Η Τζούλι Γουότερσον, η οποία πέθανε απαράδεκτα νέα, στην ηλικία των 54 ετών, την Παρασκευή 16 Νοέμβρη υπήρξε μία από τις πιο εξαιρετικές μορφές που ανέδειξε το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα στη Βρετανία (SWP). Είτε ως οργανώτρια, ως ηγετικό στέλεχος του κόμματος, είτε ως ακτιβίστρια, έδινε έμπνευση σε όποιον την γνώριζε.
Η Τζούλι καταγόταν από το Μπάθγκειτ, κοντά στο Εδιμβούργο της Σκοτίας, και οι στενοί δεσμοί αγάπης που την συνέδεαν με τη μεγάλη της οικογένεια παρέμειναν ενεργοί και αφότου ήρθε στο Λονδίνο, στο οποίο πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ενήλικης ζωής της. Εντάχθηκε στο SWP το 1978, όταν ήταν φοιτήτηρια στο Πολυτεχνείο του Πέισλι (στο οποίο είχε εκλεγεί πρόεδρος του φοιτητικού συλλόγου).
Ήρθε στο Λονδίνο το 1980 για να δουλέψει στο περιοδικό του SWP Women's Voice (Η φωνή των Γυναικών). Ήταν μια περίοδος έντονης συζήτησης μέσα στην Αριστερά σχετικά με τη σχέση μεταξύ Μαρξισμού και γυναικείας απελευθέρωσης και η Τζούλι μπήκε ενεργά σε αυτές τις αντιπαραθέσεις.
Ποτέ δεν έχασε την αίσθηση του μεγάλου φορτίου καταπίεσης που σηκώνουν οι γυναίκες της εργατικής τάξης, όπως η ίδια, και έβλεπε τη μάχη εναντίον αυτής της καταπίεσης ως κεντρική στον αγώνα για το σοσιαλισμό. Ένας από τους πρώτους αγώνες για τους οποίους κινητοποιήθηκε ήταν στην κατάληψη του εργοστασίου της Lee (τζιν παντελόνια), στο Γκρίνοκ, όπου από τους 240 συμμετέχοντες η πλειοψηφία ήταν γυναίκες.
Η Τζούλι εργάστηκε επαγγελματικά για το SWP για 23 χρόνια. Υπήρξε οργανώτρια για το Εδιμβούργο, το Ανατολικό Λονδίνο, το Βόρειο Λονδίνο, υπεύθυνη οικονομικών του κόμματος, δημοσιογράφος για το Socialist Worker, αλλά και υπεύθυνη εργατικού του κόμματος. Μεταξύ 1991 και 2003, η Τζούλι ήταν μέλος της κεντρικής επιτροπής του SWP.
Σε ό,τι κι αν έκανε, η Τζούλι έφερνε μια βαθειά θεωρητική αφοσίωση στην επαναστατική μαρξιστική παράδοση, απίστευτη ενέργεια και προσοχή στη λεπτομέρεια, εξαιρετική προσωπική αντοχή -και ακαταμάχητη γοητεία.
Μικροσκοπική από άποψη σωματικής διάπλασης, ξάφνιαζε τους ανθρώπους με την αμεσότητά της, το κοφτερό της μυαλό και μια ανατρεπτική αίσθηση του πειράγματος και του αστείου. Ο μεγάλος αριθμός φίλων που έκανε η Τζούλι παρέμειναν φίλοι της για μια ζωή.
Ανάμεσά τους, τα ηγετικά μέλη του ΣΕΚ στην Ελλάδα, ο Πάνος Γκαργκάνας και η Μαρία Στύλλου, τους οποίους γνώρισε ενώ κάλυπτε τις ελληνικές εξελίξεις για το Socialist Worker τη δεκαετία του '80. Έχω προσωπική εμπειρία για την αγάπη και την υποστήριξη που έδινε στους φίλους της.
