπορούμε να τις περιγράψουμε ως θεωρίες του ‘κοινωνικού συμβολαίου’. Δηλαδή ότι το κράτος είναι ένα ουδέτερος θεσμός που προέρχεται από τη συμφωνία των ατόμων να παραχωρήσουν ένα κομμάτι της ελευθερίας τους για το κοινό καλό. 

Αντίθετα, ο Μαρξ και ο Ένγκελς υποστήριζαν ότι το κράτος δεν υπήρχε πάντα. Σήμερα ξέρουμε ότι στο 99% της ιστορίας του χόμο σάπιενς δεν υπήρχε. Το κράτος εμφανίστηκε όταν οι κοινωνίες χωρίστηκαν σε τάξεις εκμεταλλευτών και εκμεταλλευόμενων για να υπερασπίζει τα συμφέροντα των εκμεταλλευτών». 

Στη συνέχεια ο Σ. Κοντογιάννης αναφέρθηκε στο σύγχρονο κράτος εξηγώντας πως είναι «δεμένο με χίλια νήματα» με την τάξη των καπιταλιστών καταρχάς γιατί οι καπιταλιστές έχουν την οικονομική εξουσία. Θύμισε τι έγινε το 2015 με το δημοψήφισμα «όταν η ΕΚΤ έκλεισε τις τράπεζες και η άρχουσα τάξη εκβίασε με την οικονομική της ισχύ». Και επισήμανε ότι παρόλη την προπαγάνδα του νεοφιλελευθερισμού για «λιγότερο κράτος», το σύγχρονο κράτος γιγαντώνεται για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντά τους. Tο «λιγότερο κράτος» αφορά πάντα τις κοινωνικές υπηρεσίες τις δαπάνες για τις ανάγκες της εργαζόμενης πλειοψηφίας.  

Στη συνέχεια ο Λέανδρος Μπόλαρης παρουσίασε την στρατηγική του Μαρξ και του Ένγκελς για την επαναστατική ανατροπή του καπιταλισμού και την συντριβή του αστικού κράτους. «Αυτό που διέκρινε τους κλασικούς του μαρξισμού ήταν ο απόλυτος δημοκρατισμός τους. Όχι μόνο στην πάλη για τα δημοκρατικά δικαιώματα αλλά συνολικά για την στρατηγική τους. Η εργατική τάξη “θα οργανωθεί σε κράτος” και συλλογικά θα χτίσει μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση και εν τέλει χωρίς τάξεις και κράτος». 

Η Παρισινή Κομμούνα για τον Μαρξ και τον Ένγκελς ήταν η ενσάρκωση για τι σημαίνει η πολιτική εξουσία της εργατικής τάξης. Πήρε την εξουσία και οργάνωσε την κοινωνική ζωή χωρίς την ανάγκη μόνιμου στρατού, μπάτσων και δικαστών. Η Κομμούνα ήταν ένα «μισο-κράτος» όπου οι αντιπρόσωποι των εργατών ήταν ανακλητοί κάθε στιγμή, συζητούσαν αποφάσιζαν και εφάρμοζαν τις αποφάσεις τους. 

Αυτή την κληρονομιά και τα διδάγματα της «εφόδου στον ουρανό» την υπεράσπισαν στη συνέχεια ο Μαρξ και ο Ένγκελς τις επόμενες δεκαετίες μέσα στην Αριστερά που μεγάλωνε απέναντι σε απόψεις που λέγανε ότι μπορούμε να κάνουμε το αστικό κράτος να λειτουργήσει για τα συμφέροντα της πλειοψηφίας, μέσα από το δρόμο των εκλογών και των μεταρρυθμίσεων. 

