Πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Έρμα το βιβλίο του καθηγητή Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Σωτήρη Ρούσσου, με τίτλο «Η Μέση Ανατολή και ο πόλεμος στη Γάζα» και υπότιτλο «Ερμηνευτικά σχήματα και περιφερειακοί συσχετισμοί».
Στο προηγούμενο βιβλίο του «Επανάσταση και εξέγερση στη Μέση Ανατολή» (υπάρχει παρουσίαση στο περιοδικό Σοσιαλισμός από τα Κάτω Νο 162) ο Ρούσσος επικεντρωνόταν σε δυο επαναστατικά γεγονότα που η δράση των “από τα κάτω” έπαιξε καθοριστικό ρόλο –τη Μεγάλη Αραβική Εξέγερση στην Παλαιστίνη το 1936-1939 και την Επανάσταση στο Ιράν το 1979– και διαµόρφωσε την πορεία των γεωπολιτικών εξελίξεων “από τα πάνω” στη Μέση Ανατολή.
Στο νέο του βιβλίο ο συγγραφέας, έχοντας στο επίκεντρο τον πόλεμο στη Γάζα, αναλύει το πώς η αιφνιδιαστική επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτώβρη 2023 και η Παλαιστινιακή Αντίσταση ανέτρεψε τις ισορροπίες δεκαετιών και μεταμόρφωσε ριζικά τις σχέσεις ισχύος στην περιοχή, με το Παλαιστινιακό να επιστρέφει ως καταλύτης στην αναδιάταξη των περιφερειακών συσχετισμών. Στόχος του είναι, όπως αναφέρεται στο οπισθόφυλλο, «να εφοδιάσει τον αναγνώστη με τα απαραίτητα εργαλεία ώστε να κατανοήσει τον σύνθετο και απρόβλεπτο κόσμο της σύγχρονης Μέσης Ανατολής».
Και το κάνει με έναν απλό και πολύ κατανοητό τρόπο, όπως επισήμαναν η Δρ Κοινωνιολογίας και Ιστορίας Ρόζα Βασιλάκη και οι δημοσιογράφοι Πάνος Χαρίτος και Νίκος Ξυδάκης που ήταν μαζί με τον συγγραφέα ομιλητές στην παρουσίαση της έκδοσης στο χώρο ETERON στις 5 Νοέμβρη.
«Το βιβλίο χρησιμοποιεί ένα ερμηνευτικό σχήμα για τους περιφερειακούς συσχετισμούς στην περιοχή, όπως αυτοί επηρεάζονται από τον πόλεμο στη Γάζα, που χωρίζει τα κράτη σε τρεις κατηγορίες», είπε η Ρόζα Βασιλάκη. «Τα “ηγεμονικά κράτη” που επιχειρούν να επιβάλλουν την ευθυγράμμιση των υπόλοιπων με τη δική τους στρατηγική (Ισραήλ, Τουρκία, Σαουδική Αραβία, Ιράν). Τα “αποτυχημένα ή δυσλειτουργικά κράτη” που δεν μπορούν να αποτρέψουν τις επεμβάσεις των πρώτων στο εσωτερικό τους (Συρία, Ιράκ, Υεμένη και εν μέρει Λίβανος). Και τα “κράτη-αναχώματα” που εξυπηρετούν τόσο τις περιφερειακές δυνάμεις όσο και τις μεγάλες δυνάμεις (Αίγυπτος, Ιορδανία) [και τα οποία, όπως επισημαίνει ο συγγραφέας στην εισαγωγή του βιβλίου, διαδραματίζουν τον ρόλο του αναχώματος, ακόμα κι αν αυτό συνεπάγεται κινδύνους για τη σταθερότητα των καθεστώτων τους]. Ο πόλεμος στη Γάζα και το “Παλαιστινιακό” έχει υπάρξει καταλύτης και ως παράγοντας αποσταθεροποίησης και ως παράγοντας ανακατανομής ισχύος».
«Το βιβλίο είναι ένα εργαλείο για να κατανοήσει κανείς ό,τι συμβαίνει στη Μέση Ανατολή ευρύτερα, όχι μόνο στη Λωρίδα της Γάζας», συνέχισε ο Πάνος Χαρίτος. «Αποτυπώνει με ακρίβεια τα πολιτικά, στρατιωτικά και παραστρατιωτικά, κοινωνικά, διπλωματικά, θρησκευτικά, εθνοτικά και οικονομικά δεδομένα του συνόλου των χωρών που απαρτίζουν το μωσαϊκό της περιοχής. Ο Ρούσσος επιχειρεί να ξετυλίξει το κουβάρι της Μέσης Ανατολής ξεκινώντας από την αρχή του νήματος κι όχι απλά να ξεμπερδέψει τον κόμπο».
«Ένα από τα ενδιαφέρονται συμπεράσματα που βγαίνουν από το βιβλίο είναι το πώς μας αγγίζει εδώ στην Ελλάδα αυτή η κοσμογονία γεγονότων και αλλαγών», είπε ο Νίκος Ξυδάκης. «Γράφει ο Σωτήρης ότι παρά την καταστροφή και τη γενοκτονία αυτού του λαού στη Γάζα, το Ισραήλ δεν έχει νικήσει στρατιωτικά. Η απομόνωση του Ισραήλ φαίνεται από το ότι η απόρριψή του φτάνει στο 75% της κοινής γνώμης σε χώρες της Δύσης μεταξύ των οποἰων και η Ελλάδα. Αυτό θα μετρήσει σίγουρα μακροπρόθεσμα».
«Έγραψα το βιβλίο για τρεις λόγους», έκλεισε ο Σωτήρης Ρούσσος: «Ένα, γιατί ήθελα να γράψω κάτι απλό και κατανοητό για τη Μέση Ανατολή –και χαίρομαι όταν ακούω ότι πραγματικά το πέτυχα. Δύο, γιατί οι εξελίξεις είναι η επιβεβαίωση μιας ανάλυσης που είχα, ότι το Παλαιστινιακό δεν πέθανε, ότι έχει δυναμική και τη δυνατότητα να αλλάζει συσχετισμούς. Πολλοί έλεγαν ότι, ειδικά μετά τις “Συμφωνίες του Αβραάμ”, το Παλαιστινιακό τέλειωσε. Δεν συνέβη. Εγώ υποστήριζα ότι τα μαζικά κινήματα από τα κάτω συνεχίζουν να παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο –γι’ αυτό έγραψα και το προηγούμενο βιβλίο μου “Επανάσταση και Εξέγερση στη Μέση Ανατολή”. Και τρία, επειδή είχα φρικάρει με την ογκούμενη ανοησία σε αυτά που γράφονταν ή λέγονταν στα μέσα μαζικής ενημέρωσης για τη Μέση Ανατολή. Πιστεύω ότι οι πανεπιστημιακοί πρέπει να έχουν δημόσιο λόγο και να μη μασάνε τις λέξεις τους».