Διεθνή
Βουλγαρία: Ανατροπή της κυβέρνησης

Αντικυβερνητικό συλλαλητήριο στη Σόφια. Φωτό: OT.gr

Tην 1η Ιανουαρίου του 2026 η Βουλγαρία πρόκειται να γίνει το 21ο μέλος της Ευρωζώνης. Από την περασμένη Πέμπτη, 11 Δεκεμβρίου, είναι ουσιαστικά χωρίς κυβέρνηση. Ο πρωθυπουργός  Ρόσεν Ζελιάζκοφ παραιτήθηκε εκείνη την ημέρα, ύστερα από εβδομάδες «ταραχών» στη Σόφια και πολλές άλλες μικρότερες πόλεις ενάντια στον προϋπολογισμό που είχε καταθέσει η κυβέρνησή του για την ερχόμενη χρονιά. Ελλείψει άλλης εναλλακτικής ο Ζελιάζκοφ παραμένει μέχρι σήμερα τυπικά πρωθυπουργός της Βουλγαρίας – αλλά επικεφαλής μιας υπηρεσιακής κυβέρνησης με περιορισμένες δικαιοδοσίες. 

Η Βουλγαρία είναι η φτωχότερη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Φτωχότερη όχι μόνο σε σχέση με το κατά κεφαλήν εισόδημα αλλά και σε σχέση με την πραγματική καθημερινή φτώχεια. Σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία της Eurostat (για το 2024) το 30.3% του βουλγάρικου πληθυσμού απειλείται από «φτώχεια και κοινωνικό αποκλεισμό» - ζει στην απόλυτη εξαθλίωση για να το πούμε με απλά λόγια. Το ποσοστό αυτό είναι σχεδόν 50% μεγαλύτερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Η επικείμενη είσοδος στην Ευρωζώνη είχε αφήσει βαθύ αποτύπωμα στον προϋπολογισμό του Ζελιάζκοφ. Όχι μόνο σε τυπικό επίπεδο -όλα τα ποσά ήταν πλέον σε ευρώ και όχι σε λεβ (το εθνικό νόμισμα της Βουλγαρίας μέχρι τώρα). Σε ουσιαστικό επίπεδο ήταν ένας προϋπολογισμός λιτότητας, περικοπών, αυξημένων ασφαλιστικών εισφορών και φόρων. 

Η κυβέρνηση έφερε τον προϋπολογισμό εσπευσμένα στη Βουλή στα τέλη Νοέμβρη με στόχο να έχει ψηφιστεί πριν από την ένταξη της Βουλγαρίας στην ευρωζώνη. Αντί για «συγχαρητήρια» για τη σύνταξη του προϋπολογισμού στο «ευρωπαϊκό νόμισμα» (στο πρότυπο του δικού μας Κώστα Σημίτη, του πρωθυπουργού «και μας έβαλε στο Ευρώ» που πόζαρε με χαρτονομίσματα ευρώ μπροστά από ένα ΑΤΜ) ο Ζελιάζκοφ βρέθηκε αντιμέτωπος με ένα τεράστιο κύμα διαμαρτυριών με καθημερινές διαδηλώσεις, συμπλοκές με την αστυνομία και συλλήψεις.

Η κυβέρνηση αναγκάστηκε, κάτω από το βάρος των μαζικών αντιδράσεων, να αποσύρει στις αρχές του Δεκέμβρη τον προϋπολογισμό. Αλλά ήταν πλέον πολύ αργά. Την Τετάρτη 10 Δεκέμβρη εκατοντάδες χιλιάδες ξεχύθηκαν ξανά στους δρόμους με συνθήματα «Παραιτηθείτε», «Έξω η μαφία», «Τίμιες εκλογές τώρα». Στη Σόφια τα ΜΜΕ υπολόγισαν (από τις λήψεις των drones) σε 100 με 150 χιλιάδες τους διαδηλωτές, ενώ μεγάλες συγκεντρώσεις έγιναν σε τουλάχιστον άλλες 25 μεγάλες πόλεις της Βουλγαρίας.

Ευρωζώνη

Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις το 50% σχεδόν του πληθυσμού της Βουλγαρίας είναι αντίθετο στην ένταξη της στην Ευρωζώνη. Από το 2021 μέχρι σήμερα έχουν πέσει, κάτω από το βάρος όχι μόνο της φτώχειας αλλά και των σκανδάλων και της διαφθοράς, έξι κυβερνήσεις στη Βουλγαρία. Ο Ζελιάζκοφ είναι στέλεχος του GERB (Πολίτες για την Ευρωπαϊκή Ανάπτυξη της Βουλγαρίας), ενός κόμματος της «λαϊκιστικής» δεξιάς που κυβερνάει, τη Βουλγαρία τα τελευταία χρόνια. 

Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη έχει υποστηρίξει και συνεχίζει να υποστηρίζει θερμά την ένταξη της Βουλγαρίας στην Ευρωζώνη. Όχι μόνο λόγο της συγγένειας ανάμεσα στη Νέα Δημοκρατία και το GERB (που εκτείνεται σε όλο το φάσμα, από την δεξιά τοποθέτηση ως τα σκάνδαλα και τη διαφθορά) αλλά και για έναν ακόμα επιπρόσθετο λόγο: με την ένταξη της Βουλγαρίας η Ελλάδα θα ανέβει ένα σκαλοπάτι στον κατάλογο των πιο φτωχών χωρών της ευρωζώνης: από τη δεύτερη θέση, πίσω από το Ρουμανία μόνο, στην τρίτη πίσω από τη Βουλγαρία και την Ρουμανία. Περιμένουμε τις πρωτοχρονιάτικες θριαμβευτικές δηλώσεις  για την μεγάλη αυτή εθνική επιτυχία με ανυπομονησία.