Πόσο πραγματική είναι, όμως, η κραυγή "η επιχείρηση δεν βγαίνει";
Αν κρίνει κανείς από τις περιπτώσεις που έχουν έρθει, χάρη στην μαχητική άρνηση των εργαζομένων να υποκύψουν στους εκβιασμούς της εργοδοσίας, στην επικαιρότητα, οι κραυγές είναι ολοκληρωτικά ψεύτικες.
Οι επιχειρήσεις μπορεί να παρουσιάζουν σήμερα λογιστικά πραγματικά ζημιές. Αλλά αυτό οφείλεται κατά κανόνα στην "αποεπένδυση": τα αφεντικά διαχωρίζουν τα "κερδοφόρα" τμήματα από τα "ζημιογόνα" (η Ελευθεροτυπία, πχ πούλησε πριν από τρία χρόνια την Χρυσή Ευκαιρία), ξεπουλάνε γραμμές παραγωγής, θυγατρικές και δίκτυα πωλήσεων (τσεπώνοντας οι ίδιοι τα λεφτά) αφήνοντας πίσω τους κουφάρια που είναι αδύνατο να λειτουργήσουν-και ύστερα ρίχνουν τις ευθύνες και τα βάρη στους εργαζόμενους που δεν είναι, υποτίθεται πλέον, αρκετά ανταγωνιστικοί.
Την ίδια ώρα που χιλιάδες εργαζόμενοι παραμένουν απλήρωτοι και παλεύουν να τα βγάλουν πέρα συχνά με τη βοήθεια της σύνταξης των 500 Ευρώ του παππού και της γιαγιάς, οι γόνοι των "καλών οικογενειών" -και η οικογένεια Μάνεση της Ελληνικής Χαλυβουργίας είναι μια από τις "καλύτερες οικογένειες" αυτής της χώρας- συνεχίζουν να διοργανώνουν γάμους και βαφτίσια πολυτελείας, να μένουν σε βίλες εκατομμυρίων Ευρώ και να αλωνίζουν τα καλοκαίρια το Αιγαίο με τα ακριβά τους σκάφη. Τι σημασία έχει αν η μία τους επιχείρηση κινδυνεύει; Οι άλλες ζουν και βασιλεύουν.
Χαλυβουργία
"Δεν βγαίνει" η Ελληνική Χαλυβουργία, λέει η εργοδοσία. "Δεν βγαίνει η εταιρεία" επαναλαμβάνουν, δουλικά, εφημερίδες σαν την Καθημερινή του κ.Αλαφούζου ή το Βήμα του Συγκροτήματος Λαμπράκη.
Η οικογένεια Μάνεση είναι, εκτός από ιδιοκτήτες της Ελληνικής Χαλυβουργίας εφοπλιστές, μεγαλοεπενδυτές και τραπεζίτες. Ο Νίκος Μάνεσης, ο Πρόεδρος της Εταιρείας, είναι ταυτόχρονα και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Alpha Bank. Διευθύνοντες Σύμβουλοι της Ελληνικής Χαλυβουργίας είναι τα παιδιά του, Γιάννης και Γιώργος. Και οι δύο μέλη της "χρυσής νεολαίας" της χώρας μας.
Η κάθετη πτώση της οικοδομικής δραστηριότητας έχει μειώσει κατακόρυφα την ζήτηση σε χάλυβα, γράφει το Βήμα, σε ένα κατάπτυστο άρθρο που προσπαθεί να βγάλει λάδι την εργοδοσία. "Η διοίκηση της Χαλυβουργίας Ελλάδος είδε το εννεάμηνο Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου να μειώνεται η ζήτηση στην εγχώρια αγορά κατά 40% σε σχέση µε το εννεάμηνο του 2010 και κατά 70% σε σχέση µε το 2008. Ο λόγος προφανής: η οικοδομική δραστηριότητα βρίσκεται στο ναδίρ και τα μεγάλα δημόσια έργα έχουν παγώσει".
Παραγωγή
Ίσως. Η παραγωγή, πάντως, στο εργοστάσιο του Ασπρόπυργου τουλάχιστον -που βρίσκεται σήμερα στον τρίτο μήνα της απεργίας- αυξήθηκε, σύμφωνα με τις μαρτυρίες των εργαζομένων, αντί να μειωθεί: από 196 χιλιάδες τόνους το 2008 στις 227 χιλιάδες το 2010.
