«Το βιβλίο της Αφροδίτης είναι πολύτιμο γιατί στηρίζεται στο κλασσικό βιβλίο του Ένγκελς Η Καταγωγή της Οικογένειας της Ατομικής Ιδιοκτησίας και του Κράτους» είπε η Μαρία Στύλλου στην τοποθέτησή της. «Στις ‘πρωτόγονες’ κοινωνίες, που δεν είχαν τάξεις, αυτές οι σχέσεις ήταν ελεύθερες. Η αναπαραγωγή, τα παιδιά, ήταν υπόθεση της κοινωνίας όχι μιας οικογένειας. Όταν εμφανίζεται μια άρχουσα τάξη που ελέγχει τα μέσα παραγωγής θέλει να ελέγξει και το πώς μεταβιβάζεται ο πλούτος και μια τάξη που δουλεύει για να παράγει αυτό τον πλούτο. Μετά το βιβλίο της Αφροδίτης να διαβάσουμε το βιβλίο του Ένγκελς μαζί με το άλλο κείμενό του για τον Ρόλο της Εργασίας στην Εξανθρώπιση του Πιθήκου».
Στη συνέχεια αναφέρθηκε στον ρόλο της εργατικής τάξης φέρνοντας το παράδειγμα της απεργίας των καθαριστριών του ΥΠΟΙΚ και την σύνδεση με τους τρανς και ΛΟΑΤΚΙ αγώνες. Η εργατική τάξη έχει ‘μέσα της’ αυτά τα βιώματα και τα αιτήματα, τόνισε, για αυτό η μάχη για την τρανς απελευθέρωση είναι βασική της μάχη.
Πιάνοντας το νήμα από αυτό το παράδειγμα, η Ελίζα Γκορόγια θύμισε ότι «Τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα ήταν παρόντα σε αυτόν τον αγώνα με αποτέλεσμα την επόμενη χρονιά οι καθαρίστριες να συμμετάσχουν με δικό τους μπλοκ στο Pride. Πολλές φορές σαν ΛΟΑΤΚΙ άτομα καλούμαστε να εξηγήσουμε αν ανήκουμε στα κινήματα και τελικά όποια πέτρα των κινημάτων κι αν σηκώσεις υπάρχει δυσανάλογη εκπροσώπηση.
Και να συμπληρώσω όσον αφορά το προσφυγικό που δραστηριοποιούμαστε, πολλά ΛΟΑΤΚΙ άτομα έρχονται στη χώρα μας για άσυλο από χώρες ειρήνης μόνο και μόνο στη βάση αυτών των δυο ταυτοτήτων. Από μόνο του ένδειξη ποιοι είναι οι κατατρεγμένοι αυτού του κόσμου και κατά πόσο είναι φυσική η συμμαχία μας. Για τη συζήτηση περί βιολογικού φύλου θέλω να συμπληρώσω ότι πρόκειται για ένα αυστηρά κρατικά φύλο».
Ο Πάνος Γκαργκάνας αναφέρθηκε στη σημασία της πάλης για την τρανς απελευθέρωση ξεκινώντας από την υστερική εκστρατεία με αφορμή τη δολοφονία του Κερκ στις ΗΠΑ. Η Αριστερά δεν πρέπει να υποκύψει στις πιέσεις «να βάλει κάτω από το χαλί» αυτό το ζήτημα, να «μην μιλάμε για την woke ατζέντα’. Οποιαδήποτε ταλάντευση θα κοστίσει πολύ ακριβά. Φασισμός λέγεται αυτό το κόστος».
Η Αργυρή Ερωτοκρίτου έκανε τη σύνδεση των επιθέσεων στα τρανς άτομα με τη φασιστική απειλή. Πάει χέρι-χέρι με τον σεξισμό, τον ρατσισμό, την ομοφοβία. Αναφέρθηκε επίσης στο πόσο έωλες είναι «Οι προσπάθειες να βιολογικοποιήσουν το τι είναι το φύλο. Θυμηθείτε την υπόθεση της αθλήτριας στους Ολυμπιακούς. Όταν μπηκε η ΔΟΕ στη διαδικασία να μετρήσει τις ορμόνες, βρέθηκε ότι cis γυναίκες πρωταθλήτριες είχαν υψηλότερα ποσοστά τεστοστερόνης και άνδρες υψηλότερα ποσοστά οιστρογόνων».
