ΤΟ ΤΡΙΓΩΝΟ ΕΛΛΑΔΑ - ΤΟΥΡΚΙΑ - ΚΥΠΡΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΙΣΡΑΗΛ. Ελληνες και Τούρκοι ακτιβιστές ενωμένοι ενάντια στο Ισραήλ

Τα άξιζε, δίχως άλλο: τα πρώτα ελικόπτερα που πέταξαν πάνω από το Ελεύθερη Μεσόγειος, το Σφενδόνη και το Μαβί Μαρμαρά καθώς έπλεαν προς την Γάζα δεν ήταν της ισραηλινής, αλλά της ελληνοκυπριακής αεροπορίας. Η «αριστερή» κυβέρνηση του Δημήτρη Χριστόφια απαγόρευσε στην ανθρωπιστική αποστολή να πιάσει σε οποιοδήποτε κυπριακό λιμάνι και απείλησε με συλλήψεις όλους όσους θα προσπαθούσαν να επιβιβαστούν στα πλοία από την Κύπρο. Η ισραηλινή επίθεση πραγματοποιήθηκε μέσα στον εναέριο χώρο του FIR Λευκωσίας, αλλά η Λευκωσία δεν προέβαλλε κανένα εμπόδιο: η επίθεση ήταν καθ´ όλα νόμιμη, σύμφωνα με τις κυπριακές αρχές -τα ισραηλινά ελικόπτερα, δήλωσαν, πετούσαν σε χαμηλό ύψος, για το οποίο δεν απαιτείται άδεια πτήσης. Λες και αυτό το οποίο αμφισβητούν όσοι, πολύ σωστά, κάνουν λόγο για πειρατική επιδρομή ήταν αν πετούσαν τα ισραηλινά ελικόπτερα στα 100, τα 200 ή τα 300 πόδια...

Ο Εχούντ Μπάρακ, όμως, δεν ευχαρίστησε τον Κυπριανού μόνο για την πολύτιμη βοήθεια που προσέφερε η κυβέρνησή του στο Ισραήλ τις προηγούμενες μέρες: τόσο η Κύπρος όσο και η Ελλάδα διατηρούν στενές σχέσεις με το σιωνιστικό κράτος και οι σχέσεις αυτές δεν διαταράχτηκαν ούτε κατά ένα χιλιοστό από τα «τραγικά γεγονότα» -όπως χαρακτήρισε ο Παπανδρέου την επιδρομή στο «Στόλο Ελευθερίας» και την σφαγή στο Μαβί Μαρμαρά: λίγες μόνο ώρες μετά την επίθεση ο Μάρκος Κυπριανού βρισκόταν στο Τελ Αβίβ για συνομιλίες με τις ισραηλινές αρχές. 

Συνεννόηση

Ο στόχος της αποστολής, σύμφωνα με τις επίσημες δηλώσεις, είναι η «εξεύρεση τρόπων αύξησης της ροής ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα, λαμβάνοντας υπόψη τις ανθρωπιστικές ανάγκες στη Γάζα αλλά και τις ανησυχίες του Ισραήλ στο θέμα της ασφάλειας». Σύμφωνα με τις δηλώσεις του ίδιου του υπουργού «πρόκειται για μια κοινή προσπάθεια Κύπρου και Ελλάδος, ύστερα από συνεννόηση του Προέδρου Χριστόφια με τον Πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου».

Αντί να καταδικάσουν τις κυβερνήσεις της Αθήνας και της Λευκωσίας για την συνενοχή τους στα εγκλήματα του Ισραήλ, οι εφημερίδες τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο έχουν γεμίσει αυτές τις μέρες με αναλύσεις για τον «ηγεμονικό ρόλο» που προσπαθεί να παίξει η Τουρκία και τους κινδύνους που, υποτίθεται, ότι φέρνει η αναβάθμισή της αυτή για «εμάς». 

