Το Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο προτείνει βιβλία για διάβασμα -και δώρα- που προχωράνε τη συζήτηση που ανοίγει στον κόσμο της Αριστεράς για την προοπτική των αγώνων μας τη χρονιά που έρχεται.
Μπορεί οι ισχυρισμοί του Μητσοτάκη και των υπουργών του, με αφορμή τον προϋπολογισμό, ότι ζούμε στην Ελλάδα της ανάπτυξης και της ευημερίας να προκαλούν γέλιο και οργή ταυτόχρονα, αλλά λίγο πολύ αυτός είναι ο ισχυρισμός όλων των προπαγανδιστών της τάξης των καπιταλιστών παγκόσμια: έχουμε τον έλεγχο, ξέρουμε τι κάνουμε, θα αντιμετωπίσουμε τα «προβλήματα». Όμως, δεν πρόκειται για «προβλήματα». Πρόκειται για ένα σύστημα εκτός ελέγχου που γεννάει την καταστροφή καθημερινά.
Το πανόραμα αυτής της καταστροφής μας δίνει το βιβλίο του Αλεξ Καλλίνικος «Η νέα Εποχή της Καταστροφής». Δεν μένει στις περιγραφές, συνδέει όλες τις πτυχές της καταστροφής που ζούμε μεταξύ τους αλλά και με τη ρίζα τους, τον τρόπο που λειτουργεί το σύστημα του τυφλού ανταγωνισμού για το κέρδος. Και δεν μένει εκεί: υποστηρίζει ότι η εποχή της καταστροφής είναι και εποχή των εξεγέρσεων.
Μια σειρά εκδόσεις του ΜΒ μας προσφέρουν τα εργαλεία να αναλύσουμε αυτό το σύστημα και να κατανοήσουμε γιατί δεν μεταρρυθμίζεται αλλά ανατρέπεται. Το βιβλίο του Κρις Χάρμαν «Καπιταλισμός Ζόμπι-Η παγκόσμια οικονομική κρίση και η επικαιρότητα του Μαρξ» αποδεικνύει ότι η αντίληψη του Μαρξ για τον καπιταλισμό αποτελεί τη βάση για κάθε ερμηνεία του κόσμου, όπως αυτός αναδύθηκε και εξελίχθηκε τον τελευταίο ενάμιση αιώνα.
Ο Μαρξ δεν διατύπωσε μια ακόμα οικονομική θεωρία, αλλά μια συνολική κριτική της καπιταλιστικής κοινωνίας με στόχο «όχι απλά να εξηγήσουμε τον κόσμο αλλά να τον αλλάξουμε». Το βιβλίο «Μαρξισμός Θεωρία και Πράξη» του Κ. Χάρμαν είναι μια συνοπτική εισαγωγή στις ιδέες του. Ο Αλεξ Καλλίνικος μας δίνει μια πιο λεπτομερή παρουσίαση στις «Επαναστατικές Ιδέες του Μαρξ». Από το ΜΒ κυκλοφορεί η αξεπέραστη εισαγωγή στις επαναστατικές ιδέες, γραμμένη από την πένα του Φ. Ένγκελς, του αχώριστου συντρόφου του Μαρξ, «Σοσιαλισμός-Ουτοπικός και Επιστημονικός».
Ο μαρξισμός μας προσφέρει τη μέθοδο για να εξηγήσουμε πως διαμορφώνονται και πως αλλάζουν οι κοινωνίες. Απ’ αυτή την άποψη το βιβλίο του Δ. Κυρτάτα «Δούλοι, δουλεία και δουλοκτητικός τρόπος παραγωγής στην ελληνική και ρωμαϊκή αρχαιότητα», είναι ένα πολύ καλό αντίδοτο στις εθνικιστικές εκστρατείες της άρχουσας τάξης που ντύνεται και τον μανδύα της αρχαίας Αθήνας και μια γόνιμη εφαρμογή της ιστορικής-υλιστικής μεθόδου του μαρξισμού στο σχετικό πεδίο.
«Η ιστορία όλων έως τώρα κοινωνιών είναι η ιστορία της ταξικής πάλης» έγραφαν οι Μαρξ και Ένγκελς στην πρώτη σελίδα του «Μανιφέστου του Κομμουνιστικού Κόμματος», που αξίζει να διαβαστεί ξανά και ξανά και σήμερα. Οι άρχουσες τάξεις πάντα προσπαθούν να μας κάνουν να ξεχάσουμε αυτή την αλήθεια, πως οι «από κάτω» έχουμε καθορίσει και καθορίζουμε την πορεία της ιστορίας.
