Σε πείσμα των προβλέψεων των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, στην Πλατεία της Ανεξαρτησίας (Μαϊντάν) δεν κυριαρχούσε ο τρόμος του "Δεξιού Τομέα" και των ταγμάτων εφόδου του ναζιστικού Σβόμποντα, αλλά η αίσθηση της νίκης και η χαρά.
Ο Όλεχ Τιαχνίμποκ, ο φύρερ του Σβόμποντα ήταν πρακτικά άφαντος. Το ίδιο και ο Βιτάλι Κλίτσκο, ο πρώην πυγμάχος και νυν ηγέτης της φιλοευρωπαϊκής, δεξιάς "Ουκρανικής Δημοκρατικής Συμμαχίας για την Αλλαγή" (τα αρχικά της σημαίνουν "γροθιά" στα ουκρανικά). Την περασμένη βδομάδα, ύστερα από έναν μαραθώνιο συσκέψεων, τηλεφωνικών συνομιλιών και τηλεδιασκέψεων με τις κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των ΗΠΑ και της Ρωσίας οι ηγέτες της αντιπολίτευσης υπέγραψαν μια συμφωνία με τον Γιανουκόβιτς για μια "ομαλή μεταπολίτευση". Η συμφωνία προέβλεπε προεδρικές εκλογές -αλλά όχι πριν τον Δεκέμβρη. Αυτό σήμαινε ότι ο Γιανουκόβιτς θα παράμενε για δέκα τουλάχιστον ακόμα μήνες στην προεδρία -κάτι που τα οργισμένα πλήθη στην Μαϊντάν δεν μπορούσαν να αποδεχτούν. Το βράδυ της περασμένη Παρασκευής ο κόσμος γιουχάρισε τον Κλίτσκο όταν παρουσιάστηκε στην Πλατεία για να παρουσιάσει τη συμφωνία και να ζητήσει από τους διαδηλωτές να γυρίσουν, ήσυχα, στα σπίτια τους.
Αντίθετα, ο κόσμος υποδέχτηκε με ενθουσιασμό την Γιούλια Τιμοσένκο. Η Τιμοσένκο, που έχει διατελέσει δυο φορές πρωθυπουργός ήταν υποψήφια για την προεδρία στις εκλογές του 2010 -αλλά ηττήθηκε με μικρή διαφορά από τον Γιανουκόβιτς. Λίγους μήνες αργότερα το δικαστήριο την καταδίκασε σε κάθειρξη επτά ετών για "κατάχρηση εξουσίας" και την έκλεισε στις φυλακές.
Ολιγάρχης
Η Τιμοσένκο δεν εκπροσωπεί απλά ένα τμήμα των ολιγαρχών: είναι η ίδια ολιγάρχης. Η περιουσία της εκτιμάται ότι ξεπερνάει τα 11 δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτή την αμύθητη αυτοκρατορία την έχτισε, όπως και όλοι οι ολιγάρχες, μέσα σε λίγα χρόνια αξιοποιώντας τις σχέσεις της με τον παλιό "σοσιαλιστικό" κρατικό μηχανισμό. Το όνομά της βρισκόταν, μέχρι πριν από λίγο, στις λίστες των καταζητούμενων για μεγάλες απάτες της Ιντερπόλ. Η φυλάκισή της, όμως, από το καθεστώς του Γιανουκόβιτς την έκανε τώρα ηρωϊδα στα μάτια των διαδηλωτών.
Η Τιμοσένκο δεν έχει να προσφέρει τίποτα στον κόσμο που έχυσε το αίμα τους στην Πλατεία Μαϊντάν: το όραμά της είναι μια Ουκρανία πιο κοντά στη Δύση και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο κόσμος, όμως, δεν πάλεψε για να αντικαταστήσει τη φιλορωσική λιτότητα με την φιλοευρωπαϊκή: κατέβηκε στους δρόμους για να παλέψει ενάντια στην ανεργία και τη φτώχεια -που αναγκάζει κάθε χρόνο χιλιάδες Ουκρανούς στη μετανάστευση για να βρούνε δουλειά.
Τι θα γίνει τις επόμενες μέρες και εβδομάδες στην Ουκρανία, αυτό δύσκολα μπορεί να το προβλέψει κανένας. Οι κίνδυνοι είναι μεγάλοι και υπαρκτοί -από τον εμφύλιο πόλεμο και τον διαμελισμό, μέχρι την παράδοσή της στα νύχια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και των "σωτήρων". Αλλά και οι ευκαιρίες για την αριστερά είναι εξίσου μεγάλες και υπαρκτές: η Τιμοσένκο στην Πλατεία Μαϊντάν δεν τόλμησε να ζητήσει από τον κόσμο να "γυρίσει ήσυχα στα σπίτια του".
Δυστυχώς οι δυνάμεις της αριστεράς είναι μικρές, διεσπαρμένες και ανοργάνωτες. Η κληρονομιά του Κομμουνιστικού Κόμματος -ενός κόμματος που στήριξε τον Γιανουκόβιτς και έχει στενούς δεσμούς με τη ρωσόφιλη πτέρυγα των ολιγαρχών- κάνει τη δουλειά των επαναστατών πιο δύσκολη. Αλλά όχι αδύνατη.
Όπως εξηγούσε σε μια πρόσφατη συνέντευξή του στην ιστοσελίδα του γερμανικού περιοδικού Marx21 ο Ίλια Μπουντραΐτσκι, ένας επαναστάτης από τη Ρωσία που συμμετείχε στις κινητοποιήσεις της Πλατείας Μαϊντάν, αυτό που έχει σημασία δεν είναι να υπερασπίζεσαι τα αγάλματα του Λένιν, σύμβολα φθαρμένα στα μάτια πολλών Ουκρανών, αλλά την ουσία: την εργατική τάξη, τα δικαιώματά της, τις ελευθερίες της και τα συμφέροντά της.