Ένα ταξίδι στα σκληρά χρόνια της δικτατορίας, μέσα από τα μάτια ενός οχτάχρονου κοριτσιού, ξεκίνησε στις 19 Οκτώβρη στην Παιδική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου. Πρόκειται για την μεταφορά του μυθιστορήματος της Ζωρζ Σαρή «Τα γενέθλια» που κυκλοφόρησε το 1977 και γίνεται παράσταση για πρώτη φορά.
«Η Άννα ονειρεύεται το πάρτι γενεθλίων της και πολλά πολλά πολύχρωμα μπαλόνια», διαβάζουμε στην περιγραφή του έργου. «Όμως, μπαμ! Ένας ξερός κρότος την ξυπνά. Μήπως έσκασαν τα μπαλόνια της; Όχι, όχι, τα μπαλόνια είναι στη θέση τους, όμως το πάρτι της δεν μπορεί να γίνει. Έχει ξημερώσει 21η Απριλίου 1967. Η ζωή της αναποδογυρίζει: οι γονείς της είναι αναστατωμένοι, αγαπημένοι φίλοι κρύβονται, συλλαμβάνονται ή φεύγουν, τα παιδιά πρέπει να προσέχουν τι λένε. Και ο αγαπημένος της νονός, που κάθε τόσο “τακτοποιεί” μαζί της το “συρταράκι” με τις μπερδεμένες σκέψεις, φυλακίζεται.
Στα επτά χρόνια της δικτατορίας των συνταγματαρχών που ακολουθούν, η Άννα θα ζήσει σε ένα καθεστώς ανελευθερίας και φόβου μεγαλώνοντας πριν την ώρα της, βιώνοντας όλες τις συνέπειες της νέας πολιτικής κατάστασης στη ζωή της. Το μικρό κοριτσάκι ωριμάζει, αμφισβητεί, αντιδρά, αντιστέκεται και μεταμορφώνεται σε μια 15χρονη κοπέλα που ξέρει τι σημαίνει αγωνίζομαι για τα πιο υψηλά ιδανικά: για την ελευθερία και τη δημοκρατία».
Όπως και σε άλλα βιβλία της Ζωρζ Σαρή, πολλοί από τους ήρωες του έργου βασίζονται σε πραγματικά πρόσωπα που φυλακίστηκαν, βασανίστηκαν, εξορίστηκαν. Όπως ο νονός της Άννας, η οικογενειακή φίλη και ηθοποιός Κατερίνα ή ο κολλητός της ο Πέτρος -ο τελευταίος είναι εμπνευσμένος από τον γιο της Άλκης Ζέη με την οποία η Ζωρζ Σαρή είχε μια πολύχρονη και βαθιά φιλία.
«Η Ζωρζ Σαρή με τη διεισδυτική και ταυτόχρονα ευαίσθητη γραφή της ζωντανεύει τη σύγχρονη ιστορία μας μέσα από το βλέμμα ενός μικρού κοριτσιού και κατορθώνει να μας κάνει να δούμε τον κόσμο των μεγάλων μέσα από τα αθώα μάτια των παιδιών», γράφουν οι σκηνοθέτες στον οδηγό της παράστασης. «Κατορθώνει να μιλήσει για την ελευθερία και για το πώς μπορούμε να είμαστε συνειδητοί και ενεργοί στις καθημερινές επιλογές μας».
Η αλήθεια είναι ότι και οι σκηνοθέτες και οι ηθοποιοί και όλοι οι συντελεστές της παράστασης κατορθώνουν το ίδιο. Να μιλήσουν στα παιδιά -ανεξαρτήτως ηλικίας- απλά και κατανοητά και να τους εξηγήσουν λέξεις όπως «δικτατορία», «συλλήψεις», «εξορίες», «βασανιστήρια», «λογοκρισία». Αλλά και «αντίσταση», «αγώνας», «προκήρυξη» «ελευθερία».
Είναι μια δύσκολη αποστολή που την φέρνουν σε πέρας επιστρατεύοντας τα «όπλα» των ίδιων των παιδιών: τη φαντασία, το παιχνίδι, τον πηγαίο αυθορμητισμό. Και αξιοποιώντας ως «εργαλεία» το τραγούδι, το χιούμορ, το χορό, αλλά και τη ντουντούκα, τις εικόνες της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, μια αφίσα του Μάη του ’68.
«Μα πότε επιτέλους θα κάνω πάρτι για τα γενέθλιά μου;» αναρωτιέται η Άννα. Μέχρι που επτά χρόνια αργότερα, ύστερα από πολλές εσωτερικές αλλά και εξωτερικές συγκρούσεις, θα κάνει ένα διαφορετικό πάρτι μαζί τους φίλους της αλλά και ολόκληρο το κοινό -όχι πια με κόκκινα μπαλόνια αλλά με κόκκινη μπογιά, συνθήματα και πανό. Πενήντα χρόνια μετά την πτώση της χούντας, είναι το καλύτερο μήνυμα που μπορεί να έρθει από ένα παιδικό θεατρικό.