«Ο βιολογικός ντετερμινισμός είναι συνυφασμένος με την ανάπτυξη του καπιταλισμού» είπε παίρνοντας στη συνέχεια τον λόγο η Σύλβια Φεσσά. «Οι απόψεις για την ‘κατωτερότητα’ των μαύρων ή των γυναικών βασίστηκαν στον βιολογικό ντετερμινισμό και περνιόταν για επιστήμη. Ούτε η επιστήμη είναι κάτι πολιτικά και κοινωνικά ουδέτερο. Είναι μάχη το τι κερδίζει μέσα στην επιστήμη».
Τέλος ο Λ. Μπόλαρης ευχαρίστησε εκ μέρους του Μαρξιστικού Βιβλιοπωλείου τις ομιλήτριες και όλον τον κόσμο που συμμετείχε στην εκδήλωση.
Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου «Η Πάλη για την Τρανς Απελευθέρωση» από το Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο, στα πλαίσια του 53ου Φεστιβάλ Βιβλίου, το Σάββατο 13 Σεπτέμβρη. Για το βιβλίο μίλησαν η Τζορτζίνα Πράττη, τρανς ακτιβίστρια και η Αφροδίτη Φράγκου, συγγραφέας του βιβλίου. Στη συνέχεια δημοσιεύουμε βασικά αποσπάσματα των εισηγήσεών τους.
Τζορτζίνα Πράττη
Οι φετινοί μας αγώνες ανοίγουν ακόμα πιο δυνατά σε ένα πλαίσιο αποσταθεροποίησης των από πάνω. Η αντίδραση του κόσμου κλονίζει κάθε στήριξη προς τον σφαγέα Νετανιάχου, αποσταθεροποιεί την κυβέρνηση των υποκλοπών, των Τεμπών, της Πύλου και των ΟΠΕΚΕΠΕδων.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες ξεδιπλώνεται η επίθεση με αιχμή την τρανς κοινότητα. Γι’ αυτό η επικαιρότητα του βιβλίου που παρουσιάζουμε, «Η Πάλη για την Τρανς Απελευθέρωση» είναι μεγαλύτερη από ποτέ.
Ο Τραμπ απέσυρε τη χρηματοδότηση για ιατρική επιβεβαίωση φύλου, απαγόρεψε να αναφέρεται το κοινωνικό φύλο των τρανς ατόμων στα διαβατήριά τους. Η δολοφονία του Τσάρλι Κερκ, που μισούσε μετανάστες, τα παιδιά που πεθαίνουν στη Γάζα, γυναίκες και, προφανώς, τα τρανς άτομα, δίνει μια νέα διάσταση.
Εγχώρια δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τον Μητσοτάκη που αμέσως μετά την εκλογή του Τραμπ λέει ότι «τυχαίνει να πιστεύω ότι τα φύλα είναι δυο» και ότι δεν θα ανεχτεί την «woke ατζέντα».
Το πρόβλημα είναι, όμως, ότι χτυπιόμαστε και υλικά. Οριακά φοβόμαστε να κυκλοφορήσουμε έξω με τις ομοφοβικές και τρανσφοβικές επιθέσεις να φουντώνουν μέσα σ’ αυτό το πολιτικό κλίμα. Έχουμε έλλειψη υποδομών, με μόλις τρία υποστελεχωμένα ιατρεία φυλομετάβασης σε όλη την Ελλάδα.
Έχουμε μια νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου, που ναι μεν δίνει τη δυνατότητα να αποκτούμε τα τρανς άτομα χαρτιά χωρίς επεμβάσεις, ωστόσο περνάμε μια αρκετά χρονοβόρα και κοστοβόρα διαδικασία. Ο νόμος ισότητας του γάμου που ψηφίστηκε πέρσι αφήνει έξω τρανς γονείς, καθώς ο τρανς γονέας πρέπει να μπει στη διαδικασία να ξαναυιοθετήσει, επί της ουσίας, το παιδί του.