Γι’ αυτό οι εκδόσεις του ΜΒ έχουν δώσει ιδιαίτερο βάρος στην ιστορία των αγώνων της εργατικής τάξης. Όσον αφορά την Ελλάδα τη χρονιά που πέρασε τιμήσαμε δυο μεγάλες «επετείους». Την εξέγερση των Ιουλιανών του 1965, την πρώτη φάση του «ελληνικού Μάη του ‘68» ένα ιστορικό γεγονός που χρειάζεται να το μελετήσουμε γιατί μιλάει και στο σήμερα.
Ανεκτίμητη βοήθεια σε αυτή την προσπάθεια είναι η έκδοση του ΜΒ «Ιουλιανά 1965» με κείμενα των Μ. Στύλλου, Λ. Μπόλαρη και του Δ. Λιβιεράτου, του ιστορικού του εργατικού κινήματος. Το ημερολόγιό του που γράφτηκε τον Οκτώβρη του 1965, αμέσως μετά τα γεγονότα, είναι η πιο τρανταχτή απόδειξη ότι την ιστορία τη γράφουν οι από κάτω. Μαζί με αυτό διαβάστε και την έκδοση «Μάης ΄68 -η επιστροφή της επανάστασης».
Η δεύτερη επέτειος ήταν η εξέγερση του Πολυτεχνείου που τόσο μισεί η Δεξιά και η άρχουσα τάξη. Διαβάστε την έκδοση του ΜΒ «Εδώ Πολυτεχνείο-Ο δρόμος του Νοέμβρη επαναστατικός» για την πραγματική ιστορία της εξέγερσης και τους δρόμους που άνοιξε. Το Πολυτεχνείο ήταν η «ληξιαρχική πράξη γέννησης» της επαναστατικής Αριστεράς, του ρεύματος που από τότε μέχρι σήμερα έχει πρωταγωνιστήσει σε όλες τις κρίσιμες καμπές της ταξικής πάλης. Διαβάστε τις εκδόσεις «Οι ρίζες της επαναστατικής αριστεράς στην Ελλάδα: επιλογή από τα κείμενα της Οργάνωσης Σοσιαλιστική Επανάσταση 1972-74» και «50 χρόνια αγώνες για την Επανάσταση και τον Σοσιαλισμό» (κυκλοφόρησε το 2022 στα πενηντάχρονα της ίδρυσης της ΟΣΕ της οργάνωσης από την οποία προήλθε το ΣΕΚ).
Το 1946 θα είναι η χρονιά που τυπικά συμπληρώνονται 80 χρόνια από το ξεκίνημα του Εμφύλιου που έκρινε ότι η Ελλάδα θα είναι «στη σωστή πλευρά της ιστορίας» σύμφωνα με τον Μητσοτάκη και τον Καλύβα. Διαβάστε το βιβλίο «Αντίσταση η Επανάσταση που Χάθηκε» για να βρείτε την πραγματική ιστορία του κινήματος της Αντίστασης.
Δύναμη των από κάτω
Τη δύναμη των από κάτω να μπαίνουν ‘ξαφνικά’ στο προσκήνιο της ιστορίας ανατρέποντας τις εύθραυστες ισορροπίες των αρχουσών τάξεων το απέδειξε με τον πιο δραματικό τρόπο η παλαιστινιακή Αντίσταση τον Οκτώβρη του 2023. Το βιβλίο «Λευτεριά στην Παλαιστίνη - Ισραήλ, ιμπεριαλισμός και Παλαιστινιακή Αντίσταση» δίνει αυτή την εικόνα η οποία εντάσσεται στην συνολικότερη κρίση του ιμπεριαλισμού στη Μ. Ανατολή. Τα βιβλία «Μέση Ανατολή-Από τον Διαρκή Πόλεμο στη Διαρκή Επανάσταση» του Ν. Λούντου και το «Μ. Ανατολή-Αντίσταση στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις» της Δ. Κυρίλλου είναι η καλύτερη εισαγωγή στην πρόσφατη ιστορία της περιοχής.
Το παγκόσμιο κίνημα αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη είναι ο παράγοντας που διαμόρφωσε τις εξελίξεις από τη Ν. Υόρκη μέχρι την Ιταλία αλλά και εδώ. Είναι ένα κίνημα που σε δυναμισμό και ριζοσπαστισμό θυμίζει το αντιπολεμικό κίνημα του Βιετνάμ στη δεκαετία του ’60. Από τις εκδόσεις του ΜΒ κυκλοφορεί το μοναδικό βιβλίο στα ελληνικά για την ιστορία του αγώνα του βιετναμέζικο λαού και του αμερικάνικου αντιπολεμικού κινήματος, με τίτλο «Ο Αμερικάνικος Πόλεμος-Βιετνάμ 1960-1975» και συγγραφέα τον Τζόναθαν Νηλ.