Το σημαντικότερο όμως πολιτικό κατόρθωμα της Τζούλι ήταν ως οργανώτρια του Αντιναζιστικού Συνδέσμου (ANL), τη δεκαετία του '90. Ανέλαβε ως καθήκον να ανασυστήσει τoν ANL για να αντιμετωπίσουμε τη νέα απειλή που αντιπροσώπευαν οι φασίστες του Βρετανικού Εθνικού Κόμματος (BNP).
Όταν ο γάλλος αρχι-φασίστας Ζαν-Μαρί Λεπέν επισκέφθηκε το Λονδίνο το 1991, η Τζούλι οργάνωσε μια πικετοφορία και εισέβαλε στην Συνέντευξη Τύπου. Το μήνυμα -ότι οι ναζί δεν είναι καλοδεχούμενοι στη Βρετανία- έκανε το γύρο της Ευρώπης.
Η ενοχλητική άνοδος του BNP στις αρχές της δεκαετίας του '90 συνοδεύτηκε από ένα κύμα ρατσιστικώνε επιθέσεων. Ο Στίβεν Λόρενς δολοφονήθηκε τον Απρίλη του 1993 και το Σεπτέμβρη, ο Ντέρεκ Μπίκον του BNP εκλέχθηκε δημοτικός σύμβουλος στο Άιλ οφ Ντογκς.
Η Τζούλι οργάνωσε την Πορεία Ενότητας τον Οκτώβρη και βρέθηκε επικεφαλής 60 χιλιάδων ανθρώπων που απαιτούσαν να κλείσουν τα γραφεία του BNP στο Γουέλινγκ του Νοτιοανατολικού Λονδίνου. Το αποτέλεσμα ήταν να αφηνιάσει η αστυνομία και η Τζούλι, ως βασική οργανώτρια, να βρεθεί χτυπημένη από γκλοπ στο κεφάλι. Χωρίς να χάσει το θάρρος της, βγήκε στην τηλεόραση την επόμενη μέρα με το ματοβαμένο λευκό ζακετάκι που φορούσε στη διαδήλωση.
Την ίδια στιγμή που αντιμετώπιζε τους ναζί στους δρόμους, η Τζούλι έδινε σημασία στην οικοδόμηση ενός πλατιού μετώπου. Συνεργάστηκε στενά με προσωπικότητες του Εργατικού Κόμματος, όπως ο Πίτερ Χέιν και ο Μπέρνι Γκραντ. Ο Γκραντ, βουλευτής του Τότεναμ, και η γυναίκα του, Σάρον, έδωσαν μεγάλη υποστήριξη στην Τζούλι σχετικά με το Γουέλινγκ.
Ακούραστη
Η Τζούλι τα κατάφερε όλα αυτά, την ώρα που εργαζόταν ακούραστα για την υποστήριξη μιας εξάμηνης απεργίας των εργατών της Τimex στο Νταντί της Σκοτίας, ενάντια σε μια θατσερική εργοδοσία. Στη συνέχεια έγινε ο οργανωτικός νους μιας καμπάνιας στο Ανατολικό Λονδίνο που έφτασε να διώξει τον Μπίκον, μέσα σε ένα χρόνο από την εκλογή του, όπως και στο Φεστιβάλ του ANL “Οργή ενάντια στο Ρατσισμό” που συγκέντρωσε 180 χιλιάδες κόσμο στο Μπρίξτον, το Μάη του 1994.
Η Τζούλι συγκρούστηκε άφοβα με τους ναζί σε δεκάδες κεντρικές ή τοπικές διαδηλώσεις και βοήθησε στην ίδρυση της καμπάνιας “Αγάπη για τη Μουσική. Μίσος για το Ρατσισμό” το 2002. Στην πορεία αυτή, βρήκε χρόνο να βοηθήσει την οργάνωση των σοσιαλιστών στην Νότια Αφρική μετά το απαρτχάιντ, ενώ ηγήθηκε και της δουλειάς του κόμματος σε συμπαράσταση στον αγώνα των λιμενεργατών του Λίβερπουλ το 1995-98.