Όσο για τα ίδια τα αφεντικά -που ζητάνε τώρα δραστική μείωση στο ωράριο και τους μισθούς και απολύσεις "για να σωθεί η εταιρεία"- συνεχίζουν να ζούνε όπως ζούσαν πάντα: το παρακάτω απόσπασμα από το Πρώτο Θέμα της 4 Ιούλη 2010 είναι αποκαλυπτικό:
"Στις 10 Ιουλίου, στην πανέμορφη Σκιάθο, θα πραγματοποιηθεί ο κοσμικότερος ίσως γάμος του φετινού καλοκαιριού, συγκεντρώνοντας τα πιο όμορφα και αριστοκρατικά παιδιά των Αθηνών, που θα καταφτάσουν με τα luxurious yachts τους. Δύο μεγάλες, γνωστές και comme il faut οικογένειες θα συγγενέψουν, καθώς η κόρη του εφοπλιστή Ανδρέα Ποταμιάνου, Αλεξάνδρα Ποταμιάνου, και ο γιος του μεγαλοεπιχειρηματία -που ασχολείται επίσης με τη ναυτιλία και τη χαλυβουργία- Νίκου Μάνεση, Γιώργος Μάνεσης, θα ενωθούν με τα ιερά δεσμά. Ήδη οι ετοιμασίες στο νησί έχουν αρχίσει ώστε να είναι όλα άψογα, αφού και οι δυο οικογένειες διαθέτουν εξαιρετικό γούστο και class χωρίς ίχνος νεοπλουτισμού. Ο Γιώργος Μάνεσης θα ντυθεί γαμπρός στην 45μετρη θαλαμηγό των γονιών του Νίκου και Αγγέλας Μάνεση, ενώ η Αλεξάνδρα Ποταμιάνου θα ετοιμαστεί στη βίλα των γονιών της Ανδρέα και Φλερ Ποταμιάνου, εκεί όπου ακριβώς έναν χρόνο πριν ντύθηκε νύφη η αδερφή της Κατερίνα Ποταμιάνου με τον τραπεζίτη του Λονδίνου Αναστάση Κονταράτο..."
"Εξαιρετικό γούστο" διαθέτει αδιαμφισβήτητα και ο δεύτερος γιός του Μάνεση, ο Γιάννης. Και πάλι από το Πρώτο Θέμα:
"Τη μοναχοκόρη τους βάφτισαν το απόγευμα της Τετάρτης ο Γιάννης Μάνεσης και η Φαίη Μπαρμπαλιά. Το μυστήριο έγινε στον Ιερό Ναό Αγίας Σοφίας στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου.. Νονά της κόρης του ζευγαριού ήταν η Χρυσή Βαρδινογιάννη, κόρη του Γιώργου, η οποία είναι χρόνια φίλη με τους ευτυχείς γονείς... Η Φαίη Μπαρμπαλιά, λάμποντας μέσα στο ιβουάρ αέρινο φόρεμα της και ο σύζυγός της Γιάννης Μάνεσης περίμεναν από νωρίς το απόγευμα στο σπίτι της οικογένειας-ένα υπέροχο τριώροφο στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου-τους πιο στενούς φίλους και συγγενείς οι οποίοι θα τους τιμούσαν με την παρουσία τους στη βάφτιση. Λίγο πριν η οικογένεια περάσει το κατώφλι του σπιτιού, είχαν απλωθεί στον δρόμο λεβάντες..."
Τον Οκτώβρη του 2010 έσπασε ένα συρματόσχοινο σε έναν από τους γερανούς που μετέφεραν πυρακτωμένο σιδηρομετάλλευμα στο εργοστάσιο του Ασπροπύργου. Από το "ατύχημα" ένας εργαζόμενος, ο Γιώργος Τσακαράκης, έχασε την ζωή του. Τρεις συνάδελφοι του γλύτωσαν με σοβαρά εγκαύματα.