Η πάλη ενάντια στις σεξιστικές και τρανσφοβικές εκστρατείες κυβερνήσεων και κυρίαρχων τάξεων είναι κομβικό πεδίο της πάλης μας ενάντια στο σύστημα που θωρακίζει την εκμετάλλευση με κάθε λογής καταπίεση. Διαβάστε το βιβλίο της Μ. Στύλλου, «Η Πάλη για την Απελευθέρωση των Γυναικών». Εξηγεί από πού προέρχεται η καταπίεση που έχει ανάγκη το σύστημα για να συνεχίζει την εκμετάλλευση. Απαραίτητη αφετηρία για την κατανόηση της καταπίεσης είναι το κλασσικό έργο του Φ. Ένγκελς, «Η Καταγωγή της Οικογένειας της Ατομικής Ιδιοκτησίας και του Κράτους» (Σύγχρονη Εποχή). Μαζί μ’ αυτό το κλασσικό έργο, διαβάστε την έκδοση του ΜΒ με το κείμενο του Ένγκελς, «Ο Ρόλος της Εργασίας στην Εξανθρώπιση του Πιθήκου» και του Κ. Χάρμαν «Ο Ένγκελς και η Καταγωγή της Ανθρώπινης Κοινωνίας».
Ο Κ. Τορπουζίδης στο «Ομοφυλοφιλία, σεξουαλικότητα και η πάλη για την απελευθέρωση» (2η έκδοση - αναθεωρημένη και συμπληρωμένη) υποστηρίζει ότι η μάχη ενάντια στην καταπίεση αφορά όλους τους εργαζομένους και νεολαίους, άνδρες και γυναίκες, ΛΟΑΤΚΙ ή μη. «Η πάλη για την ΤΡΑΝΣ απελευθέρωση» της Α. Φράγκου βγάζει τις εμπειρίες των τρανς ανθρώπων από την αφάνεια και εξηγεί ότι η πάλη ενάντια στην τρανσφοβία είναι δεμένη με όλες τις διεκδικήσεις του εργατικού κινήματος σήμερα και συνολικά με την απελευθερωτική δυναμική της εργατικής τάξης.
Επίσης κομβικό μέτωπο είναι η πάλη ενάντια στις ρατσιστικές επιθέσεις της κυρίαρχης τάξης που στρώνουν τον δρόμο για το μεγάλωμα της ακροδεξιάς και την επανεμφάνιση των φασιστών στους δρόμους.
Τρεις εκδόσεις του ΜΒ μας δίνουν όπλα να απαντήσουμε: «Η Πάλη Ενάντια στην Ισλαμοφοβία», το «Ρατσισμός τι είναι και πώς παλεύεται» και «Γκρεμίστε το φράχτη, ανοίξτε τα σύνορα: Ενάντια στη ρατσιστική Ευρώπη-Φρούριο». Ποια πρέπει να είναι η απάντηση της Αριστεράς; «προοδευτικές συμμαχίες» για τη διαχείριση του καταστροφικού καπιταλισμού ή μέτωπο ανατροπής του στο «πεζοδρόμιο» και τους αγώνες με τη δύναμη της εργατικής τάξης; Μια σειρά εκδόσεις μας βοηθούν να αξιοποιήσουμε την ιστορική εμπειρία της δεκαετίας του ’30.
Ξεχωρίζει η συλλογή των κειμένων του Λ. Τρότσκι «Η Πάλη ενάντια στο Φασισμό στην Γερμανία» μια υπεράσπιση της στρατηγικής του ενιαίου μετώπου ενάντια στην καταστροφική πολιτική της σοσιαλδημοκρατίας και του σταλινισμού. Η επαναστατική Αριστερά χρειάζεται τη στρατηγική του Τρότσκι για να μπει επικεφαλής στους νικηφόρους αγώνες σήμερα. Πολύτιμο είναι και το βιβλίο «Arditi del Popolo: Η ιστορία της πρώτης αντιφασιστικής οργάνωσης και η αποτρέψιμη άνοδος του Μουσολίνι» του Τομ Μπίαν.
