Τα καθημερινά sold out μέχρι και τις 30 Απρίλη που θα ανεβαίνει «Η άνοδος του Αρτούρο Ούι» στο Θέατρο ΑRK (Δροσοπούλου 197, Κυψέλη) είναι πολιτικό γεγονός. Σε μια περίοδο που η κρίση βαθαίνει, ο νεοναζί διευθυντής εγκληματικής οργάνωσης Κασιδιάρης βρίσκεται ξανά στα πρώτα θέματα των ειδήσεων, η κυβέρνηση του Μητσοτάκη επενδύει στα δεξιά της παίζοντας πάλι το χαρτί του ρατσισμού και της καταστολής κι όλα αυτά λίγο πριν τις εκλογές, το αντιφασιστικό έργο του Μπέρτολτ Μπρεχτ σε σκηνοθεσία Άρη Μπινιάρη, έχει αναδειχτεί ως η πιο επιτυχημένη παράσταση της χρονιάς.
Ο Μπρεχτ περιγράφει την άνοδο του Χίτλερ και των ναζί στην εξουσία, μεταφέροντας καταστάσεις και πρόσωπα στο Σικάγο του ‘29.
Ο Αρτούρο Ούι/Χίτλερ (Γ. Χρυσοστόμου) είναι ένας γκάγκστερ που με τη συμμορία του σπέρνουν τον τρόμο στο λιμάνι. Οι μεγαλέμποροι κουνουπιδιού μηχανορραφούν, κάνουν τραστ, αγοράζουν ναυτιλιακές για φραγκοδίφραγκα και στρώνουν το δρόμο για να αναλάβει η συμμορία του Ούι μεγαλύτερο ρόλο. Ο Ούι καταφέρνει να κερδίσει την εμπιστοσύνη του – αρχικά ταλαντευόμενου- μεγαλοαστού δημάρχου γεροΝτόγκσμπορου/Χίντεμπουργκ (Γ. Αναστασάκης) με εκβιασμούς και ικεσίες. Βασική του δύναμη είναι η δυνατότητα του βίαιου τάγματος εφόδου που ακολουθεί τον Ούι, να τσακίσει τη συλλογική δύναμη των εργατών του λιμανιού και να κερδίσει στο πλευρό του τους μικροαστούς έμπορες της λαχαναγοράς. Στήνει προβοκάτσιες, τις αποδίδει σε εξιλαστήρια θύματα που καταδικάζονται κι εκτελούνται μετά από στημένες δίκες (αναφορά στην καταδίκη του κομμουνιστή Μαρίνους βαν ντερ Λούμπε που φορτώθηκε τον εμπρησμό του Ράιχσταγκ από τους ναζί το ’33). Κι επιστρέφει για να πουλήσει προστασία, υποσχόμενος τάξη, ασφάλεια και χαμηλά μεροκάματα.
Ο μανδύας του πολιτικού κόμματος έρχεται να φορεθεί από τον Ούι και τη συμμορία σε αυτή την προσπάθεια. Σε μια περίοδο που η οικονομική κρίση μετά τη χρεοκοπία του ’29 έχει οδηγήσει τα παραδοσιακά κόμματα σε απαξίωση, το κόμμα του Ούι έχει τελικά την υποστήριξη των μεγαλοαστών, των ΜΜΕ και της δικαστικής εξουσίας κι εμφανίζεται ως η δύναμη που μπορεί να συσπειρώσει τα χτυπημένα από την κρίση μικροαστικά κομμάτια. Παρ’ όλα αυτά ο Ούι δεν είναι απλά μαριονέτα των καπιταλιστών. Έχει το δικό του σχέδιο για εξουσία και σε αυτό είναι αδίστακτος. Δεν θα διστάσει να βγάλει από τη μέση ακόμα και το πιο πιστό πρωτοπαλίκαρό του, τον Ρόμα/Ρεμ (Μ. Βαλασόγλου) ή ανθρώπους της άρχουσας τάξης όπως τον Ντάλφητ/Ντόλφους (Ε. Μηλιάρης) προσεταιρίζοντας τη θρηνούσα χήρα του (Μ. Παρασύρη).