Η έμφυλη καταπίεση παντός είδους δεν έχει δημιουργηθεί από τη «φύση». Ο βιολογικός ντετερμινισμός, η άποψη ότι τα γονίδια παίζουν απολύτως καθοριστικό ρόλο στο ποιοι είμαστε, και κατ’ επέκταση ότι γεννιόμαστε με συγκεκριμένο «βιολογικό πεπρωμένο», που χρησιμοποιείται συχνά για την καταπίεσή μας, είναι αβάσιμος. Και θυμίζει επιχειρήματα για τη «βιολογική» κατωτερότητα των μαύρων ή την «έμφυτη» τάση τους στην εγκληματικότητα.
Η συμπεριφορά μας και το ποιοι είμαστε είναι ένα περίπλοκο μίγμα γονιδίων και περιβάλλοντος. Το τι έχουμε, λοιπόν, ανάμεσα στα πόδια μας δεν μαρτυρά την ολότητα της συμπεριφοράς μας και η φύση μας έχει από μόνη της, αντικειμενικά, μια ρευστότητα.
Η φύση δεν αποκλείει τις διάφορες παραλλαγές. Δεν φτιάχνει κανόνες για το πώς πρέπει να μάθει να συμπεριφέρεται κάθε άτομο. Δεν μας δίνει κάποιο «καθήκον» που πρέπει να το τηρήσουμε αλλιώς διαπράττουμε ύβρη. Δεν μας αναγκάζει να δημιουργούμε καταπιεστικούς θεσμούς που αναγνωρίζουν μόνο cis στρέιτ άνδρες και γυναίκες. Δεν μας απαγορεύει να παρέμβουμε στο σώμα μας και στο ορμονικό μας προφίλ, προκειμένου να είμαστε ο εαυτός μας.
Η καταπίεση των γυναικών αλλά και των ΛΟΑΤΚΙ προκύπτει από την πυρηνική οικογένεια. Είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για τους καπιταλιστές, για να εξασφαλίσουν την ανατροφή των νέων εργατικών χεριών ώστε η παραγωγή να μην μείνει στον αέρα, με τρόπο που δεν ρισκάρουν να ζημιωθούν οι ίδιοι. Με αιχμή της επίθεσης στα τρανς άτομα, δημιουργούν ασφυκτικό κλίμα για το φύλο, σιγουρεύονται ότι το κάθε άτομο θα συμμετάσχει στην αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης, όπως έχει σχεδιαστεί στον καπιταλισμό. Η ποικιλία είναι χαρακτηριστικό της φύσης. Και χαρακτηριστικό της τάξης μας.
Οι αγώνες για τα Τρανς-ΛΟΑΤΚΙ δικαιώματα αξίζουν περισσότερη ορατότητα. Στο Athens Pride του 2014 κατέβηκαν καθαρίστριες του υπουργείου Οικονομικών τις οποίες είχαν στηρίξει προηγουμένως τρανς και ΛΟΑΤΚΙ+ αγωνίστριες που επίσης δίνανε τη μάχη της σύγκρουσης με τη συγκυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ. Το 2015 είχαμε ΛΟΑΤΚΙ+ κινητοποίηση ενάντια στην ισλαμοφοβία με το υπόβαθρο των πολυετών μαχών ενάντια στους ναζί της Χρυσής Αυγής.
Μετά τις ομοφοβικές και τρανσφοβικές επιθέσεις στο Περιστέρι και στη Θεσσαλονίκη είχαμε μεγαλειώδεις διαδηλώσεις, στη δεύτερη περίπτωση έφταναν τις δεκάδες χιλιάδες άτομα. Θέλουμε να εμπνευστούμε από όλα αυτά.
