Ο Καλλίνικος γεννήθηκε στην Ζιμπάμπουε το 1950 (πρώην αγγλική αποικία) και σπούδασε στο Balliol College στην Οξφόρδη. Ενεργοποιήθηκε στο φοιτητικό κίνημα και οργανώθηκε στους Διεθνείς Σοσιαλιστές, από τους οποίους προήλθε το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα. Τα πρώτα του κείμενα ήταν μια ανάλυση για το κίνημα στα πανεπιστήμια τη δεκαετία του ´70.
Στη συνέχεια καταπιάστηκε με μια σειρά από θέματα που τον ανέδειξαν σε ένα από τους κορυφαίους Μαρξιστές της εποχής μας με πραγματικά πολύτιμη συμβολή στην εξέλιξη της μαρξιστικής θεωρίας.
Πριν τη δεκαετία του ´80 ασχολήθηκε με τη σκέψη και τα κείμενα του Λουίς Αλτουσέρ και με την κατάσταση στη Νότια Αφρική. Το 1983 έγραψε τις «Επαναστατικές Ιδέες του Καρλ Μαρξ» που είναι ένα πολύτιμο εργαλείο για την κατανόηση του Μαρξισμού. Ειδικά σήμερα με την τεράστια οικονομική κρίση και τα ερωτήματα που υπάρχουν, αξίζει να διαβαστεί από όλους αφού συμπυκνώνει τις βασικές ιδέες της μαρξιστικής θεωρίας σε λίγες σελίδες με πολύ κατανοητό τρόπο. Το βιβλίο κυκλοφορεί στα ελληνικά από το Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο.
Το 1985 έγραψε για τα διδάγματα από την μεγάλη απεργία των ανθρακωρύχων στην Αγγλία που κράτησε για δύο χρόνια και ακολούθησαν μια σειρά από βιβλία με κεντρικό στόχο την υπεράσπιση της βασικής ιδέας του Μαρξ ότι η εργατική τάξη είναι το υποκείμενο της επαναστατικής ανατροπής του καπιταλισμού.
Μετά την κατάρρευση των καθεστώτων του κρατικού καπιταλισμού και την παράλυση πολλών κομματιών μέσα στην αριστερά, ο Καλλίνικος έγραψε το 1991 την «Εκδίκηση της ιστορίας: Οι επαναστάσεις στην Ανατολική Ευρώπη».
Είναι ένα βιβλίο που εξηγεί με τη βοήθεια της θεωρίας του Τόνι Κλιφ τι είδους καθεστώτα είχαν δημιουργηθεί στην Ανατολική Ευρώπη και γιατί οι εξεγέρσεις που ξέσπασαν δεν ήταν δημιουργήματα της CIΑ ή κάποιων σκοτεινών πρακτόρων, αλλά σύγκρουση των εργατών με καταπιεστικές γραφειοκρατίες που εκμεταλλεύονταν την εργατική τάξη.
Βασικές ιδέες
Την ίδια περίοδο κυκλοφόρησε το βιβλίο για τον Τροτσκισμό (1990). Είναι ένα βιβλίο που αναφέρεται τόσο στις βασικές ιδέες του Τρότσκι όπως η Διαρκής Επανάσταση όσο και στα ρεύματα τροτσκιστών που αναπτύχθηκαν μέσα στο κίνημα στις προηγούμενες δεκαετίες. Στο τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου ο Καλλίνικος παρουσιάζει τις ιδέες του Τόνι Κλιφ που βοήθησαν για να επικαιροποιηθεί και να αναπτυχθεί παραπέρα ο μαρξισμός του Τρότσκι.
Το 1991 ο Καλλίνικος γράφει το βιβλίο «Ενάντια στο Μεταμοντερνισμό» με το οποίο καταρρίπτει τα επιχειρήματα αυτής της θεωρίας που γνώρισε μεγάλη άνθηση στην δεκαετία του 1980. Παρόμοια προσπάθεια είναι και το βιβλίο «Ενάντια στον Τρίτο Δρόμο» το 2002, μια πολεμική στα κείμενα του Άντονι Γκίντενς.
Για τον πόλεμο και τον ιμπεριαλισμό έχει γράψει τρία βιβλία. Το πρώτο χρονολογείται το 1994 με τίτλο «Μαρξισμός και Νέος Ιμπεριαλισμός» και το 2003 έγραψε το «Οι Μανδαρίνοι της αμερικάνικης δύναμης» για τα σχέδια του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού στον 21ο αιώνα, τη χρονιά που ξεκινούσε ο πόλεμος στο Ιράκ. Το τελευταίο βιβλίο του είναι για τον «Ιμπεριαλισμό και την Παγκόσμια Πολιτική Οικονομία» που κυκλοφόρησε το 2009.
Σημαντική παρέμβαση στη συζήτηση για το κίνημα που εμφανίστηκε με τις διαδηλώσεις στο Σιατλ και στη Γένοβα ήταν το «Αντικαπιταλιστικό Μανιφέστο» που γράφτηκε επίσης το 2003.
Στα ελληνικά κυκλοφορεί και το βιβλίο του «Ρατσισμός-τι είναι και πώς παλεύεται», ενώ άρθρα του περιέχονται στα συλλογικά βιβλία «Πώς χάθηκε η Ρώσικη Επανάσταση» και «Αντικαπιταλιστικό Κίνημα και η προοπτική του» και σε πολλά τεύχη του περιοδικού Σοσιαλισμός από τα Κάτω.