"Ο άντρας μου δουλεύει στα έλαστρα και έχει καεί δυο φορές. Δεν τον άφησαν να δηλώσει εργατικό ατύχημα και ο προϊστάμενός του τον κορόιδευε επειδή δεν μπορούσε να περπατήσει. Και τώρα του λένε από τα 1000 ευρώ που παίρνει το μήνα να πέσει στα 600. Πώς θα ζήσουμε; Το μόνο που φοβάμαι είναι μήπως τα πράγματα αγριέψουν κι ο Μάνεσης φέρει απεργοσπάστες. Αλλά και τότε θα μπούμε εμείς μπροστά αγκαλιά με τα παιδιά μας. Αν είναι να τον απολύσουν, θα τον απολύσουν. Με το φόβο δεν κερδίζεις τίποτα". (Από το άρθρο της Ντίνας Δασκαλοπούλου στο "Έψιλον", 11.12.2011)
Ελευθεροτυπία
Ούτε η Ελευθεροτυπία "βγαίνει". Οι εργαζόμενοι είναι μήνες απλήρωτοι. Τον Δεκέμβρη η Μάνια Τεγοπούλου, το αφεντικό της εφημερίδας, κατάθεσε αίτηση για υπαγωγή της επιχείρησης στο άρθρο 99 του πτωχευτικού κώδικα.
Η "Ελευθεροτυπία" παρουσιάζει ζημιές εδώ και αρκετά χρόνια. Όταν πέθανε ο Κίτσος Τεγόπουλος, ο ιδρυτής της εφημερίδας, άφησε πίσω του χρέη περίπου 30 εκατομμυρίων Ευρώ. Η περιουσία, όμως, της επιχείρησης ήταν πολύ μεγαλύτερη. Τον Οκτώβρη του 2008 η διοίκηση πούλησε το 75% της θυγατρικής της "Χρυσή Ευκαιρία" έναντι 75 εκατομμυρίων Ευρώ -έναντι ενός ποσού που θα αρκούσε φυσιολογικά για να καλύψει όχι μόνο τα παλιά χρέη αλλά και πιθανές μελλοντικές κακές χρήσεις. Στα περιουσιακά της στοιχεία συμπεριλαμβάνονταν τότε το 44% της Mediatel, το 24,12% του πρακτορείου διανομών εφημερίδων και περιοδικών Αργος ΑΕ και το 2,68% των μετοχών του Mega Channel.
Αντί για αυτό, όμως, τα χρήματα αυτά σπαταλήθηκαν για να εξοφληθούν οι κληρονομικές οφειλές της οικογένειας Τεγοπούλου και να παραμείνει η επιχείρηση στα χέρια της, "απαλλαγμένη από βάρη".
Χρέη
Σήμερα τα χρέη της Ελευθεροτυπίας προς τις τράπεζες ξεπερνούν τα 50 εκατομμύρια, ενώ η διοίκηση χρωστάει εκατομμύρια ακόμα στους εργαζόμενους από τα δεδουλευμένα των τελευταίων μηνών. Για την οικογένεια Τεγοπούλου, όμως, εξακολουθεί να είναι ένα τεράστιο προσωπικό περιουσιακό στοιχείο. Στην αίτηση υπαγωγής στο άρθρο 99 γράφει η διοίκηση της εταιρείας:
«Η «Εταιρεία» έστω και σε αυτή τη δύσκολη στιγμή κρατάει ένα σημαντικό μέρος αναγνωστών, διατηρώντας ένα καταξιωμένο τίτλο εν ζωή. Η αξία αυτού του τίτλου είναι πασιφανές, ότι αποτελεί μια περιουσία για την «Εταιρεία», η οποία μπορεί να αξιοποιηθεί μέσα από ένα νέο εταιρικό σχήμα με τη συμμετοχή νέων μετόχων που θα εξασφαλίσουν την ανεξαρτησία και τη συνέχιση της έκδοσης του τίτλου την εξασφάλιση εργασίας σε ένα σημαντικό μέρος των εργαζομένων, καθώς και την πληρωμή μέρος των απαιτήσεων των πιστωτών».
