Μια σημαντική νίκη κατάφερε το καθεστώς Άσαντ την περασμένη βδομάδα, παίρνοντας τον έλεγχο ολόκληρου του Χαλεπιού, της πόλης, που τουλάχιστον πριν από την επανάσταση του 2011, ήταν η μεγαλύτερη σε πληθυσμό στη Συρία.
Η πολύμηνη πολιορκία, ο εκβιασμός σε βάρος του πληθυσμού, οι αδιάκριτοι βομβαρδισμοί και οι σφαγές που συνόδεψαν την τελική έφοδο ονομάστηκαν “απελευθέρωση”. Το Χαλέπι έχει μετατραπεί σε ένα σωρό από ερείπια. Ο κόσμος προσπαθεί να ξεφύγει, ανάμεσα στα συντρίμμια και τις εκδικητικές δολοφονίες. Από τη μια μεριά οι πολέμαρχοι που είχαν στον έλεγχό τους το πολιορκημένο Χαλέπι, από την άλλη οι λυσσασμένες δυνάμεις του καθεστώτος που παίρνουν το λάφυρο μετά από τέσσερα χρόνια προσπάθειας.
Υποκρισία
Οι δυτικές κυβερνήσεις, με πρώτες τις ΗΠΑ, έδωσαν τη γνωστή τους παράσταση, καταγγέλλοντας τις σφαγές του Άσαντ και τη βαρβαρότητα των ρώσικων βομβαρδισμών. Η παράσταση ήταν τόσο κακοστημένη, ώστε η εκπρόσωπος του Ομπάμα στον ΟΗΕ, Σαμάνθα Πάουερ, έβαλε το Χαλέπι στον κατάλογο των άδικων σφαγών μαζί με τη Χαλάμπτζα, τη Ρουάντα και τη Σρεμπρένιτσα. Το έγκλημα της Χαλάμπτζα έγινε το 1988 από το Σαντάμ. Από τότε έγιναν δυο αμερικάνικοι πόλεμοι στον Κόλπο, εμπάργκο, μερικοί βομβαρδισμοί στο ενδιάμεσο και μια κατοχή για πάνω από δεκαετία, που έβαλαν τις βάσεις για το σημερινό χάος.
Όμως η υποκρισία είναι το λιγότερο. Πρόκειται για συνενοχή. Η Συρία και το Ιράκ έχουν μετατραπεί σε έναν ενιαίο αποσταθεροποιημένο χώρο, όπου μια σειρά από δυνάμεις, μεγάλες και μικρές ανταγωνίζονται μεταξύ τους για επιρροή. ΗΠΑ, Ρωσία, ΕΕ, το καθεστώς του Άσαντ, το Ιράν, η Τουρκία και τα καθεστώτα του Κόλπου, όλοι τους χρησιμοποιούν πάνω κάτω την ίδια ρητορική και επιχειρήματα. Όλοι δηλώνουν ότι θέλουν να σταθεροποιήσουν, να σταματήσουν τον πόλεμο και να απομονώσουν τους τρομοκράτες.
Την ίδια ώρα που ο Άσαντ και η Ρωσία πολιορκούσαν και διέλυαν το Χαλέπι, 600 χιλιόμετρα ανατολικότερα συνεχιζόταν η πολιορκία της Μοσούλης από μια συμμαχία που έχει αμερικάνικη σφραγίδα. Ο ρώσικος ιμπεριαλισμός μπορεί τώρα να περηφανεύεται ότι μπήκε πιο γρήγορα στο Χαλέπι, απ’ ό,τι οι σύμμαχοι των ΗΠΑ στη Μοσούλη, αλλά και οι δυο μεγάλες δυνάμεις με την ίδια λογική κινούνται. Στη Μοσούλη τις τελευταίες βδομάδες το μέτωπο δεν έχει προχωρήσει. Αναφέρονται μεγάλες απώλειες στις δυνάμεις του ιρακινού στρατού που ηγείται της επίθεσης και ήδη θεωρείται δεδομένο ότι τη μάχη της Μοσούλης θα την κληρονομήσει ο Τραμπ, παρότι αρχικά μιλούσαν για υπόθεση μερικών βδομάδων.
Σφαγή στη Μοσούλη
Την περασμένη Κυριακή, οι Τάιμς της Νέας Υόρκης περιέγραφαν την κατάσταση ως εξής: “Οι απώλειες των ιρακινών δυνάμεων είναι τόσο υψηλές που οι Αμερικανοί διοικητές που ηγούνται της από αέρος εκστρατείας ανησυχούν ότι δεν είναι βιώσιμες... Κοντά ένα εκατομμύριο άνθρωποι βρίσκονται παγιδευμένοι μέσα στην πόλη, ενώ τους τελειώνει το φαγητό και το πόσιμο νερό, και βρίσκονται αντιμέτωποι με την όλο και μεγαλύτερη βαναυσότητα των μαχητών του Ισλαμικού Κράτους”.
