Ιδέες
Νέο τεύχος “Σοσιαλισμός από τα Κάτω”: Ο δρόμος για τη νίκη

Τα παιδιά της Γάζας που χορεύουν μέσα στα συντριμια κοσμούν το εξώφυλλο του νέου τεύχους Νο 173 του περιοδικού Σοσιαλισμός Από τα Κάτω. Το ίδιο ελπιδοφόρα είναι και τα «βήματα» του εργατικού κινήματος που αναδεικνύονται στις σελίδες αυτού του τεύχους μέσα στα συντρίμμια που σκορπάει παντού το καταστροφικό σύστημα την περίοδο της κρίσης του.

Η κλιμάκωση των πολέμων και της εξαθλίωσης από την φτώχεια και τις περικοπές σε παγκόσμια κλίμακα δεν προσφέρουν στο σύστημα διέξοδο από την πολυεπίπεδη κρίση. Και ταυτόχρονα ριζοσπαστικοποιούν τον κόσμο που εξεγείρεται απέναντι στις κυβερνήσεις του. Ο Πάνος Γκαργάνας στο άρθρο του «Η ακροδεξιά στροφή δεν σταματάει την κρίση» εξηγεί γιατί μέσα σε αυτές τις συνθήκες η εκλογή του Τραμπ και άλλων ακροδεξιών κυβερνήσεων ή η προσαρμογή των κυβερνήσεων σε πιο αντιδραστικές πολιτικές, δεν σημαίνει επέλαση της ακροδεξιάς, καθώς την ίδια ώρα ξεδιπλώνεται ένα τρομερό κίνημα αντίστασης σε όλο τον πλανήτη. Εξέγερση στο Νεπάλ που τσάκισε την κυβέρνηση. Στη Μαδαγασκάρη η καταστολή απέτυχε με τον πρωθυπουργό να φεύγει με ελικόπτερο. Στην Ινδονησία η οργή ξέσπασε με χιλιάδες να λεηλατούν κρατικά κτίρια και σπίτια βουλευτών. Στο Περού οι διαδηλώσεις και οι απεργίες ανέτρεψαν την πραξικοπηματία πρόεδρο, ενώ στο Μαρόκο ξέσπασαν οι μεγαλύτερες κινητοποιήσεις από την Αραβική Άνοιξη. 

Δεν είναι μόνο στην «περιφέρεια», αλλά και στις μητροπόλεις του καπιταλισμού που η οργή γίνεται κίνημα. «Να μπλοκάρουμε τα πάντα» είπε η γαλλική εργατική τάξη απεργώντας μαζικά και πανεργατικά στις 10 και 18 Σεπτέμβρη. Στην Ιταλία το απεργιακό κίνημα έκλεισε λιμάνια, σχολεία και χώρους δουλειάς ενάντια στη γενοκτονία των σιωνιστών του Ισραήλ σε δυο συγκλονιστικές γενικές απεργίες. Στο Λονδίνο το συλλαλητήριο του μισού εκατομμυρίου μετά την υπογραφή της συμφωνίας για την Παλαιστίνη τονίζει ότι το κίνημα αλληλεγγύης θα συνεχίσει να παλεύει για ελεύθερη Παλαιστίνη. Στις ίδιες τις ΗΠΑ εφτά εκατομμύρια άνθρωποι διαδήλωσαν στις 18 Οκτώβρη ενάντια στον Τραμπ. Και σύμφωνα με τον Π. Γκαργκάνα, ούτε το σχέδιο για την Παλαιστίνη, ούτε οι διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία «κλείνουν» μέτωπα, την ώρα μάλιστα που η οικονομία βυθίζεται μαζί με τους ρυθμούς ανάπτυξης. Πολιορκημένη από το εργατικό κίνημα με τρεις πανεργατικές απεργίες μέσα στον Οκτώβρη είναι και η κυβέρνηση του Μητσοτάκη η οποία επιμένει στις περικοπές για να στηρίξει τους πλούσιους και τους εξοπλισμούς σε ανταγωνισμό με την Τουρκία. Η επαναστατική Αριστερά είναι κρίσιμο να αξιοποιήσει τις δυνατότητες που χαραμίζονται στον ρεαλισμό της κοινοβουλευτικής στρατηγικής.

«Πανηγύρι των καταπιεσμένων»