Οι αγώνες μας χρειάζονται την Αριστερά που τους αξίζει. Ο Τσίπρας μπορεί να μας καλεί στην «Ιθάκη» του συμβιβασμού με την «πατριωτική επιχειρηματικότητα» αλλά εμείς έχουμε αλλού να αντλήσουμε εμπειρίες και συμπεράσματα. Το βιβλίο του Π. Γκαργκάνα «Για ποια Αριστερά Παλεύουμε; Επαναστατική εναλλακτική στην κρίση του ΣΥΡΙΖΑ», εξηγεί την αντίθεση ανάμεσα στις αριστερές αναζητήσεις της εργατικής τάξης και τον δεξιό καλπασμό των ηγεσιών. Χρειαζόμαστε Αριστερά επαναστατική, με στρατηγική την ανατροπή του καπιταλισμού και την αντικατάστασή του από τον σοσιαλισμό που θα απλώσει την εργατική δημοκρατία παντού, από την πολιτική ως την οικονομία.
Έχουμε μια πολύτιμη κληρονομιά στην προσπάθεια να οικοδομήσουμε μια τέτοια Αριστερά, δεν ανακαλύπτουμε τον τροχό, αντίθετα, στεκόμαστε στους ώμους γιγάντων. Όπως του Α. Γκράμσι που «μετέφρασε» την εμπειρία των σοβιέτ της Ρώσικης Επανάστασης στη γλώσσα των εργοστασιακών συμβουλίων της Ιταλίας της «κόκκινης διετίας» και του εργατικού κινήματος στην «προηγμένη» Δύση και μας έχει αφήσει ένα γόνιμο έργο για το τι σημαίνει η προσπάθεια για το χτίσιμο ενός μαζικού επαναστατικού κόμματος των «οργανικών διανοούμενων» της τάξης, της πρωτοπορίας της. Η έκδοση του ΜΒ «Αντόνιο Γκράμσι-Θέσεις της Λυών, εργοστασιακά συμβούλια η ρήξη με τον ρεφορμισμό» είναι πολύτιμη απ’ αυτή την άποψη.
Πατάμε στους ώμους γιγάντων όπως ο Λέον Τρότσκι, του οργανωτή του Κόκκινου Οκτώβρη και του Κόκκινου Στρατού, που υπεράσπισε την απελευθερωτική κληρονομιά της επανάστασης από την σταλινική αντεπανάσταση. Για μια εισαγωγή στη δράση και τις ιδέες του διαβάστε το βιβλίο του Ντάνκαν Χάλας «Ο Μαρξισμός του Τρότσκι». Και συνεχίστε με την τετράτομη πολιτική βιογραφία του γραμμένη από τον Τόνι Κλιφ, τον ιδρυτή της Διεθνιστικής Σοσιαλιστικής Τάσης που ανήκει το ΣΕΚ.
Πολύτιμη είναι η κληρονομιά της Ρόζα Λούξεμπουργκ της επαναστάτριας που πρώτη συγκρούστηκε με τους συμβιβασμούς του κοινοβουλευτικού δρόμου στις αρχές του 20ου αιώνα. Διαβάστε το κλασσικό έργο της «Μαζική Απεργία, Κόμμα και Συνδικάτα» και την πολιτική βιογραφία «Ρόζα Λούξεμπουργκ» από τον Τ. Κλιφ.
Και βέβαια στην προσπάθεια για την οικοδόμηση της Αριστεράς της ανατροπής και της νικηφόρας προοπτικής των αγώνων μας χρειαζόμαστε τον Λένιν. Για την επικαιρότητα του διαβάστε την σύντομη έκδοση του ΜΒ «Κόμμα, Τάξη, Κίνημα. Ο Λένιν στον 21ο Αιώνα» από τον Π. Γκαργκάνα. Και προχωρήστε στην τρίτομη πολιτική βιογραφία του από τον Τ. Κλιφ: «Λένιν 1896 - 1914 Τα χρόνια της συγκρότησης των Μπολσεβίκων», «Λένιν 1914 - 1917 - Όλη η εξουσία στα σοβιέτ» και «Λένιν 1917 - 1923 - Πολιορκημένη επανάσταση». Βοήθεια σε αυτή τη μελέτη είναι ακόμα τρεις εκδόσεις του ΜΒ, τα βιβλία «Κομιντέρν» του Ντ. Χάλας «Γερμανία 1918-1923. Η Επανάσταση που Χάθηκε» του Κρις Χάρμαν, «Τα Σοβιέτ στη Δύση» του Ντόνι Γκλουκστάιν.