Αντιρατσιστικό κίνημα

Που οφείλεται η αλλαγή που βλέπουμε στον τρόπο που υπερασπίζεται η κυβέρνηση την πολιτική της απέναντι στους μετανάστες και στους πρόσφυγες; 

Η απόφαση της κυβέρνησης του Αλέξη Τσίπρα να ακολουθήσει την πολιτική και την πρακτική που εγκαινίασαν και εφάρμοσαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις οδηγεί υποχρεωτικά και στη σταδιακή υιοθέτηση της ρητορείας τους. Έτσι, ενώ μέσα στο καλοκαίρι όσοι/ες ζητούσαν αλλαγή πολιτικής χαρακτηρίζονταν από τους αρμόδιους υπουργούς, αλλά και από τον ίδιο τον πρωθυπουργό, στην ηπιότερη περίπτωση ως «άσχετοι» με το θέμα, σήμερα επικρατεί μια εκφοβιστική ρητορεία, που αφενός δεν έχει καμιά σχέση με την πραγματικότητα και αφετέρου ταυτίζεται –ελπίζω ασυνείδητα– με τη ρητορεία των ξενοφοβικών κομμάτων και κινημάτων της Ευρώπης. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση ότι «η Ελλάδα δεν μπορεί να σώσει όλους τους φτωχούς του κόσμου», η οποία δεν είναι καθόλου αθώα ως προς τις επιδράσεις που έχει, καθώς υποβάλλει την εντύπωση ότι όλοι οι φτωχοί του κόσμου ονειρεύονται μια ζωή στον παράδεισο της δικής μας χώρας. Όμως η φράση αυτή χρησιμοποιείται ατόφια σχεδόν από όλες τις κυβερνήσεις των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, που αρνούνται συνολικά το δικαίωμα προστασίας και ασύλου στους ξεριζωμένους από τις πατρίδες τους ανθρώπους. Πιο ακραία –έτσι ώστε να αποκαλύπτει την έλλειψη στοιχειώδους λογικής– χρησιμοποιείται το ρητορικό αυτό τέχνασμα από τη γερμανική ακροδεξιά όταν μιλάει για «750 εκατομμύρια μετανάστες που θα έρθουν στη Γερμανία εάν συνεχιστεί η φιλική προς τους πρόσφυγες πολιτική της Μέρκελ». Η υιοθέτηση της ρητορικής του φόβου από την κυβέρνηση οξύνει τα προβλήματα και έχει ως παράπλευρη συνέπεια την ενίσχυση αντιδημοκρατικών απόψεων σε σχέση με τους/τις πρόσφυγες.

 

Εκεί εδώ και περίπου πέντε χρόνια δεν είναι δυνατόν να φτάσουν στους συνοριακούς σταθμούς της χώρας μας, στους Κήπους και στις Καστανιές, ούτε οι άνθρωποι που κατά κοινή ομολογία και απόφαση τους κράτους μας και της Ευρώπης έχουν σοβαρούς λόγους να ζητήσουν προστασία ως πρόσφυγες. Αυτό ισχύει σήμερα για τους Σύριους, τους Αφγανούς και τους Ιρακινούς. Δεν μπορούν διότι με συμφωνία που υπάρχει ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Τουρκία παρεμποδίζονται σ’ αυτό από τις τουρκικές αστυνομικές αρχές.

 

Πρόκειται για μια συμφωνία στο πλαίσιο της από κοινού καταπολέμησης της «παράτυπης μετανάστευσης», που πήρε και τη σφραγίδα της Ευρώπης με τη συμφωνία που έγινε ανάμεσα στην FRONTEX και στην Τουρκία στις 28 Μαΐου 2012. Δεν μπαίνω σε λεπτομέρειες, όμως γενικά αφορά χώρες για τις οποίες ισχύει ως προϋπόθεση για την είσοδο στην Ελλάδα η χορήγηση βίζας. Έτσι μια συριακή οικογένεια με όλα τα απαραίτητα έγγραφα –αλλά φυσικά χωρίς βίζα– δεν μπορεί να φτάσει στα σύνορά μας και να δηλώσει την προσφυγική της ιδιότητα. Μπορεί να το κάνει μόνον αν καταφέρει να μπει παράνομα στη χώρα και στη συνέχεια να παραδοθεί ή να επισκεφτεί την αστυνομία για να καταγραφεί και να καταθέσει το αίτημά της. Η διαδικασία αυτή αποτελεί κατάφορη παραβίαση της Σύμβασης της Γενεύης.

 

Από τη στιγμή που τους αφαιρείται η δυνατότητα να προσεγγίσουν την Ελλάδα νόμιμα, το μόνο που απομένει είναι να μπουν στη χώρα «παράτυπα». Ο μόνος ακίνδυνος τρόπος γι αυτό είναι να περάσουν τα σύνορα στις Καστανιές, όπου η επικράτεια της Τουρκίας εκτείνεται και στη Δυτική όχθη του Έβρου. Αυτό το πέρασμα ήρθε να κλείσει ο «φράχτης». Η επόμενη δυνατότητα «παράτυπης» εισόδου είναι να διασχίσουν τον Έβρο, πράξη που συνοδεύεται από έναν σχετικά μικρό αλλά υπαρκτό βαθμό κινδύνου. Αλλά και αυτή η δυνατότητα ακυρώνεται με την αγαστή συνεργασία των δύο χωρών, που περιλαμβάνει και τη χρήση των πιο σύγχρονων τεχνολογικών μέσων. Στο πλαίσιο αυτό, θερμικές κάμερες που βρίσκονται στην Ελλάδα σαρώνουν μέρα–νύχτα το έδαφος της Τουρκίας σε βάθος δύο χιλιομέτρων και όταν διαπιστωθεί κάποια «ύποπτη κίνηση» ανθρώπων κοντά στα σύνορα ειδοποιείται από τη δική μας αστυνομία η τουρκική αστυνομία και τους συλλαμβάνει. Ας μην επεκταθώ και στα άλλα μέσα, όπως είναι οι τεχνητές μύτες που ανιχνεύουν την εκπνοή διοξειδίου του άνθρακος ή των μηχανημάτων ανίχνευσης καρδιακών παλμών. Πρόκειται για ένα σύστημα, που η λειτουργία του στοιχίζει στη χώρα μας πολλές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ το χρόνο, και μοναδικό σκοπό και αποτέλεσμα έχει να οδηγεί στην ιδιαίτερα επικίνδυνη διαδρομή του Αιγαίου όλους τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη και δικαιούνται προστασία. Αυτή η πολιτική είναι υπεύθυνη για τις εκατόμβες νεκρών στο Αιγαίο, ανάμεσα στους οποίους είναι εκατοντάδες βρέφη και μικρά παιδιά. 

