Πολιτισμός
Jenin, Jenin - Janin, Jenin

Στην κατάμεστη αίθουσα του κινηματογράφου Studio πραγματοποιήθηκε την περασμένη Πέμπτη η προβολή των δύο ντοκιμαντέρ του Παλαιστίνιου σκηνοθέτη Μοχάμεντ Μπάκρι Jenin, Jenin και Janin Jenin, παρουσία του σκηνοθέτη, ο οποίος μετά την προβολή μίλησε για τις ταινίες του, για την Παλαιστίνη και τον αγώνα της και απάντησε και στις ερωτήσεις του κοινού. «Θεωρώ ένα ποίημα, όπλο. Μία ταινία, όπλο. Ένα θεατρικό έργο, όπλο. Ό,τι δυναμώνει τον αγώνα για ελευθερία και δικαιοσύνη», τόνισε απαντώντας σε μια από αυτές.

Τα ντοκιμαντέρ απέσπασαν ενθουσιώδη χειροκροτήματα, ενώ σημαίες και συνθήματα υπέρ της Παλαιστίνης πλημμύρησαν την κινηματογραφική αίθουσα. Η προβολή έγινε ενώ οι στρατιώτες του σιωνιστικού κράτους-τρομοκράτη συνεχίζουν να σκοτώνουν κόσμο στη Τζενίν στην Δυτική Όχθη έχοντας δολοφονήσει τις τελευταίες δύο εβδομάδες τουλάχιστον 19 άτομα ανάμεσα τους ένα μωρό δύο χρονών. Μέλη της Συμμαχίας Σταματήστε τον Πόλεμο-Αλληλεγγύη στην Παλαιστίνη παρακολούθησαν τις προβολές, μοίρασαν προκηρύξεις και συζήτησαν με συναγωνιστές/τριες για την ανάγκη η αλληλεγγύη στην Παλαιστίνη να συνεχιστεί και να κλιμακωθεί.

«Το πρώτο ντοκιμαντέρ, γυρισμένο το 2002 κατά την περίοδο της δεύτερης Ιντιφάντα μάς παρουσιάζει την προσπάθεια εξόντωσης και ισοπέδωσης του προσφυγικού καταυλισμού της Τζενίν, μιας μικρής πόλης στην Δυτική Όχθη του Ιορδάνη» μας μεταφέρει ο ηθοποιός Κωνσταντίνος Μαυρόπουλος που παρακολούθησε την προβολή. «Πολύ περισσότερο, όμως, είναι ένα πορτραίτο στην απαράμιλλη και ακλόνητη αντίσταση τόσο των μαχητών της περιοχής όσο και των απλών κατοίκων της. Μπορεί ο στρατός να “παρεμβαίνει μέχρι και στο πώς θα αναπνεύσουμε” ακούμε από έναν κάτοικο, αλλά “εμείς θα τα ξαναχτίσουμε όλα στη βάση της αντίστασης”. Και ο Σαρόν (πρ. πρόεδρος του Ισραήλ) “θα θυμάται την αντίσταση του καταυλισμού της Τζενίν για όλη του τη ζωή” λέει μία έφηβη κοπέλα που μεγάλωσε μέσα στους βομβαρδισμούς. 

Στο δεύτερο ντοκιμαντέρ, το Janin Jenin, ο σκηνοθέτης αφηγείται την δικαστική μάχη, στην οποία τον υπέβαλλε το Ισραήλ για δύο δεκαετίες με στόχο να απαγορευτεί το ντοκιμαντέρ και να κατασχεθούν όλες οι κόπιες. Μεταφερόμαστε ξανά στην Τζενίν, το 2023 αυτή τη φορά με την περιοχή να πλήττεται πάλι σκληρότερα τόσο από τις λυσσαλέες πολιτικές του Νετανιάχου όσο και από τις καινούργιες τεχνολογίες του ισραηλινού στρατού. Με συγκινητικό τρόπο, ο σκηνοθέτης μάς επιστρέφει στις ίδιες γειτονιές, άλλες ξαναχτισμένες και άλλες ισοπεδωμένες εκ νέου. 

Αντίσταση

Τα μικρά παιδιά του 2002 μεγάλωσαν, αρκετοί έχασαν τη ζωή τους, αλλά ο πόθος τους για ειρήνη και δικαιοσύνη παραμένει διακαής. Αυτή τη φορά όλο και περισσότεροι/ες έχουν οργανωθεί στις ταξιαρχίες που μάχονται υπέρ της παλαιστινιακής αντίστασης και η λαϊκή υποστήριξη έχει πια γιγαντωθεί. Κανείς δεν έχει αυταπάτες πως μπορούν να περιμένουν στωικά μία λύση από τα πάνω γι' αυτό και ο καθένας και η καθεμιά συμβάλουν στην αντίσταση όπως μπορούν. “Θα λέω στα εγγόνια μου” λέει ένας ηλικιωμένος κάτοικος, “πως όπως πολέμησαν οι μαχητές της Τζενίν την κατοχή, δεν πολέμησαν όλοι οι αραβικοί στρατοί το 1948”. 

Ο ρόλος της έβδομης τέχνης, ειδικότερα του ντοκιμαντέρ, στη ανάδειξη της Ιστορίας είναι αναμφισβήτητος. Όπως και το γεγονός ότι, πλέον, το σινεμά μπορεί να στέκεται ολοένα και μαζικότερα με τη σωστή πλευρά της Ιστορίας, έτσι που σε κάθε γειτονιά να ξεπηδούν φεστιβάλ και προβολές που να εξαφανίζουν την κυβερνητική προπαγάνδα, με αποτέλεσμα να μην ξεχάσουμε και να μην σταματήσουμε να μιλάμε για την Παλαιστίνη. 

Ωστόσο η συγκεκριμένη προβολή μάς το υπενθύμισε και για κάποιους λόγους ακόμα. Πρώτον, είδαμε την Ιστορία να αναδεικνύεται από τα κάτω, από τους ανθρώπους που τη βιώνουν χωρίς να παρεμβάλλονται θεσμοί, ειδικοί ή για να κρατηθούν τα ψευτοδιλήμματα της ίσης απόστασης. Επίσης, το γεγονός πως ο σκηνοθέτης επέστρεψε στην Τζενίν το 2023 συναντώντας μερικά από τα ίδια πρόσωπα του 2002, κυρίως τα παιδιά, καταδεικνύει πως οι πόλεμοι, οι γενοκτονίες και οι ιμπεριαλισμοί δεν είναι μόνο πλάνα φρίκης που σταματούν μόλις κλείσεις την τηλεόραση ή μόλις αλλάξει ένας πρόεδρος σε κάποια υπερδύναμη. Αλλά καταστάσεις με διάρκεια, κόστος και, ενίοτε, συνεχή αντίσταση. Το νήμα της μνήμης που ενώνει τα δύο ντοκιμαντέρ είναι η ζωντανή απόδειξη πως δεν θα υπάρξει ειρήνη χωρίς δικαιοσύνη».