Σήμερα κανένας δεν τολμάει να αμφισβητήσει ανοιχτά την αποστολή -το αίμα των νεκρών είναι ακόμα πολύ νωπό και το κίνημα αλληλεγγύης πολύ μεγάλο. Αλλά αυτό καθόλου δεν τους εμποδίζει να συκοφαντούν, υπόγεια, την αποστολή και να την υποσκάπτουν. Ηρωικοί, δίχως άλλο, οι ακτιβιστές. Τα κίνητρά τους αγνά και υψηλά. Μήπως, όμως, έπεσαν τελικά στην παγίδα του Ερντογάν -για να μην πούμε και του Ιράν και των Αδελφών Μουσουλμάνων;

Το χειρότερο είναι ότι αυτές οι υπόγειες αμφισβητήσεις δεν περιορίζονται μόνο σε εφημερίδες σαν το Βήμα και την Καθημερινή: επεκτείνονται και στα έντυπα της αριστεράς. 

«Αν και ο ισραηλινός στρατός, επιτιθέμενος στη νηοπομπή, έθετε εαυτόν απέναντι σε πολλές χώρες», γράφει ο Ριζοσπάστης (6 Ιούνη) σχολιάζοντας τον πολυεθνικό χαρακτήρα της αποστολής, «είναι ηλίου φαεινότερο ότι ο πυρήνας της αντιπαράθεσης αφορούσε σε μια: την Τουρκία... Η τουρκική ηγεσία μοιάζει να βρίσκει περιθώριο και ευκαιρία για να διεκδικήσει μεγαλύτερο ρόλο στις εξελίξεις και να διασφαλίσει τα συμφέροντα του δικού της κεφαλαίου...» 

Στο ίδιο φύλλο του Ριζοσπάστη ο Ελισαίος Βαγενάς, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, δεν διστάζει να κατηγορήσει ανοιχτά τους ακτιβιστές τουλάχιστον για αφέλεια:

«Οσο καλές προθέσεις κι αν υπάρχουν γύρω από δράσεις που χαρακτηρίζονται ως ´ακτιβισμός´, αυτές είναι πίσω από τις ανάγκες της αντιιμπεριαλιστικής πάλης. Αυτού του είδους η δράση, όπως αποδεικνύεται στην πράξη, εμπλέκει λαϊκές δυνάμεις σε ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς, εμπορικούς πολέμους και θερμές συγκρούσεις που αξιοποιούνται από διάφορες αστικές δυνάμεις. Αυτό δείχνει η προσπάθεια αξιοποίησης της νηοπομπής αλληλεγγύης από το τουρκικό κράτος... (που) επεδίωξε να λύσει και άλλα ζητήματα, όπως πχ. το άνοιγμα των λιμανιών της κατεχόμενης Κύπρου...»

Στον Ριζοσπάστη δεν υπάρχει καμιά κριτική στην στάση της κυπριακής κυβέρνησης (το ΑΚΕΛ, το κόμμα του Χριστόφια, έχει στενούς δεσμούς και με το ΚΚΕ και με τον ΣΥΝ). Αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το ΚΚΕ επικροτεί την στάση του: η υποστήριξη της ´νηοπομπής αλληλεγγύης» θα έδινε, αναμφίβολα, αέρα στα πανιά της Τουρκίας και στα σκοτεινά της σχέδια για την έμπρακτη αναγνώριση του «ψευδοκράτους» μέσα από το άνοιγμα των λιμανιών.

Δικαιολογίες

Ακόμα και ο Συνασπισμός, που στήριξε τον «Στόλο της Ελευθερίας» -ένας από τους επιβάτες που δεν κατάφεραν να επιβιβαστούν στα πλοία λόγω των απαγορεύσεων της κυπριακής κυβέρνησης ήταν και ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Τάσος Κουράκης- δικαιολόγησε τη στάση του Χριστόφια στη βάση των γεωπολιτικών ισορροπιών και των εθνικών ζητημάτων: «η απόφαση απεμπλοκής της Κύπρου από την πρωτοβουλία του κινήματος Ελεύθερη Γάζα» έγραφε η Αυγή (1 Ιούνη) ήταν αποτέλεσμα των ισραηλινών απειλών (τα συγχαρητήρια για την «υπεύθυνη στάση» δεν είχαν δοθεί ακόμα). 

