Το Δεκαπενταύγουστο ο Τραμπ συναντήθηκε με τον Πούτιν σε μια αμερικάνικη στρατιωτική βάση στην Αλάσκα. Παζάρεψαν τους όρους για τη λήξη του πολέμου στην Ουκρανία. Στη συνέχεια τα παζάρια μεταφέρθηκαν στον Λευκό Οίκο. Ο Τραμπ συναντήθηκε με τον Ζελένσκι, τον πρόεδρο της Ουκρανίας. Κι αυτή τη φορά, η συνάντηση κύλησε ομαλά σε μια «ωραία ατμόσφαιρα».
Αφού συναντήθηκε με τον Ζελένσκι, ο Τραμπ εδέησε να συζητήσει και με τους «ηγέτες της Ευρώπης» που έσπευσαν στην Ουάσιγκτον. Σύμφωνα με τις δηλώσεις και του Τραμπ, αυτό που θα ακολουθήσει θα είναι μια διμερής συνάντηση Ζελένσκι-Πούτιν και στη συνέχεια μια τριμερής με τη συμμετοχή του ίδιου.
Τώρα ο «διπλωματικός πυρετός» επικεντρώνεται σε δυο ζητήματα. Το πρώτο είναι οι πιθανοί όροι για την «ειρήνη». Ο Πούτιν, στην Αλάσκα, πρότεινε την απόσυρση των ουκρανικών δυνάμεων από τις περιοχές του Ντονιέτσκ που συνεχίζει να ελέγχει -με δυσκολία- το Κίεβο, και το πάγωμα του μετώπου στη νότια Ουκρανία. Ο Τραμπ έχει κάνει νύξεις για «ανταλλαγή εδαφών». Ο Ζελένσκι προς το παρόν λέει όχι, αλλά η πλάστιγγα στα πεδία των μαχών συνεχίζει να γέρνει εις βάρος του. Και οι «Ευρωπαίοι ηγέτες», παρακαλούσαν για εκεχειρία και για ισχυρές «εγγυήσεις ασφαλείας» για την Ουκρανία.
Αυτό είναι το δεύτερο ζήτημα. Τι θα σημάνουν «εγγυήσεις ασφαλείας»; Απ’ ότι φαίνεται η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ έχει πάει περίπατο. Τώρα ο Τραμπ δηλώνει ότι οι ΗΠΑ θα συντονίσουν την όποια στρατιωτική στήριξη στην Ουκρανία, αλλά αυτό θα είναι υπόθεση των Ευρωπαίων και του πορτοφολιού τους. Και κάπου εκεί συνεχίζεται το πάρε δώσε.
Αυτός ο κυκεώνας αιφνιδιασμών, συναντήσεων και κόντρα συναντήσεων, παζαριών που οι όροι τους μεταβάλλονται από βδομάδα σε βδομάδα, αντανακλά τις διαφορετικές προτεραιότητες των ιμπεριαλισμών που αναμετρούνται στο έδαφος της Ουκρανίας. Η εικόνα της «δημοκρατικής Δύσης» που στηρίζει τον αγώνα για ελευθερία του ουκρανικού λαού απέναντι στον «νέο Χίτλερ», δηλαδή τον Πούτιν, ήταν από την αρχή υποκριτική, αλλά τώρα αποκαλύπτεται σε όλον τον κυνισμό της.
Για τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό και επί Μπάηντεν, η κύρια αναμέτρηση που θα κρίνει την παγκόσμια ηγεμονία είναι με την Κίνα. Η Ουκρανία ήταν και παρέμενε ένα δευτερεύον μέτωπο, μια ευκαιρία να «ματώσει» η Ρωσία και να δοθεί ένα μάθημα στον ρωσικό ιμπεριαλισμό για το πόσο κοντά ποδάρια έχουν οι φιλοδοξίες και οι διεκδικήσεις του. Ο Τραμπ συνεχίζει και κλιμακώνει αυτή τη στρατηγική. Θέλει να κλείσει το μέτωπο της Ουκρανίας, για να στρέψει όλη την ισχύ των ΗΠΑ στον βασικό αντίπαλο.
Εύκολα λέγεται, δύσκολα γίνεται. Δεν το κατάφερε ο Ομπάμα, που πρώτος λανσάρισε την «στροφή στον Ειρηνικό», δεν το κατάφερε ο Μπάηντεν και τώρα ο Τραμπ που δήλωνε ότι θα τελειώσει τον πόλεμο σε «24 ώρες» το ανακαλύπτει με τη σειρά του.