Συνδέσεις
Οι συνδέσεις γίνονται απευθείας και φτάνουν μέχρι τις μέρες μας. Ο Μπρεχτ έγραψε το έργο «Η αποτρέψιμη άνοδος του Αρτούρο Ούι» το 1941. Αλλά οι υποσχέσεις του Ούι στα αφεντικά για έλεγχο του λιμανιού, δεν διαφέρουν καθόλου από τις υποσχέσεις της Χρυσής Αυγής πριν μια δεκαετία για έλεγχο του Πειραιά. Από το «απεργίες τέλος» που ανακοίνωνε ο Λαγός στη ζώνη του Περάματος ή τις προειδοποιήσεις ότι «οι αιγύπτιοι ψαράδες θα λογοδοτούν στη Χ.Α». Αντίστοιχα και τα χτυπήματα της συμμορίας του Ούι που ακολουθούσαν μετά τις υποσχέσεις, δεν μπορούν παρά να θυμίζουν τις δολοφονικές επιθέσεις που ακολούθησαν στους συνδικαλιστές του ΠΑΜΕ, στον Παύλο Φύσσα και στους Αιγύπτιους αλιεργάτες. Κι όχι μόνο. Η εφημερίδα Σταρ παζαρεύει το ξέπλυμα του Ούι θυμίζοντας το ξέπλυμα του Σταύρου Θεοδωράκη στον Μιχαλολιάκο, του Θέμου στον Καιάδα και των πρωινάδικων στον Κασιδιάρη. Το ξεπάστρεμα του υπασπιστή Ρόμα από τους συντρόφους του, αναφέρεται στη νύχτα των μεγάλων μαχαιριών και την εκκαθάριση των SA από τα SS, αλλά φέρνει στο νου και την αναίμακτη αλληλοφαγωμάρα των πρώην ηγετών της Χ.Α όπως ξεδιπλώνεται με τις διασπάσεις και τα αδειάσματα στη δικαστική αίθουσα.
Μία προς μία οι πράξεις της «ανόδου του Ούι» δημιουργούν συνειρμούς ενός απεχθούς νήματος που συνδέει τον γερμανικό εθνικοσοσιαλισμό και τον ιταλικό φασισμό των δεκαετιών του ’20 και ’30, με τους νεοναζί του 21ου αιώνα.
Στα παραπάνω χρειάζεται να προστεθεί και το αξιόλογο στήσιμο της παράστασης. Ολόκληρη η σκηνή που εκτυλίσσεται η δράση έχει τη μορφή μιας μακρόστενης προβλήτας που διαπερνά το χώρο του θεάτρου από τη μια άκρη στην άλλη. Οι θεατές παρακολουθούν καθισμένοι στις δυο πλευρές της μακρόστενης προβλήτας. Η κίνηση του Ούι και της συμμορίας είναι εντυπωσιακή (σχεδιασμένη από τη Χαρά Κότσαλη). Ο Ούι ξεκινάει ως γκάγκστερ σκυφτός, καμπούρης κι ανασφαλής. Παίρνει μαθήματα για να στέκεται κορδωτός, να ρητορεύει με πυγμή, να φαίνεται ελκυστικός «στα απλά ανθρωπάκια» όπως λέει. Οι συμμορίτες του από την άλλη, βρισκόμενοι σε μια διαρκή κίνηση σαν να βλέπεις χαρακτήρες σε ανιμέισον ή βίντεο γκέιμ, δεν χάνουν ποτέ τα βίαια, ζωώδη κι αφηνιασμένα χαρακτηριστικά τους. Το τάγμα εφόδου κάνει πάντα τη βρωμοδουλειά από πίσω, όσο ο Ούι φωνάζει και χειρονομεί μπροστά στους εμπόρους της λαχαναγοράς ή τους μεγαλοαστούς. Μόνο που ο Ούι παρά τη φρενήρη άνοδό του καταλήγει με κατεβασμένα παντελόνια, ξεβρακωμένος, φιγούρα γελοία σαν τον Μιχαλολιάκο με τις χειροπέδες.