Ο ιρακινός στρατός είχε εγκαταλείψει τη Μοσούλη τρέχοντας όταν την πρωτοκατέλαβε το Ισλαμικό Κράτος, και τώρα δεν θα μπορούσε να επιστρέψει χωρίς την υποστήριξη των αμερικάνικων βομβαρδιστικών. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει με το καθεστώς του Άσαντ και τους Ρώσους. Ο στρατός του Άσαντ βρίσκεται στα όριά του μετά από τα τελευταία χρόνια πολέμου. Είναι οι ρώσικοι βομβαρδισμοί που ανοίγουν το δρόμο για τα “απελευθερωτικά” στρατεύματα.
Στο μεταξύ, παρά τη φιλολογία περί “μάχης κατά της τρομοκρατίας”, ο άμαχος πληθυσμός αντιμετωπίζεται σαν αντικείμενο συναλλαγής. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι στο Ανατολικό Χαλέπι μετακινούνται ή προσπαθούν να μετακινηθούν αυτές τις στιγμές προς περιοχές όπως το Ίντλιμπ, το οποίο πλέον είναι το επόμενο πιο σημαντικό κέντρο που δεν έχει περάσει στα χέρια του καθεστώτος. Δηλαδή πηγαίνουν εκεί όπου τις επόμενες βδομάδες ή μήνες θα ξαναδεχτούν επίθεση για να “ξανααπελευθερωθούν”.
Σε αντάλλαγμα, το καθεστώς ζητάει να αφεθούν ελεύθεροι να φύγουν κάτοικοι από αλεβίτικα χωριά (που θεωρούνται ότι υποστηρίζουν το καθεστώς) τα οποία είναι στον έλεγχο των ανταρτών. Όλα αυτά συμβαίνουν καθώς οι θερμοκρασίες στην περιοχή πέφτουν τη νύχτα στους μείον πέντε και οι μετακινήσεις των ανθρώπων, παιδιών, ηλικιωμένων, ασθενών, ταλαιπωρημένων από τον ασταμάτητο πόλεμο και τις ελλείψεις γίνονται μόνο με τα απολύτως απαραίτητα ή και λιγότερα από αυτά.
Οι εξελίξεις στο Χαλέπι χρειάζεται να ταρακουνήσουν όσους βλέπουν το τι συμβαίνει στη Μέση Ανατολή μέσα από το τι λένε οι διάφοροι εμπλεκόμενοι και όχι από το τι κάνουν πραγματικά. Η Τουρκία υποτίθεται ήταν στην πρωτοπορία της προσπάθειας για ανατροπή του Άσαντ. Για πολύ καιρό ο πόλεμος παρουσιάζεται ως σύγκρουση δύο θρησκευτικών αξόνων -σουνιτών και σιιτών. Πού ήταν όμως η Τουρκία και ο Ερντογάν στη διάρκεια της επίθεσης στο Χαλέπι; Είναι προφανές ότι τον Ερντογάν τον ενδιαφέρει πολύ περισσότερο η συμφωνία με τους Ρώσους, με την οποία προσπαθεί να διασφαλίσει ότι οι Κούρδοι της Συρίας δεν θα βγουν με ενιαία κρατική οντότητα στα τουρκοσυριακά σύνορα, παρά οι άμαχοι -αν και ομόθρησκοι- του Χαλεπιού. Έτσι ο κόσμος στο Χαλέπι έμεινε μόνος του στο έλεος των βομβαρδισμών.
Ο δικτάτορας της Αιγύπτου Σίσι, βγήκε κι αυτός ανοιχτά στο πλευρό του Άσαντ και των ρώσικων βομβαρδισμών. Ο Σίσι κάθεται στην καρέκλα του χάρη στο πράσινο φως των Αμερικάνων και το σαουδαραβικό χρήμα. Όμως προτιμάει έναν επίσης δικτάτορα στην ηγεσία της Συρίας, ακόμη κι αν αυτό είναι υπό την προστασία της Ρωσίας. Όσοι λοιπόν κάνουν το λάθος να αναγορεύουν τις ισλαμιστικές οργανώσεις σε κύριο εχθρό ή σε “φασιστικό κίνδυνο”, αυτό που κάνουν είναι να αναπαράγουν τις δικαιολογίες όχι μόνο της Ρωσίας και του Άσαντ, αλλά και των ΗΠΑ και των δικτατόρων της περιοχής.
Το μαζικό έγκλημα στο Χαλέπι είναι το πιο πρόσφατο τραγικό δείγμα για το τι σημαίνει ιμπεριαλισμός, αλλά και μέχρι πού είναι διατεθειμένη να φτάσει η άρχουσα τάξη όταν απειλείται. Η συριακή επανάσταση ξέσπασε το 2011 και έφτασε γρήγορα και στο Χαλέπι, στα πανεπιστήμια και στις εργατογειτονιές. Ήταν η δίχως όρια βία του καθεστώτος που προκάλεσε τη στρατιωτικοποίηση της σύγκρουσης και έριξε ολόκληρες περιοχές στον έλεγχο αντιδραστικών δυνάμεων. Τώρα αυτό που έχει απομείνει ως καθεστώς θέλει να ξανακερδίσει τον εδαφικό έλεγχο, ακόμη κι αν στο μεταξύ δεν έχει μείνει τίποτα όρθιο.