Ο αναβρασμός στη Λατινική Αμερική έφτασε μέχρι την Κολομβία. Η γενική απεργία που οργανώθηκε στις 21 Νοέμβρη έπιασε απροετοίμαστη την κυβέρνηση και όσους θεωρούσαν πως η χώρα αυτή είναι καταδικασμένη στην “κοινωνική ειρήνη” και στην αδιασάλευτη συμμαχία της με τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό.
Η διαδήλωση στη Μπογκοτά ήταν μια επίδειξη δύναμης, και απόδειξη αδυναμίας της κυβέρνησης. Αφενός τα τεράστια πλήθη συγκρίνονται μόνο με στιγμές της δεκαετίας του ‘70. Αφετέρου η συμμετοχή συνδικάτων, φοιτητών και φοιτητριών, αγροτών, αυτόχθονων, καλλιτεχνών και άλλων οργανώσεων έδειξε ότι η κυβέρνηση έχει χάσει την πρωτοβουλία των κινήσεων. Ακόμη και κομμάτια του κατεστημένου, των ΜΜΕ, της Δεξιάς αναγκάστηκαν να χειροκροτήσουν υποκριτικά τη διαδήλωση και να ζητήσουν από τον πρωθυπουργό Ιβάν Ντούκε να αναθεωρήσει τη γραμμή του.
Οι ίδιες οι δυνάμεις που στηρίζουν την κυβέρνηση άρχισαν να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την επέκταση της εξέγερσης από τη Χιλή και τον Ισημερινό. Η κυβέρνηση προσπάθησε να σταματήσει τα πράγματα με ένα μείγμα καλέσματος σε διάλογο και καταστολής. Κάλεσε το στρατό σε επιφυλακή και έκλεισε τα σύνορα της χώρας για να τρομοκρατήσει με τα σενάρια για “παρέμβαση” πρακτόρων της Βενεζουέλας. Όμως η επιτυχία της διαδήλωσης κράτησε τον κόσμο στο δρόμο μέχρι το βράδυ. Γειτονιές μέσα και έξω από την πρωτεύουσα άρχισαν να βγαίνουν σε “κασερολάσο”, σε νυχτερινές διαδηλώσεις χτυπώντας κατσαρόλες. Το πρωί της Πέμπτης τα ΜΑΤ διέλυσαν τον κόσμο που προσπαθούσε να ξαναοργανώσει διαδηλώσεις στο κέντρο της πρωτεύουσας, αλλά ήδη οργανώνονταν κλεισίματα δρόμων σε γειτονιές και εμπορικά κέντρα, και μεγάλες διαδηλώσεις σε άλλες πόλεις. Οι δρόμοι παρέμειναν γεμάτοι δράση όλο το σαββατοκύριακο, και τη Δευτέρα το κίνημα της απεργίας ενώθηκε με τις διαδηλώσεις ενάντια στη βία κατά των γυναικών.
Η απεργία οργανώθηκε ενάντια στο νέο πακέτο λιτότητας που ετοιμάζει η κυβέρνηση με την καθοδήγηση του ΔΝΤ. Επέκταση της δουλειάς με ωρομίσθιο, διαφοροποίηση του κατώτατου μισθού ανά περιοχή της χώρας, κατάργηση της πληρωμής υπερωριών και αργιών, της αποζημίωσης για απολύσεις, αύξηση ηλικίας συνταξιοδότησης και ιδιωτικοποιήσεις κυρίως στον τομέα της ενέργειας. Η απεργία ήρθε σαν συνέχεια μιας προηγούμενης 24ωρης απεργίας πριν από δύο μήνες, αλλά και ενός φοιτητικού κινήματος που ξεδιπλώνεται εδώ και μήνες απαιτώντας την αύξηση των δαπανών για την παιδεία.