Σε ένα ΕΣΥ που καταρρέει με έναν Αδωνι που κάνει ό,τι μπορεί για να το διαλύσει, διεκδικούμε δωρεάν πρόσβαση σε επεμβάσεις επιβεβαίωσης φύλου, να μην πέφτουμε στα χέρια των ιδιωτών που κυνηγούν το κέρδος. Όσο και να προσπαθεί η κυβέρνηση να μας πείσει ότι «τα χρήματα είναι λίγα για τις κοινωνικές παροχές», για να τα δινει σε φρεγάτες και άλλους εξοπλισμούς.
Τα συνδικάτα μπορούν να δώσουν ευρύτερες πολιτικές μάχες. Στη δίκη των δολοφόνων της Ζάκι κατέθεσε η ΟΕΝΓΕ η οποία συνεισέφερε στην επιτυχία της μάχης να ξαναμπεί στη φυλακή ένας από τους δολοφόνους.
Ανοίγουμε λοιπόν και φέτος αποφασιστικά τις μάχες μας. Μάχες ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις, τα πειθαρχικά, τα ιδιώνυμα. Μάχες ενάντια στους δολοφόνους της Πύλου, του Σ. Λουκμάν, του Π. Φύσσα. Αλλά και μάχες ενάντια σε ένα σεξιστικό και ΛΟΑΤΚΙφοβικό σύστημα που μας λέει τι να κάνουμε με το σώμα μας και αστυνομεύει την έκφρασή μας.
Το βιβλίο αυτό είναι ένα πολύτιμο εργαλείο για να μας οπλίσει με εφόδια που θα μας βοηθήσουν να τις οργανώσουμε. Αυτοί που κερδίζουν εκμεταλλευόμενοι εμάς είναι καλά οργανωμένοι, να οργανωθούμε και εμείς!
Αφροδίτη Φράγκου
Το βιβλίο αυτό είναι μια προσπάθεια να ενισχυθεί όλος αυτός ο κόσμος που δίνει τις μάχες που ανέφερε η Τζορτζίνα, με την εργατική στρατηγική, την προοπτική της επανάστασης.
Το πρώτο στοιχείο που θέτει το βιβλίο είναι γιατί το σύστημα καταφεύγει στην τρανσφοβία και γιατί τόσο πολύ τα τελευταία χρόνια. Το σύστημα χρειάζεται τους ρόλους των φύλων, και για λόγους διάσπασης και διχασμού της εργατικής τάξης, και να προωθεί τις επιθέσεις. Το δεύτερο για να μπορέσει να δικαιολογήσει όλο αυτό το βουνό της απλήρωτης εργασίας που απαιτεί από τις γυναίκες στο πλαίσιο της πυρηνικής οικογένειας. Η πυρηνική οικογένεια είναι ο τρόπος με τον οποίον οι καπιταλιστές προσπαθούν να αποφύγουν τα έξοδα του μεγαλώματος και της ανατροφής των επόμενων εργατών και εργατριών. Ιδιαίτερα σε μια κατάσταση κρίσης όπως η σημερινή που μας λένε ότι κοινωνικό κράτος δεν θα υπάρχει.
Ο καπιταλισμός δεν είναι το πρώτο σύστημα που διακρίνεται από καταπίεση με βάση το φύλο, αλλά είναι το πρώτο σύστημα που έχει προχωρήσει σε μια ανευ προηγουμένου προσπάθεια διαχωρισμού σε δύο φύλα. Είναι το πρώτο σύστημα που οδηγείται στην καθολική ποινικοποίηση ή έστω στην παθολογικοποίηση της τρανς ταυτότητας.
Έτσι φτάνουμε και στο πρόβλημα του βιολογισμού που δυστυχώς έχει μεταφερθεί σε ένα βαθμό και στην Αριστερά. Έχουν χυθεί τόνοι μελάνης για το «βιολογικό πεπρωμένο της γυναίκας» και άρα θεωρώ ότι είναι λάθος για τα τμήματα της Αριστεράς που το κάνουνε να υπηρετούνε ακριβώς αυτό το αφήγημα, δίνοντας προτεραιότητα στη βιολογικότητα του φύλου έναντι του κοινωνικού φύλου. Είναι μια υπόκλιση στον σεξισμό του συστήματος.