Μετά το θάνατο του Κρις Χάρμαν στα τέλη του 2009, είναι υπεύθυνος της έκδοσης του θεωρητικού περιοδικού International Socialism του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος στην Αγγλία.
Εκτός από τη συγγραφική και ακαδημαϊκή του δραστηριότητα (αφού είναι εν ενεργεία καθηγητής στο King´s College) ο Άλεξ Καλλίνικος συμμετείχε στις οργανωτικές επιτροπές για τη διαδήλωση στην Πράγα (που έφερε το μήνυμα του νέου αντικαπιταλιστικού κινήματος και στην Ευρώπη) και για τις συναντήσεις των ακτιβιστών και των κινημάτων στα Ευρωπαϊκά Κοινωνικά Φόρουμ.
Στο Μαρξισμό θα συμμετέχει στη μεγάλη συζήτηση με θέμα «Η Αντικαπιταλιστική Αριστερά μπροστά στην κρίση» που θα γίνει το βράδυ του Σαββάτου 15 Μάη στο θέατρο Βεάκη μαζί με άλλους διεθνείς προσκεκλημένους, αλλά και σε κοινή συζήτηση με τον Ντέιβιντ Χάρβεϊ με θέμα «Ο Μαρξ και η κρίση του καπιταλισμού».
Δηλώσεις για τον Μαρξισμό
Το τετραήμερο του Μαρξισμού είναι η καλύτερη ευκαιρία για να γνωρίσει ακόμα περισσότερος κόσμος τις ιδέες του μαρξισμού και του σοσιαλισμού. Ειδικά, για τον ανένταχτο κόσμο που θα έρθει θα είναι μια καλή εμπειρία. Αυτό είναι και το κυριότερο να συμμετέχουν και ανένταχτοι φοιτητές. Στη σχολή θα οργανώσουμε εκδήλωση με θέμα «Μαρξισμός: μια θεωρία για να αλλάξουμε τον κόσμο από τα κάτω».Από τη δική μου μεριά, έχω μιλήσει για το Μαρξισμό σε δύο άτομα από το σχήμα των ΕΑΑΚ και μου έχουν πει ότι θέλουν να παρακολουθήσουν τις συζητήσεις.
Άλκης Σαραντόπουλος, φοιτητής Πληροφορικής Αθήνας
Είναι η πρώτη φορά που θα παρακολουθήσω το τετραήμερο του Μαρξισμού και ανυπομονώ. Είναι τεράστιο το ενδιαφέρον για τους ομιλητές που θα έρθουν και κυρίως για τον Ντέιβιντ Χάρβεϊ. Είναι ευκαιρία να συζητήσουμε για τις δικές μας απαντήσεις στην οικονομική κρίση και την αντικαπιταλιστική προοπτική.
Η συζήτηση για την σοσιαλιστική επανάσταση και την κομμουνιστική κοινωνία επίσης ανοίγει μεγάλη κουβέντα για ποια λύση προτείνουμε από τη δική μας μεριά.
Ειδικά, μέσα στις σχολές σε όποιον δείχνουμε το πρόγραμμα των συζητήσεων και τους ομιλητές που θα συμμετέχουν, ενθουσιάζεται.
Μαζί με τη συζήτηση για τις φοιτητικές εκλογές προτείνουμε σε όλους να έρθουν στο τετραήμερο με κέντρο τους ανένταχτους φοιτητές.
Αλεξάνδρα Μαρτίνη, Φιλοσοφική Αθήνας
Η επικαιρότητα του Μαρξισμού σήμερα είναι περισσότερο επίκαιρη από ποτέ. Όχι βέβαια σαν δόγμα, αλλά σαν το εργαλείο για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε τις σημερινές συνθήκες της οικονομικής κρίσης που αγκαλιάζει όλο τον πλανήτη, αλλά και τους όρους διεξαγωγής της ταξικής πάλης. Είναι αναντικατάστατο εργαλείο για να μπορέσει εν τέλει να πάει μπροστά όλη η κοινωνία.
Το τετραήμερο «Μαρξισμός 2010» είναι μία μεγάλη συνεισφορά στις αναζητήσεις ολόκληρου του δυναμικού που αγωνίζεται ενάντια στις συνέπειες της κρίσης και αναζητά σοσιαλιστικές απαντήσεις. Ενός δυναμικού που απλώνεται από τον ελευθεριακό κομμουνισμό έως τις παρυφές της ρεφορμιστικής σοσιαλδημοκρατίας. Και μόνο το εύρος των συμμετοχών, από την ευρωπαϊκή αντικαπιταλιστική Αριστερά, διανοούμενων του βεληνεκούς του Ντέιβιντ Χάρβεϊ, πανεπιστημιακών, αγωνιστών από τα κινήματα εδώ, αποτελεί εγγύηση για την ποιότητα των συζητήσεων και του προβληματισμού που θα αναπτυχθεί. Στο ΔΟΛ δώσαμε σκληρές μάχες την προηγούμενη περίοδο απέναντι στις επιλογές της εργοδοσίας και καταφέραμε και νίκες. Η αποκρυστάλλωση ιδεολογικά και πολιτικά αυτών των εμπειριών είναι πολύτιμη για τη συνέχεια που έχουμε μπροστά μας.
Σταμάτης Πρωτολάτης, Εργαζόμενος ΔΟΛ Μέλος του ΔΣ της ΕΠΗΕΑ