Ο ρόλος της στην ηγεσία του ANL έφερε τη Τζούλι κοντά στον Τόνι Κλιφ, τον ιδρυτή του SWP, ο οποίος εκτιμούσε ιδιαίτερα τις πολιτικές και οργανωτικές της ικανότητες. Η Τζούλι βοήθησε το κόμμα να προχωρήσει μετά το θάνατο του Κλιφ το 2000.
Η πρώτη ευρωπαϊκή αντανάκλαση του μεγάλου κινήματος ενάντια στην καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση που ξεκίνησε στο Σιάτλ το Νοέμβρη του 1999, έφτασε στην Πράγα, το Σεπτέμβρη του 2000. Διαδηλωτές από όλη την Ευρώπη συγκεντρώθηκαν εκεί ενάντια στην ετήσια σύνοδο του ΔΝΤ.
Μέσα σε τρομαχτικές και αχαρτογράφιτες συνθήκες, η Τζούλι ηγήθηκε εξαιρετικά του μεγάλου μπλοκ της Διεθνιστικής Σοσιαλιστικής Τάσης (στην οποία ανήκει το SWP). Ηγήθηκε της Τάσης και σε μια άλλη επικίνδυνη αντικαπιταλιστική διαδήλωση, στο Γκέτεμποργκ της Σουηδίας, όπου η αστυνομία πυροβόλησε στο στομάχι, ρίχνοντας έναν διαδηλωτή σε κώμα για μήνες. Το Μάη του 2003, η Τζούλι σταμάτησε την επαγγελματική δουλειά για το SWP. Ήταν μια δύσκολη στιγμή για αυτήν, προσωπικά και πολιτικά. Όμως τα έβγαλε πέρα σε όλες τις απαραίτητες αλλαγές, με χαρακτηριστικό κουράγιο και αποφασιστικότητα.
Έγινε λέκτορας στο Κολέγιο του Σίτι και Ίσλινγκτον και -φυσικά- μπήκε ενεργητικά στη δουλειά του σωματείου της. Το 2007, όταν η διάσπαση στο Respect προκάλεσε μια σοβαρή κρίση στο εσωτερικό του SWP, η Τζούλι έπαιξε σημαντικό ρόλο, βοηθώντας να μπει το κόμμα ξανά στο σωστό δρόμο.
Τα τελευταία τρία χρόνια, η Τζούλι βασανίστηκε από μια σειρά ασθενειών που κορυφώθηκαν με τον καρκίνο ο οποίος τη σκότωσε. Αντιμετώπισε όλες τις ασθένειες με κουράγιο, μεγαλείο και χιούμορ.
Όταν έβγαινε από το νοσοκομείο μετά την τελευταία της εγχείρηση, είχε κερδίσει γύρω της όλο το προσωπικό, το οποίο έβγαινε από το δωμάτιό της ξεκαρδισμένο κάτω από ένα μπαράζ φιλικών πειραγμάτων της Τζούλι. Όταν ήταν ξεκάθαρο ότι η εγχείρηση είχε αποτύχει, ένας κύκλος από φίλους και συγγενείς άρχισε να σφίγγει γύρω της, τυλίγοντάς την με την αγάπη τους και την υποστήριξή τους. Όταν πέθανε, το δωμάτιό της ήταν γεμάτο.
Μοιάζει αδύνατο μια προσωπικότητα τόσο ζωντανή όπως η Τζούλι να μην υπάρχει πια. Κι όμως, αυτή είναι η αλήθεια. Και τα θηρία που η Τζούλι πάλευε στη ζωή της, ο καπιταλισμός και ο φασισμός, παραμένουν γύρω μας. Ωστόσο, το παράδειγμά της μπορεί να μας εμπνέει ακόμα για να συνεχίσουμε τον αγώνα.
Άλεξ Καλλίνικος
Την Παρασκευή 16 Νοέμβρη το απόγευμα πέθανε σε νοσοκομείο του Λονδίνου η Τζούλι Γουότερσον, ύστερα από 9 μήνες μάχη με τον καρκίνο. Χάσαμε μια υπέροχη συντρόφισσα, πρωτοπόρα στις μάχες του κινήματος στη Βρετανία αλλά και στενά δεμένη με τους αγώνες μας στην Ελλάδα.