Με άλλα λόγια, ο τίτλος μπορεί να πουληθεί για την δημιουργία μίας νέας εφημερίδας, με άλλους ιδιοκτήτες και άλλους εκδότες. Πόσο θα είναι το τίμημα; Άλλα 75 εκατομμύρια; Κάποτε ίσως μάθουμε το ακριβές ποσό.
ΑLTER
Σχεδόν 10 εκατομμύρια, από δικά της χρήματα, έχει διαθέσει κατά τη διάρκεια του τελευταίου δωδεκαμήνου η οικογένεια Κουρή για την διάσωση του Alter. Αυτό λέει το τελεσίγραφο που έστειλε ο Γιώργος Κουρής στους εργαζόμενους-με το οποίο ζητάει όχι μόνο 250 απολύσεις αλλά και οι υπόλοιποι που θα παραμείνουν στο κανάλι να δουλεύουν χωρίς μισθό για να "ορθοποδήσει η εταιρεία". Που βρήκε, όμως, αυτά τα 10 εκατομμύρια -αυτό δεν μπαίνει στον κόπο να το εξηγήσει ο κύριος Κουρής.
Οσο τα πράγματα πήγαιναν καλά για τις επιχειρήσεις τα αφεντικά "αποζημίωναν" τους εαυτούς και τους "ημετέρους" όχι μόνο με παχυλούς μισθούς και "μπόνους" εκατομμυρίων αλλά και με τα κέρδη που αποκόμιζαν από τα παιχνίδια των αγοροπωλησιών και των συγχωνεύσεων των επιχειρήσεων. Τώρα τα χρήματα αυτά είναι "δικά τους". Και οι εργαζόμενοι απλήρωτοι, στο δρόμο.
Τα παιχνίδια των επιχειρήσεων ήταν κυριολεκτικά η κότα με τα χρυσά αυγά για επιχειρηματίες σαν τον Κουρή και τον συνεταίρο του, τον Κώστα Γιαννίκο. Ο κατάλογος και μόνο των επιχειρήσεων του Γιαννίκου -του διευθύνοντος συμβούλου του Alter- (που δεν έχει να πληρώσει ούτε τα δεδουλευμένα των εργαζομένων, ούτε τους φόρους προς το δημόσιο)- είναι αποκαλυπτικός: "Μοντέρνοι Καιροί", η εφημερίδα "Ο Κόσμος του Επενδυτή", τα περιοδικά "Δίφωνο" και "Ποπ και Ροκ", η δισκογραφική εταιρεία Legend στην οποία ανήκουν πλέον όλα σχεδόν τα μεγάλα ονόματα της ελληνικής μουσικής σκηνής (Θεοδωράκης, Σαββόπουλος, Μικρούτσικος, Φαραντούρη κλπ) αφού έχει εξαγοράσει τα δικαιώματα όλων των παλιών δισκογραφικών εταιρείων της χώρας, η θεατρική εταιρεία "Ελληνική Θεαμάτων" που ελέγχει το Παλλάς και 7 ακόμα θεατρικές αίθουσες.
Πως έχτισε αυτή την αυτοκρατορία ο Γιαννίκος; Με την σκληρή δουλειά, φυσικά όχι την δική του (αυτή, όπως ξέρει κάθε αφεντικό που σέβεται τον εαυτό του, δεν αποδίδει τίποτα), με τη δουλειά των άλλων, τη δουλειά των εργαζομένων. Ο Γιαννίκος είναι "αυτοδημιούργητος". Ξεκίνησε την καριέρα του από ένα δισκοπωλείο στα Εξάρχεια. Υστερα βρέθηκε στην τηλεόραση -στην αρχή στο Mega, ύστερα στον ΣΚΑΙ, στο ΣΤΑΡ και τον Alter. Και άρχισε τα "μεγάλα κόλπα".
Οσο για τον συνεταίρο του, τον Γιώργο Κουρή, αυτός δεν χρειάζεται συστάσεις. Μέχρι σήμερα υπάρχουν σχεδόν 40 καταδικαστικές αποφάσεις σε βάρος του (για παραβίαση εργατικής νομοθεσίας, για χρέη προς το δημόσιο κλπ) αλλά συνεχίζει να κυκλοφορεί ελεύθερος -ακόμα και στα δικαστήρια.