Με αφορμή τις συγκλονιστικές διαδήλωσεις «No kings» στις ΗΠΑ στις 18/10, ο Σωτήρης Κοντογιάννης στο άρθρο «ΗΠΑ – Στους δρόμους ενάντια στον Τραμπ» παρουσιάζει την πλούσια εικόνα των πολιτικών εξελίξεων εκεί που χτυπάει η καρδιά του παγκόσμιου καπιταλισμού. Όπως σημειώνει «οι διαδηλώσεις ήταν κυριολεκτικά το “πανηγύρι των καταπιεμένων”». Οι προσπάθειες του Τραμπ να επιβληθεί μέσα από τον κρατικό μηχανισμό δεν προχωρούν, ενώ η αμφισβήτηση της παγκόσμιας υπεροχής των ΗΠΑ είναι η βάση για την πολιτική κρίση. Ο πόλεμος στην Ουκρανία σφραγίζει την αδυναμία της επέκτασης του ΝΑΤΟ «προς Ανατολάς», ενώ η Κίνα απειλεί όχι μόνο σε οικονομικό, αλλά και σε στρατιωτικό πλέον επίπεδο. «Οι “ανορθόδοξες” μέθοδοι του Τραμπ θυμίζουν τον ασθενή που αφού έχει απελπιστεί από τις θεραπείες της ορθόδοξης σχολής είναι έτοιμος να πέσει στα νύχια των τραρλατάνων», σημειώνει. Η νίκη του Μαμντάνι επιβεβαιώνει τη δυναμική και τα προχωρήματα του κινήματος σε όλες τις ΗΠΑ, αλλά το Δημοκρατικό κόμμα, το κόμμα του «γενοκτόνου Τζο», της ανισότητας και του κατεστημένου δεν μπορεί να είναι η εναλλακτική στην αναζήτηση του κόσμου για έναν κόσμο «χωρίς Βασιλιάδες».

Σε αυτήν την αναζήτηση είναι αφιερωμένο το άρθρο της Μαρίας Στύλλου «Σοσιαλισμός – Η απελευθέρωση της εργατικής τάξης είναι έργο της ίδιας». Αρχικά αναφέρεται στο «ρεαλιστικό» σχέδιο της Αριστεράς «να γίνει “κυβερνώσα” μέσα από τους υπαρκτούς θεσμούς», που η ίδια η πραγματικότητα δείχνει ότι οδηγεί σε αδιέξοδο. Αντίθετα, οι θεωρίες του Λένιν για τα γνωρίσματα μιας επαναστατικής κατάστασης επιβεβαιώθηκαν με το κύμα των επαναστάσεων και των ανατροπών μέσα στον 20ο αιώνα, αλλά όπως τόνιζε ο ίδιος «κάθε επαναστατική κατάσταση δεν οδηγεί σε επανάσταση». 

Οι αρχές του 21ου αιώνα σημαδεύτηκαν από το νέο κίνημα στο Σιάτλ, στην Πράγα, στη Γένοβα και αλλού με σύνθημα «Ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός». Τη σκυτάλη πήρε το τρομερό διεθνές κίνημα -«η νέα υπερδύναμη»- ενάντια στον πόλεμο στο Ιράκ το 2003. Μέσα σε αυτούς τους αγώνες σφυρηλατήθηκε η εργατική τάξη κι η νεολαία που μετά πάλεψε για να μην πληρώσουν την κρίση χρέους του 2008 οι από τα κάτω. Στην Ελλάδα οι αγώνες ενάντια στα Μνημόνια έφεραν τον ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση. Οι δικαιολογίες για την αποτυχία του ρίχνουν το φταίξιμο στην εργατική τάξη που είναι μικρότερη, πιο συμβιβασμένη, “δεν είναι όπως παλιά”. Απέναντι σε αυτό η Μ. Στύλλου επισημαίνει: «... η εργατική τάξη έχει μεγαλώσει ακόμα περισσότερο αριθμητικά και έχει αποκτήσει πιο πλούσια σύνθεση με τη συμμετοχή και των γυναικών στην παραγωγή, αλλά και των μεταναστών». Για να πάρει τον έλεγχο της κοινωνίας αυτή η τάξη και να αλλάξει τις προτεραιότητες με βάση τις ανάγκες της κοινωνίας και όχι το κέρδος μιας ισχνής μειοψηφίας χρειάζεται «μαζική απεργία, εργατικά συμβούλια, εξέγερση για την ανατροπή του κράτους, επαναστατικό κόμμα».

Δύσκολα μπορεί να βρει κανείς σε ένα άρθρο περιγραφή με τόσα στοιχεία και αριθμούς για τις θηριωδίες του Ισραήλ, για την έκταση της καταστροφής στη Γάζα και για το ξεδίπωμα του διεθνούς κινήματος αλληλεγγύης, όσο στο άρθρο του Νεκτάριου Δαργάκη «Γάζα – Sumud σημαίνει αντοχή». Θυμίζει τους βασικούς σταθμούς του παγκόσμιου ξεσηκωμού με κορυφώσεις την φοιτητική ιντιφάντα και τις καταλήψεις των Πανεπιστημίων, μέχρι σήμερα τα καραβάνια για να σπάσει ο αποκλεισμός και κυρίως με τις απεργίες και τον αποκλεισμό των λιμανιών για να σταματήσει η βοήθεια στο Ισραήλ. Αυτό το κίνημα και προφανώς η αντοχή (sumud) της Αντίστασης οδήγησαν στην αποτυχία του Ισραήλ να την κερδίσει στρατιωτικά. Στο άρθρο αναλύεται γιατί το «ειρηνευτικό» σχέδιο του Τραμπ είναι αποτέλεσμα αυτής της αποτυχίας αλλά ταυτόχρονα δεν αποτελεί ελπίδα για τους Παλαιστίνιους.