“Πλέον δεν φοβόμαστε”
Όμως, πολλοί αναγνωρίζουν ότι αυτό είναι μόνο η αφορμή. Το σύνθημα των διαδηλώσεων της Χιλής “Πλέον δεν φοβόμαστε”, στην Κολομβία έχει ακόμα πιο βαθύ περιεχόμενο. Η Κολομβία είναι η χώρα με τις περισσότερες δολοφονίες συνδικαλιστών: 282 μέσα στο 2018. Οι διεθνείς οργανισμοί την καταγράφουν στις χειρότερες θέσεις της λίστας των πιο άνισων χωρών του κόσμου. 12η από το τέλος όσον αφορά στην ισότητα εισοδήματος και πρόσβασης στην Υγεία και την Παιδεία. Δίπλα σε αυτά στις αρχές του Νοέμβρη είχε προστεθεί και το σοκ από τη δολοφονία 18 ανθρώπων, ανάμεσά τους οχτώ παιδιά, από την αεροπορία της χώρας κατά τη διάρκεια βομβαρδισμών κατά μιας πτέρυγας του αντάρτικου των FARC που δεν έχει αποδεχθεί την ειρηνευτική συμφωνία. Τις ίδιες μέρες, από τα τέλη Οκτώβρη, είχε επιβεβαιωθεί πως ένα πρώην στέλεχος των FARC, ο Ντιμάρ Τόρες, είχε δολοφονηθεί από το κράτος τον περασμένο Απρίλη. Επέστρεψε ο φόβος των “εκτελέσεων χωρίς δίκη” (κρατικών δολοφονιών) που για χρόνια εφάρμοζε το κολομβιανό κράτος. Ο Υπουργός Άμυνας του Ντούκε παραιτήθηκε κάτω από την πίεση των δύο σκανδάλων. Όλα αυτά στη χώρα που κέρδισε το Νόμπελ Ειρήνης το 2016 για την “ειρήνη” με τις FARC, και που επιβραβεύτηκε ως η πρώτη συνδεδεμένη με το ΝΑΤΟ χώρα στη Λατινική Αμερική.
Το κολομβιανό κράτος εξασφάλισε την σταθερότητά του όλες αυτές τις δεκαετίες πατώντας πάνω στον τρόμο που ξεκινούσε από την ύπαιθρο αλλά μετατρεπόταν σε καθεστώς “εξαίρεσης” και μέσα στις πόλεις. Η απεργία της 21ης του Νοέμβρη αποκάλυψε ξαφνικά ότι αυτή η τακτική δεν δουλεύει. Δεν δουλεύει σε τρία επίπεδα τουλάχιστον. Πρώτον, ο φόβος έχει ξεπεραστεί. Δεύτερον, φάνηκε πως μεγάλα κομμάτια και των μεσαίων τάξεων δεν είναι διατεθειμένα να στηρίζουν το καθεστώς μόνο με το σκιάχτρο της “σταθερότητας” και των “πρακτόρων της Βενεζουέλας”. Η διάλυση του ασφαλιστικού συστήματος και η μαζική ανεργία των νέων διαλύει τις ζωές ακόμη και κομματιών της βάσης του Ντούκε. Τρίτον, υπάρχει πολιτική κρίση. Ο Ντούκε ήρθε στην εξουσία σαν πολιτικό παιδί του πρώην πρωθυπουργού Ουρίμπε για να ξαναδώσει τα ηνία στην πιο σκληρή πτέρυγα της Δεξιάς, αλλά είδε γρήγορα τα ποσοστά δημοφιλίας του να καταρρέουν. Υπάρχουν πιέσεις για δημιουργία κυβέρνησης συνασπισμού και με τα κεντρώα κόμματα, ώστε να εξασφαλιστεί πιο ομαλά η επίθεση στην εργατική τάξη.
Το ξύπνημα της Χιλής τρόμαξε τις άρχουσες τάξεις όλης της Λατινικής Αμερικής. Το ξύπνημα της Κολομβίας μεταδίδει αυτό το φόβο κατευθείαν στην Ουάσινγκτον.