Το βιολογικό και κοινωνικό φύλο βρίσκονται σε μια διαλεκτική σχέση μεταξύ τους. Η ποικιλομορφία εκτός από το σώμα και στην ταυτότητα και στην έκφραση φύλου υπάρχει και είναι πλούτος για το συλλογικό ανθρώπινο βίωμα.
Με βάση τα παραπάνω το βιβλίο προτείνει και με ποιο τρόπο θα δώσουμε αυτή τη μάχη. Το κλειδί βρίσκεται στην εργατική τάξη γιατί έχει ταυτόχρονα δυο χαρακτηριστικά. Δεν έχει κανένα απολύτως συμφέρον από την τρανσφοβία. Το δεύτερο στοιχείο είναι ότι η εργατική τάξη έχει τη δύναμη να πάρει στα χέρια της την οργάνωση όλης της κοινωνίας με έναν τρόπο που θα μπορεί να κάνει αποδεκτή όλη αυτή την ποικιλομορφία της σεξουαλικότητας και ταυτότητας φύλου. Αφού το πρόβλημα είναι ο καπιταλισμός, τότε η λύση δεν μπορεί παρά να είναι ο ιστορικός του νεκροθάφτης.
Τα αιτήματα του τρανς κινήματος χρειάζεται να μπουν στην προμετωπίδα των διεκδικήσεων του εργατικού κινήματος και συνδέονται άμεσα με τον κεντρικό άξονα των μαχών που δίνει η εργατική τάξη. Τα τρανς αιτήματα ενισχύουν όλες τις μάχες, δεν τις διασκορπίζουν. Η Αριστερά έχει να πάρει από την υποστήριξη αυτών των αιτημάτων και φυσικά να τα γενικεύσει και να τα συνδέσει με την πάλη ενάντια στο σύστημα.
Το βιβλίο ανοίγει και το κομμάτι της ιστορίας του κινήματος. Ο Μάης του ’68, το Στόνγουολ αποτελεί την αφετηρία του σύγχρονου ΛΟΑΤΚΙ κινήματος. Στην μεταπολίτευση στην Ελλάδα βγαίνει το ΛΟΑΤΚΙ κίνημα και συνδέεται με το εργατικό κίνημα, η ΑΚΟΕ ήταν η πρώτη οργάνωση που στήριξε τα τρανς αιτήματα.
Και βέβαια η κορυφαία στιγμή του εργατικού κινήματος η Ρώσικη Επανάσταση. Η επαναστατημένη Ρωσία ήταν πράγματι μια κοινωνία που την οργάνωσε η εργατική τάξη με βάση τις κοινωνικές ανάγκες. Ηταν η πρώτη φορά που αποποινικοποιήθηκε η ομοφυλοφιλία, συνολικά έγινε αποδεκτή η ταυτότητα φύλου. Έχουμε καταγεγραμμένες πληροφορίες για τρανς άντρες που είχαν αντρική ταυτότητα, τις πρώτες προσπάθειες για ιατρική φυλομετάβαση. Κι όλη τη συζήτηση που άνοιξε στην ρώσικη κοινωνία για όλα τα ζητήματα της σεξουαλικότητας. Αυτή η προσπάθεια διακόπηκε βίαια με τη σταλινική αντεπανάσταση.
Η κληρονομιά όμως μένει. Και βρισκόμαστε σε ακόμα καλύτερη κατάσταση γιατί έχουμε όλες αυτά τα προχωρήματα που έχει κάνει το ΛΟΑΤΚΙ κίνημα και τις συνδέσεις με τα άλλα κινήματα.
Το βιβλίο έχει τριπλή απεύθυνση. Στην υπόλοιπη Αριστερά να ακολουθήσει την επαναστατική Αριστερά στην ανευ όρων υποστήριξη αυτών των αιτημάτων. Στην εργατική τάξη γιατί αυτή δίνει τις μάχες. Και στην ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα για να βάλει το ζήτημα της επαναστατικής, εργατικής προοπτικής.