«Τον δρόμο τον δείχνει η Ιταλία» για το πώς η εργατική τάξη «μπορεί να τσακίσει τα γενοκτονικά σχέδια του Ισραήλ και των Ιμπεριαλιστών στην Παλαιστίνη, να τσακίσει την ακροδεξιά και τους φασίστες, τον ρατσισμό, τον σεξισμό, τους πολέμους», γράφει ο Γιώργος Ράγκος στο άρθρο του. Στην Ιταλία της φασίστριας Μελόνι οι απεργίες «να μπλοκάρουμε τα πάντα» είχαν να αντιμετωπίσουν και απαγορεύσεις της κυβέρνησης και τη δυσπιστία της Αριστεράς του «ρεαλισμού» και την αρχική άρνηση της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας. Κι όμως στις 22/9 έγινε μια γενική πολιτική απεργία από τα κάτω με συμμετοχή ρεκόρ που ξεπεράστηκε λίγες μέρες μετά (1/10) στη δεύτερη γενική απεργία μετά την επίθεση του Ισραήλ στον στολίσκο Sumud. Το άρθρο δίνει το χρονικό και την πολιτική ανάλυση για το πώς έφτασε το εργατικό κίνημα σε αυτήν την κλιμάκωση και τις δυνατότητες που ανοίγονται, όπως και για την πορεία του φασιστικού κόμματος της Μελόνι από την νίκη της στις εκλογές μέχρι σήμερα. 

Αντιπολεμικό κίνημα

50 χρόνια πριν, τον Απρίλη του 1975, οι αμερικάνοι έφευγαν με ελικόπτερο από τη Σαϊγκόν, την τότε πρωτεύουσα του Νότιου Βιετνάμ. Η Λίλιαν Μπουρίτη υπογράφει το άρθρο «Βιετνάμ – Το κίνημα που νίκησε τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό» και μας γυρίζει πίσω στην πιο μεγάλη ήττα του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού. Τον Γενάρη του 1968 οι αντάρτες Βιετκόνγκ προχώρησαν στην περίφημη «Επίθεση της Τετ» ενάντια στις πολύ ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις των ΗΠΑ. Στρατιωτικά απέτυχε, όμως έγινε πηγή έμπνευσης. «Αν ένας φτωχός λαός μπορεί να αντιμετωπίζει στα ίσα μια υπερδύναμη όπως οι ΗΠΑ, τότε όλα είναι δυνατά... ακόμη και τα αφεντικά να χάσουν τα εργοστάσιά τους», τονίζει η αρθρογράφος. Η έκρηξη απλώθηκε παντού, στις σχολές, στους χώρους δουλειάς, στον στρατό, σε λευκούς και μαύρους. Η καταστολή έπεφτε στο κενό, η ριζοσπαστικοποίηση προχωρούσε και οι εργάτες απεργούσαν ενάντια στον πόλεμο και για αυξήσεις. «Την ήττα στον πόλεμο του Βιετνάμ την επέβαλαν από τη μία οι αγρότες και οι εργάτες του Βιετνάμ... και από την άλλη το αντιπολεμικό κίνημα που σάρωσε το εσωτερικό των ΗΠΑ και απλώθηκε σε όλο τον κόσμο». Σήμερα το κίνημα αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη μπορεί να φτάσει στην ίδια νίκη και να συνεχίσει και μέχρι την ανατροπή του συστήματος που γεννάει τους πολέμους. 

“Να τα μπλοκάρουμε όλα” ήταν το σύνθημα της εργατικής τάξης και στη Γαλλία με τις γενικές απεργίες στις 10 και 18 Σεπτέμβρη. Ο σύντροφος Ντενί Γκοντάρ μεταφέρει την εμπειρία από την τελευταία απεργιακή έκρηξη και τα συμπεράσματά του από τις εξελίξεις στο άρθρο του «Γαλλία – Μια επαναστατική πολιτική είναι εφικτή!». Όπως και στην Ιταλία, η οργή έγινε οργάνωση από τα κάτω, τοπικές συνελεύσεις, που ξεπέρασαν οποιαδήποτε εμπόδια έμπαιναν από τις ηγεσίες της επίσημης Αριστεράς και της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας. Σύμφωνα με τον Ντενί, αρκούσε η απειλή της απεργίας και η εικόνα αυτής της μαζικής οργάνωσης, για να οδηγήσει τον Μπαϊρού, τον πρωθυπουργό της τρίτης κατά σειρά κυβέρνησης που ανατρέπεται μέσα σε λιγότερο από ένα χρόνο, να προχωρήσει σε «πολιτική αυτοκτονία» μέσα από την ψήφο εμπιστοσύνης την οποία έχασε στο Κοινοβούλιο. Μέσα από τις περιγραφές και τις αναλύσεις του μπορεί να αντιληφθεί κανείς τα προχωρήματα που έχουν γίνει και στην Γαλλία, μέσα από τις μάχες ενάντια στη λιτότητα, τους φασίστες της Λεπέν και για λευτεριά στην Παλαιστίνη. Αυτά τα προχωρήματα κάνουν εφικτή μια εργατική εναλλακτική αλλά και το χτίσιμο της επαναστατικής Αριστεράς.