 

Αυτό που συνήθως λέγεται είναι ότι εάν επιτρέπαμε στον Έβρο την κανονικότητα που προβλέπεται από τις διεθνείς συμβάσεις, τότε θα είχαμε «αμέτρητες στρατιές προσφύγων». Και για να μην τις έχουμε τους υποχρεώνουμε να πάνε στο Αιγαίο και να πνιγούν, με την «ελπίδα» ότι κάποιοι θα φοβηθούν να πάρουν το δρόμο της προσφυγιάς. Είναι πολλά τα δεδομένα που αποδεικνύουν ότι πρόκειται για ανόητη άποψη. Αν αυτή ήταν η κυρίαρχη στο μυαλό των υπευθύνων, τότε θα μπορούσαμε να συζητήσουμε και να καταλήξουμε σε μια ορθολογική λύση. Φοβούμαι, όμως ότι αποφασιστικό ρόλο για την εμμονή σ’ αυτή την πολιτική παίζει ένα ευρέως διαδεδομένο στους εθνικιστικούς κύκλους της χώρας μας ιδεολόγημα: ότι το πέρασμα πολλών χιλιάδων μουσουλμάνων μεταναστών και προσφύγων μέσα από τη Θράκη εγκυμονεί, δήθεν, εθνικούς κινδύνους! Η ρητορεία που θέλει την είσοδο των προσφύγων να είναι «εισβολή μουσουλμάνων», τον «εγκλωβισμό στην Ελλάδα χιλιάδων μουσουλμάνων μεταναστών και προσφύγων» να οδηγεί σε αλλοίωση της σύστασης του πληθυσμού της Θράκης, και άλλα παρόμοια, φαίνεται να ασκεί μεγάλη επιρροή στις κυβερνητικές αποφάσεις, μέσω τους ενός από τους δύο εταίρους.

 

Στην Ειδομένη βιώσαμε ένα πρωτόγνωρο αυθόρμητο κίνημα συμπαράστασης. Από το καλοκαίρι χιλιάδες άνθρωποι κατάφεραν να ντύσουν και να θρέψουν περίπου 800 χιλιάδες πρόσφυγες. Και μετά ήρθε η ώρα που ο αρμόδιος αναπληρωτής υπουργός δήλωσε ότι τώρα πια πρέπει να υπάρξει τέρμα στην κατάσταση που επικράτησε τους πρώτους μήνες. «Επανακτούμε το κράτος», είπε, και η οποιαδήποτε συμπαράσταση επιτρέπεται μόνο στο πλαίσιο του «εθνικού σχεδίου» που εφαρμόζει η κυβέρνηση. Δηλαδή, για να προσφέρεις σ’ αυτόν που πεινάει θα πρέπει πρώτα να πιστοποιηθείς από την κυβέρνηση! Ότι δεν ήταν μόνο λόγια φάνηκε στην Ειδομένη με τους ποικίλους περιορισμούς που επιβλήθηκαν από την αστυνομία. Παρόλα αυτά η συμπαράσταση συνεχίζεται και θα δυναμώσει, καθώς η Ελλάδα προσφέρει πια στην ΠΓΔΜ τις ίδιες υπηρεσίες που εδώ και χρόνια προσφέρει η Τουρκία σ’ αυτήν. Η μόνη διαφορά είναι ότι στα σύνορα της ΠΓΔΜ έχουν –ακόμη– δικαίωμα να φτάνουν τουλάχιστον οι Σύριοι, οι Αφγανοί και οι Ιρακινοί. Για όλους τους άλλους ισχύει το «ελληνο–τουρκικό πρότυπο»: θερμικές κάμερες εγκατεστημένες στην ΠΓΔΜ (που τις χειρίζονται ειδικευμένοι αστυνομικοί από την Ουγγαρία!) σαρώνουν το έδαφος της Ελλάδας και σε περίπτωση «ύποπτων» κινήσεων ειδοποιούνται οι αστυνομίες των δύο χωρών για να δράσουν αναλόγως. 

 

Να υποθέσουμε ότι θα συμμετάσχετε στις εκδηλώσεις που θα γίνουν στις 23 και 24 Ιανουαρίου στον Έβρο ενάντια στο φράχτη;

Φυσικά! Και προσδοκώ ότι η συμμετοχή των ανθρώπων θα είναι τέτοια ώστε να σημάνει η αλλαγή της πολιτικής που θέλει την Ευρώπη φρούριο, και τα θύματα των πολέμων και της φτώχειας να μαραζώνουν στους τεράστιους καταυλισμούς προσφύγων στην Αφρική και στην Ασία.