Ο πρόεδρος Χριστόφιας, σύμφωνα με την εφημερίδα του ΣΥΝ, είχε «ζωτικά συμφέροντα» να υπερασπιστεί -για αυτό κράτησε «τα κυπριακά λιμάνια εκτός του δρομολογίου των πλοίων της Ελεύθερης Γάζας». Για αυτό ζήτησε από τους διοργανωτές να μην νομιμοποιήσουν τα λιμάνια της «κατεχόμενης» βόρειας Κύπρου...

Αυτό δεν σημαίνει, φυσικά, ότι δεν υπάρχουν ανταγωνισμοί ανάμεσα στα διάφορα κράτη. Και ανταγωνισμοί υπάρχουν και ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις υπάρχουν και προσπάθεια αξιοποίησης των κινημάτων υπάρχει. Η Τουρκία που τώρα εμφανίζεται προστάτης των Παλαιστινίων και καταγγέλλει το Ισραήλ για κρατική τρομοκρατία ήταν για χρόνια ένας από τους πιο πιστούς συμμάχους του Ισραήλ. Και παρά την επίθεση στο Μαβί Μαρμαρά, παρά τους νεκρούς και παρά τις αλληλοκατηγορίες οι δυο χώρες εξακολουθούν ακόμα και τώρα να έχουν στενές σχέσεις, ακόμα και στο «αμυντικό» επίπεδο. 

Πίσω από την στροφή της Τουρκίας βρίσκεται κύρια η αστάθεια που έχει προκαλέσει στις διεθνείς σχέσεις η σχετική υποχώρηση της δύναμης του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού, από τη μια λόγω της υποβάθμισης της οικονομικής του παντοδυναμίας και από την άλλη λόγω της ήττας του στον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας». Αυτή η αποδυνάμωση έχει αυξήσει τα περιθώρια ελιγμών όχι μόνο για το Ισραήλ και την Τουρκία, αλλά και όλες τις άλλες περιφερειακές δυνάμεις. Και εδώ βρίσκεται το δεύτερο μεγάλο πρόβλημα των αναλύσεων «για τον ηγεμονικό ρόλο της Τουρκίας»: ενώ αναλύουν με κάθε λεπτομέρεια τους γεωπολιτικούς, διπλωματικούς και στρατιωτικούς ελιγμούς της Τουρκίας συστηματικά ξεχνάνε τους γεωπολιτικούς, διπλωματικούς και στρατιωτικούς ελιγμούς της δικής μας χώρας. 

Για χρόνια η επίσημη αριστερά έκρυβε τον εθνικισμό της πίσω από διάφορες σκοτεινές θεωρίες γεωπολιτικών ανακατατάξεων στις οποίες, κατά κανόνα, πίσω από τον «εχθρό της πατρίδας μας» κρυβόταν πάντα το απαίσιο πρόσωπο του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού. Η Τουρκία είχε, στις θεωρίες τους, πάντα μεγαλύτερη σημασία για τις ΗΠΑ από ότι η Ελλάδα -ακόμα και όταν η ελληνική άρχουσα τάξη κέρδιζε τη μια διπλωματική μάχη μετά την άλλη, «εμείς» είμαστε πάντα οι αδικημένοι. 

«Ακόμη και μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου», έγραφε πριν λίγες μέρες ο Μιχάλης Τρίκκας στην Αυγή «η Άγκυρα δεν έπαψε να λειτουργεί σαν προχωρημένο φυλάκιο της Δύσης στην περιοχή, ένας ρόλος δηλαδή που ταυτιζόταν σε πολλά σημεία με εκείνον του Ισραήλ». Αν η Τουρκία ήταν σαν το Ισραήλ, αν ήταν το «προχωρημένο φυλάκιο της Δύσης» τότε ο αγώνας ενάντια στην Τουρκία μπορούσε, δίχως αμφιβολία, να έχει και «προοδευτικό χαρακτήρα».