Η Οκτωβριανή Επανάσταση

Η επόμενη συζήτηση για τον Λένιν και τη Δημοκρατία έπιασε το νήμα στη συνέχεια του μονοήμερου. Ο Ευ. Μακρόγλου, δικηγόρος επεσήμανε ότι ο Λένιν «λοιδορήθηκε» από τους αστούς, κατηγορήθηκε από τους ρεφορμιστές και διαστρεβλώθηκε από τον σταλινισμό». Εξήγησε ότι η αφετηρία για να αξιοποιήσουμε την κληρονομιά του είναι πρώτα απ’ όλα το ότι αφιέρωσε τη ζωή του στην συγκρότηση ενός κόμματος, των μπολσεβίκων, μια οργάνωση συνειδητών επαναστατών/τριών που είχε στο κέντρο της στρατηγικής της το «κάθε μαγείρισσα μπορεί να κυβερνάει το κράτος». 

Το κόμμα των μπολσεβίκων χτίστηκε με την διαρκή αλληλοτροφοδότηση με τους αγώνες της εργατικής τάξης και των καταπιεσμένων, ήταν ένα κόμμα σε διαρκή διάλογο με τα πιο προχωρημένα τμήματα της εργατικής τάξης, μεσα από την οργανωμένη σχέση με την επαναστατική εφημερίδα. Ήταν ένα κόμμα δημοκρατικό που πήγαινε μπροστά το κίνημα για την απελευθέρωση από την καταπίεση και την εκμετάλλευση. 

Ήταν αυτό το κόμμα που όταν ξέσπασε η Ρώσικη Επανάσταση το 1917 μπήκε στις μάχες για το προχώρημά της με το σύνθημα «όλη η εξουσία στα σοβιέτ» παρόλο που οι ίδιοι οι μπολσεβίκοι εκείνη τη στιγμή ήταν μειοψηφία στα σοβιέτ. 

Ο Πέτρος Κωσταντίνου, συντονιστής της ΚΕΕΡΦΑ συνέχισε λέγοντας: «Πρέπει να απαντήσουμε στις απόψεις που λένε ότι η Επανάσταση του Οκτώβρη ήταν ένα πραξικόπημα των μπολσεβίκων. Ο Οκτώβρης ήταν ένα κοσμοϊστορικό γεγονός, που σταμάτησε εν τέλει τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, τη μεγαλύτερη σφαγή που είχε γνωρίσει η ανθρωπότητα. Και αυτό το έκανε με την εργατική τάξη μπροστά, που υλοποίησε την επιθυμία εκατομμυρίων ανθρώπων για ειρήνη». 

Στη συνέχεια επισήμανε όλες τις κρίσιμες στιγμές της επανάστασης και τις μάχες που χρειάστηκε να δοθούν: «Η αστική τάξη ήθελε να συνεχιστεί η σφαγή του πολέμου, ήθελε οι αγρότες να μην πάρουν τη γη, ήθελε οι βιομήχανοι να κάνουν ελεύθερα απολύσεις στα εργοστάσια και να τσακίσουν τις εργοστασιακές επιτροπές που έκαναν πράξη τον έλεγχο των εργατών/τριών για όλα τα ζητήματα». Η επανάσταση ήταν ένα «πανηγύρι των καταπιεσμένων» όπως έγραφε ο Λένιν. Και η νέα εργατική εξουσία στηρίχτηκε στις πιο πλατιές πολιτικές διαδικασίες που συμμετείχαν δεκάδες εκατομμύρια εργάτες, αγρότες, φαντάροι, που ψήφιζαν και αποφάσιζαν στα σοβιέτ, τις εργοστασιακές επιτροπές, τα συνδικάτα. 

Αυτή η εργατική εξουσία υλοποίησε όλα τα δημοκρατικά αιτήματα, έδωσε τη γη, έδωσε το δικαίωμα σε όλα τα καταπιεσμένα έθνη ακόμα και να αποσχιστούν από το ρωσικό κράτος, έβαλε άνοιξε την Παιδεία σε εκατομμύρια παιδιά και νέους, συγκρούστηκε με την γυναικεία καταπίεση και όλες τις αντιδραστικές ιδέες.