Από τη μια, μια μελέτη της ελβετικής τράπεζας UBS εκτιμάει ότι αν καταρρεύσει η Ευρωζώνη, ακόμα και οι ισχυρές οικονομίες σαν της Γερμανίας θα έχαναν, μέσα στον πρώτο χρόνο, κάτι ανάμεσα στο ένα πέμπτο και το ένα τέταρτο της παραγωγής τους.
Από την άλλη, η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) κινείται προς την “μεγάλη απάντηση“ που απαιτούν οι χρηματοπιστωτικές αγορές, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και οι Ηνωμένες Πολιτείες (ΗΠΑ) σα χελώνα.
Την περασμένη βδομάδα, υποτίθεται ότι υπήρξε πρόοδος -κατά ένα ακόμα βήμα χελώνας- όταν το γερμανικό κοινοβούλιο ενέκρινε το τελευταίο πακέτο “σωτηρίας“ για την Ελλάδα. Η έγκριση χαρακτηρίστηκε «θρίαμβος» για την καγκελάριο της Γερμανίας, την Άνγκελα Μέρκελ.
Στην πραγματικότητα το πακέτο θα πέρναγε έτσι και αλλιώς, μιας και το είχαν υιοθετήσει όλα τα κόμματα πλην της αριστεράς, της Die Linke. Το μόνο που παιζόταν ήταν αν θα κατάφερνε η Μέρκελ να κερδίσει την υποστήριξη των βουλευτών της ίδιας της κυβερνητικής συμμαχίας, της συμμαχίας Δεξιάς-Φιλελευθέρων.
Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι το πακέτο ήταν ήδη παρωχημένο την στιγμή που ψηφιζόταν. Το πακέτο περιλαμβάνει δυο σημαντικές διατάξεις. Η πρώτη είναι η ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), του μηχανισμού που στήθηκε την επαύριον της πρώτης ελληνικής “διάσωσης“ τον περσινό Μάη.
Η δεύτερη -για την οποία επέμεινε ιδιαίτερα η Γερμανία- ήταν η διάταξη που προβλέπει ότι οι πιστωτές της Ελλάδας θα αποδεχτούν μια περικοπή της αξίας των δανείων τους (αν και υπάρχουν πολλές αντιφατικές εκτιμήσεις για το πόσο ακριβώς θα είναι αυτό το “κούρεμα“).
Από την εποχή, όμως, που αποφασίστηκε αυτό το πακέτο -στα τέλη Ιούλη- η κρίση έχει γίνει πολύ χειρότερη. Όλοι πιστεύουν σήμερα ότι η Ελλάδα θα χρεοκοπήσει. Η ελληνική κυβέρνηση μόλις τώρα ανακοίνωσε ότι δεν θα καταφέρει να ανταποκριθεί στους στόχους για την μείωση του ελλείμματος που συμφώνησε με την Τρόικα (την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, την Κομισιόν και το ΔΝΤ).
Ο βασικός λόγος για αυτή την αποτυχία είναι η συρρίκνωση της ελληνικής οικονομίας που αναμένεται να φτάσει στο 5,5% φέτος και στο 2% του χρόνου. Οικονομική συρρίκνωση σημαίνει ότι το κράτος έχει μικρότερα έσοδα από φόρους ενώ πρέπει να πληρώνει περισσότερα για να στηρίζει τους ανέργους.
Αδιαφορώντας για την αποτυχία της δικής τους πολιτικής και τα δεινά του ελληνικού λαού, η Τρόικα προσπαθεί να ξεζουμίσει ακόμα περισσότερες περικοπές από την άθλια κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου.
Παρόλα αυτά, η Ελλάδα θα χρεοκοπήσει. Το καλοκαίρι οι αγορές άρχισαν να βάζουν στο στόχαστρό τους άλλες χώρες της Ευρωζώνης, ανάμεσά τους και την Ιταλία και την Ισπανία. Η εξάπλωση αυτή της οικονομικής “επιδημίας“ απειλεί τις ευρωπαϊκές τράπεζες, τους πιο σημαντικούς πιστωτές των χωρών αυτών.
Τράπεζες
Οι Ευρωπαϊκές τράπεζες αντιμετωπίζουν ήδη τεράστια προβλήματα από τα επισφαλή δάνεια της περιόδου της φούσκας χρέους των μέσων της δεκαετίας του 2000. Το ΔΝΤ εκτιμάει ότι η κρίση της Ευρωζώνης έχει προσθέσει άλλα 200 δισεκατομμύρια ευρώ στις ήδη τεράστιες ζημιές τους.
Στις συναντήσεις του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, που έγιναν στην Ουάσιγκτον πριν από μερικές μέρες, προτάθηκαν κάποιες αμφιλεγόμενες αλλαγές στο πακέτο που αποφασίστηκε τον Ιούλη.
Καταρχάς, οι πιστωτές της Ελλάδας θα πρέπει να χάσουν το μισό από την αξία των δανείων τους. Και επειδή κάτι τέτοιο θα κάνει την τραπεζική κρίση ακόμα χειρότερη, θα πρέπει τα ταμεία του EFSF να ενισχυθούν, από τα 440 δις ευρώ σήμερα ίσως ακόμα και στα 2 τρις. Πολλοί προειδοποιούσαν από την αρχή ότι το μέγεθός του EFSF θα αποδεικνυόταν πολύ μικρό αν η κρίση χτύπαγε οικονομίες σαν την Ισπανία ή την Ιταλία -όπως γίνεται σήμερα. Ένας μεγαλύτερος, ισχυρότερος μηχανισμός θα μπορούσε να στηρίξει, προσφέροντας τα νέα κεφάλαια που χρειάζονται οι τράπεζες για να επιβιώσουν.
Αυτή η λύση, όμως, αντιμετωπίζει δυο προβλήματα.
Το πρώτο πρόβλημα είναι η ίδια η ενίσχυση. Δυο τρισεκατομμύρια ευρώ είναι πάρα πολλά λεφτά, ακόμα και με τα ως τώρα δεδομένα των πακέτων διάσωσης των περασμένων χρόνων. Οι εγγυήσεις που θα παρείχαν τα κράτη προς το ταμείο για τόσο μεγάλα ποσά κινδυνεύουν να οδηγήσουν σε υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας ακόμα και των πιο ισχυρών χωρών, σαν τη Γαλλία.
Ύστερα υπάρχουν και τα όρια που θέτουν οι ευρωπαϊκοί νόμοι. Για να ξεπεράσουν αυτά τα προβλήματα υπάρχει η σκέψη να βρεθούν τα έξτρα κεφάλαια με “μόχλευση“, με τα ίδια χρηματοπιστωτικά τερτίπια δηλαδή που οδήγησαν στο κραχ του 2008.
Το δεύτερο πρόβλημα είναι η γερμανική κυβέρνηση που αντιτίθεται έτσι και αλλιώς στην αύξηση των κεφαλαίων του EFSF, γιατί κάτι τέτοιο θα υπονόμευε την τάση προς τη λιτότητα.
Η πραγματικότητα είναι ότι η Ευρωζώνη, αντιμέτωπη με μια υπαρξιακή κρίση, έχει παραλύσει. Να περιμένετε πολύ περισσότερη ανία. Και πολύ περισσότερο τρόμο.
Διαβάστε επίσης