Για τους ευρωπαϊκούς ιμπεριαλισμούς και την ΕΕ οι προτεραιότητες είναι διαφορετικές. Όλες τις προηγούμενες δεκαετίες η Ε.Ε είχε τη δική της στρατηγική «επέκτασης προς τα ανατολικά». Η Ουκρανία ήταν ένας βασικός στόχος της, για τον πλούτο της. Και άρα ο ανταγωνισμός με τη Ρωσία είναι κεντρικός.
Δυσκολίες
Όχι ότι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις φοβούνται πραγματικά ότι τα ρωσικά τανκς θα προελάσουν (ξανά) στη Βαρσοβία και την Πράγα. Αυτά είναι για την υστερική πολεμοκάπηλη προπαγάνδα. Τα «ρωσικά τανκς» δυσκολεύονται να προελάσουν στο Ντονιέτσκ, τα μέτωπα θυμίζουν Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Όμως, για τις ευρωπαϊκές ιμπεριαλιστικές φιλοδοξίες ισχύει το μεν πνεύμα πρόθυμον η δε σαρξ ασθενής. Η επέκταση «προς ανατολάς» χρειαζόταν και χρειάζεται τη σιδερένια γροθιά του ΝΑΤΟ, δηλαδή των ΗΠΑ. Γι’ αυτό οι «ευρωπαίοι ηγέτες» τρέχουν τώρα σαν ικέτες στον Λευκό Οίκο.
Για τον ρωσικό ιμπεριαλισμό από την άλλη, ο έλεγχος της Ουκρανίας ήταν και παραμένει αποφασιστικής σημασίας. Η απώλειά της θα σήμαινε οριστικό τέλος στις φιλοδοξίες του να επιστρέψει στη λέσχη των Μεγάλων Δυνάμεων.
Συνεπώς, ακόμα και αν τις επόμενες εβδομάδες οι «παίκτες» καταλήξουν σε κάποιου είδους συμφωνία, θα πρόκειται για ένα προσωρινό μπάλωμα. Όλοι τους ετοιμάζονται για πόλεμο. Ο Τραμπ πετσοκόβει τις δημόσιες δαπάνες αλλά όχι τις πολεμικές. Η Ε.Ε βάζει μπρος τον «επανεξοπλισμό» της με αλαλαγμούς ότι το «κράτος πρόνοιας» (ό,τι έχει απομείνει) πρέπει να δώσει τη θέση του στο «πολεμικό κράτος». Και για τον Πούτιν, παρά το κόστος σε ζωές (για τις οποίες είναι παγερά αδιάφορος) και για τις πιέσεις στη ρωσική οικονομία που προκαλεί η συνέχιση του πολέμου (για τις οποίες ανησυχούν πολλά τμήματα της ρωσικής άρχουσας τάξης), ο έλεγχος της Ουκρανίας παραμένει μονόδρομος.
Αυτή η κατάσταση θέτει πολύ συγκεκριμένα καθήκοντα στην Αριστερά εδώ. Καμιά εμπιστοσύνη ότι τα παζάρια και οι μοιρασιές των ιμπεριαλιστών, όλων των ιμπεριαλιστών, φέρνουν ειρήνη. Νέους γύρους θυσιών για τις εργατικές τάξεις φέρνουν και νέους γύρους πολέμου. Ο εχθρός είναι στην ίδια μας τη χώρα. Και είναι η κυβέρνηση Μητσοτάκη που κλιμακώνει την εμπλοκή του ελληνικού καπιταλισμού σε όλα τα πολεμικά μέτωπα από την Ουκρανία μέχρι τη Μέση Ανατολή στο πλευρό του γενοκτονικού κράτους του Ισραήλ. Να την ανατρέψουμε με τους αγώνες μας, με τη δύναμη του κινήματος της εργατικής τάξης και της νεολαίας που λέει «λεφτά για τα σχολεία και για τα νοσοκομεία όχι για βόμβες», «Λευτεριά στην Παλαιστίνη από τον Ιορδάνη μέχρι τη Μεσόγειο». Αυτή η προοπτική, που στηρίζεται στη δύναμη των από κάτω, είναι η μόνος ρεαλιστικός δρόμος για την ειρήνη.