Στρατευμένη από τα νεανικά της χρόνια στις γραμμές του Socialist Workers Party, υπηρέτησε το κίνημα εκεί όχι μόνο μέσα από την ηγεσία του SWP, αλλά και σαν ακτιβίστρια της πρώτης γραμμής του αντιφασιστικού κινήματος στη δεκαετία του 1990 και του νέου αντικαπιταλιστικού κινήματος στην πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα.
Δίπλα στους τόσους πολλούς συντρόφους της στη Σκοτία όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε, στην Αγγλία, στην Αυστραλία, στη Νότια Αφρική και πολλές άλλες χώρες όπου βοήθησε τη Διεθνιστική Σοσιαλιστική Τάση να απλωθεί, οι σύντροφοι και οι συντρόφισσες της ΟΣΕ παλιότερα και του ΣΕΚ σήμερα χρωστάμε πολλά στη δράση της Τζούλι.
Ήρθε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 1985 σαν δημοσιογράφος της εφημερίδας Socialist Worker για να καλύψει το τότε κύμα της εργατικής αντίστασης ενάντια στη λιτότητα του Σημίτη – υπουργού Οικονομικών στη δεύτερη τετραετία του ΠΑΣΟΚ. Και έγινε ο σύνδεσμος για να αποκατασταθούν οι σχέσεις ανάμεσα στην ΟΣΕ και το SWP.
Αν η ΟΣΕ και το ΣΕΚ έχουν μια περήφανη παράδοση συμβολής στην πάλη ενάντια στους νεοναζί στην Ελλάδα ήδη από τη δεκαετία του 1990, το χρωστάμε σε μεγάλο βαθμό στο δρόμο που άνοιξε η Τζούλι με τη λαμπρή ηγεσία της στο Anti Nazi League εκείνα τα χρόνια.
Και το ίδιο ισχύει για την κοινή δράση μας στο νέο αντικαπιταλιστικό κίνημα που ξεπήδησε στο Σιάτλ το 1999. Η Τζούλι ήταν αυτή που έφερε στη Συνδιάσκεψη του ΣΕΚ το Φλεβάρη του 2000 την ταινία με τη συγκλονιστική πολιορκία του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου από τους χιλιάδες διαδηλωτές του Σιάτλ.
Μαζί οργανώσαμε την καμπάνια για να περάσει το Σιάτλ στην εδώ πλευρά του Ατλαντικού με την πολιορκία του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας στην Πράγα τον Σεπτέμβρη του 2000. Στη γέφυρα της Πράγας που οδηγούσε στο συνεδριακό κέντρο, η Τζούλι ήταν επικεφαλής της σύγκρουσης με την αστυνομία οδηγώντας τους έλληνες συντρόφους της στην πρώτη γραμμή δίπλα στη θρυλική ιταλική αντιπροσωπεία. Έτσι άνοιξε ο δρόμος για τη Γένοβα και τη Φλωρεντία.
Η Τζούλι ήρθε πολλές φορές σαν ομιλήτρια στις εκδηλώσεις του Μαρξισμού στην Αθήνα για να μεταφέρει την πλούσια εμπειρία της. Πάντα είχε μια ξεχωριστή θέση στην καρδιά της για τους συντρόφους της εδώ. Κι εμείς το ίδιο. Δεθήκαμε και προσωπικά μαζί, περνώντας πολλά καλοκαίρια στις παραλίες της Λήμνου και της Σάμου, παίρνοντας κουράγιο για να αντιμετωπίζουμε τα πάνω και τα κάτω του κινήματος. Η αστείρευτη ζωντάνια της θα είναι πάντα στη μνήμη μας, πηγή έμπνευσης για όλους και για όλες μας.
Μαρία Στύλλου, Πάνος Γκαργκάνας