Σύμμαχοι

Τώρα η ιστορία μοιάζει να έχει αντιστραφεί: οι πιστοί σύμμαχοι του Ισραήλ και των ΗΠΑ είναι η Ελλάδα και η Κύπρος ενώ η Τουρκία κινείται σε τροχιά, φαινομενικά τουλάχιστον, σύγκρουσης: κατηγορεί το Ισραήλ για «κρατική τρομοκρατία», ανοίγει σχέσεις με το Ιράν, την ώρα που οι ΗΠΑ σφίγγουν τον κλοιό γύρω από την Τεχεράνη, οργανώνει διασκέψεις με τη συμμετοχή όχι μόνο του Βλαντίμιρ Πούτιν (πρωθυπουργός της Ρωσίας) αλλά και του Μαχμούτ Αχμαντινεζάντ (πρόεδρος του Ιράν) και του Μπασάρ αλ Ασαντ (πρόεδρος της Συρίας). 

Τώρα το «έγκλημα» της Τουρκίας είναι «η πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική που εφαρμόζει τα τελευταία χρόνια η κυβέρνηση Ερντογάν στη Μέση Ανατολή». Αυτή η προσπάθεια, σύμφωνα με τον Τρίκκα «βρίσκεται πίσω και από το όψιμο ενδιαφέρον της Άγκυρας για το Παλαιστινιακό, εκείνη που τη φέρνει σήμερα σε αντίθεση με το Ισραήλ».

Ο Ερντογάν έχει, σίγουρα, τους δικούς του λόγους για να υποστηρίζει σήμερα τους Παλαιστίνιους της Γάζας. Και ο Παπανδρέου και ο Χριστόφιας έχουν τους δικούς τους λόγους να υποστηρίζουν το Ισραήλ. Το κίνημα για την άρση του αποκλεισμού της Γάζας εδώ στην Ελλάδα έχει κάθε λόγο να καταγγέλλει την απαράδεκτη και βρώμικη εξωτερική πολιτική της ελληνικής άρχουσας τάξης -την πολιτική που στέλνει κρυφά όπλα στο Ισραήλ την ώρα της σφαγής της Γάζας, την πολιτική των κοινών στρατιωτικών ασκήσεων με τα γεράκια του σιωνιστικού κράτους σαν τον «Ένδοξο Σπαρτιάτη» δυο χρόνια πριν, μια προσομοίωση εισβολής στο Ιράν ή την «Μίνωας» -την άσκηση που αναγκάστηκαν να σταματήσουν την ημέρα της επιδρομής στον Στόλο της Ελευθερίας μετά την διεθνή κατακραυγή που ξεσήκωσε η θηριωδία. Και έχει κάθε λόγο να απαιτεί το κλείσιμο της ισραηλινής πρεσβείας και την διακοπή κάθε διπλωματικής σχέσης με το κράτος τρομοκράτη. 

Αυτό που δεν έχει κανένα λόγο να κάνει είναι να ταυτίζεται με τις εθνικιστικές κορώνες της αστικής μας τάξης ενάντια στην Τουρκία. Όσο για τις κριτικές απέναντι στην κυβέρνηση του Ερντογάν και τα δικά της παιχνίδια, αυτή μπορούμε να την αφήσουμε στα χέρια των συντρόφων μας στην Τουρκία. Γιατί όπως έδειξαν αυτές τις μέρες και οι μεγάλες διαδηλώσεις στην Κωνσταντινούπολη καμιά διάθεση δεν έχουν να αφήσουν το ζήτημα της Γάζας και της Παλαιστίνης στα χέρια κανενός Ερντογάν και καμιάς «υπεύθυνης κυβέρνησης».