H Δέσποινα Κουτσούμπα, πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων και Περιφερειακή Σύμβουλος Αττικής μίλησε στην Εργατική Αλληλεγγύη και τον Γιώργο Πίττα για τους αγώνες στον χώρο του Πολιτισμού, τη μάχη των επερχόμενων εκλογών και την επόμενη μέρα
Τι σήμανε για τον Πολιτισμό η διακυβέρνηση ΝΔ με την Μενδώνη υπουργό;
Η πολιτεία της Μενδώνη ήταν γνώριμη στους εργαζόμενους στο ΥΠΠΟ. Από το 1997 είχε υπηρετήσει πολλές φορές ως πολιτικά διορισμένη γ.γ. του υπουργείου. Όταν έγινε η επιλογή της από τον Μητσοτάκη ενώ τυπικά ανήκε στο ΠΑΣΟΚ, ήταν σαφές σε όλους μας ποια πολιτική θα ασκήσει. Η θητεία της κάθε φορά αφορούσε, και αφορά, την εξυπηρέτηση μεγάλων οικονομικών συμφερόντων.
Είδαμε μέσα στην τετραετία: Την καταστροφή του αρχαιολογικού χώρου της βυζαντινής περιόδου στα έργα του ΜΕΤΡΟ Θεσσαλονίκης που έγινε για να κερδίζει ο εργολάβος εκατομμύρια από αποζημιώσεις, καθυστερώντας και την κατασκευή του. Είδαμε να παραδίδεται η πολιτιστική κληρονομιά σε ιδιωτικά ιδρύματα: Η Ακρόπολη στο Ωνάσειο εξού και το τσιμέντωμα. Το Μουσείο Δήλου στην οικογένεια Λεβέντη που αναγκάστηκε να το πάρει πίσω, όταν δημοσιοποιήθηκε ότι στον βιασμό της Γ. Μπίκα, συμμετείχαν οι γόνοι της. Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, στο ίδρυμα Λαιμού. Το Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων στον Π. Λασκαρίδη, τον εφοπλιστή που πλοίο του πιάστηκε με 850 κιλά κοκαϊνης στην Ιταλία. Η θητεία της Μενδώνη σημαδεύτηκε από αλλαγές νόμων υπέρ του μεγάλου κεφαλαίου. Στο Ελληνικό, όπου έγιναν τροποποιήσεις από το ΥΠΠΟ και άλλα υπουργεία για χατήρι του Λάτση. Οι ανεμογεννήτριες στην κοιλάδα των Μουσών είναι μια ακόμη τέτοια περίπτωση.
Ζήσαμε την υποτίμηση του σύγχρονου πολιτισμού. Το Ακροπόλ, που έπρεπε να στεγάζει τη σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία, είναι ακόμη κλειστό. Τα χρήματα δίνονται στο Τατόι όπου η ίδια η υπουργός παρέστη και φρόντισε για την κηδεία του έκπτωτου Γλύξμπουργκ -που έδιωξε ο ελληνικός λαός. Είδαμε, την εποχή του κορονοϊού, την υποβάθμιση των ανθρώπων που δουλεύουν στον σύγχρονο πολιτισμό. Και το ΥΠΠΟ να τους παραπέμπει στο ΥΠΟΙΚ λέγοντας ότι δεν είναι αρμοδιότητα του πολιτισμού οι αμοιβές όσων έχασαν τις δουλειές τους λόγω καραντίνας! Είδαμε την κάλυψη του παιδοβιαστή Λιγνάδη από την ίδια την υπουργό και όλη την κυβέρνηση. Από το ΠΔ για τα πτυχία των καλλιτεχνών με σκοπό τον πλουτισμό των ιδιωτικών κολλεγίων μέχρι τη νομιμοποίηση της αρχαιοκαπηλίας μέσα από τη συμφωνία για τη συλλογή Στερν και την έμμεση ιδιωτικοποίηση των δημόσιων αρχαιολογικών Μουσείων με τον νόμο 5021 –σε όλα αυτά αναδείχτηκε περίτρανα η πολιτική που άσκησε η ΝΔ στον Πολιτισμό.
Μίλησέ μας για τους αγώνες που έδωσαν οι εργαζόμενοι και τα σωματεία τους.
Έγινε ο αγώνας για τον αρχαιολογικό χώρο στο ΜΕΤΡΟ στην Θεεσσαλονίκη. Ακολούθησε η μεγάλη μάχη που έδωσε ο κόσμος του πολιτισμού μέσα στον κορονοϊό για να μπορέσει να αναγνωριστεί ως εργαζόμενος και να αποζημιωθεί. Και μετά η πολύ σημαντική μάχη που δόθηκε ενάντια στο Λιγνάδη και την κυβερνητική του κάλυψη. Αυτές οι δύο, στις οποίες ενώθηκε όλος ο κόσμος του πολιτισμού, άνοιξαν το δρόμο που οδήγησε στο μαζικό κίνημα των καταλήψεων ενάντια στο ΠΔ για τα πτυχία των καλλιτεχνών.
Ήταν κρίσιμο γεγονός ότι υπήρχαν τα πρωτοβάθμια σωματεία που μπήκαν μπροστά σε αυτούς τους αγώνες. Τα σωματεία του ΥΠΠΟ, αλλά και τα σωματεία που στηθήκαν στον χώρο του πολιτισμού τα τελευταία χρόνια, όπως των χορευτών, των μουσικών, των κουκλοπαικτών και έκαναν δυνατό αυτοί οι εργαζόμενοι να έχουν φωνή.
Στο ΥΠΠΟ υπάρχει μια συμμαχία πρωτοβάθμιων σωματείων, μονίμων και εκτάκτων, που λειτουργεί από τα κάτω, που έγινε εφικτή κάτω από την ηγεμονία των πιο αγωνιστικών δυνάμεων της Αριστεράς. Δυστυχώς, η συνδικαλιστική γραφειοκρατία της ομοσπονδίας των μονίμων, αποτελείται από ανθρώπους που είναι υπόδικοι επειδή καταχράστηκαν δημόσιο χρήμα, «συνδικαλιστές» που υπονόμευσαν κάθε κινητοποίηση, και παρότι πρόσκεινται στο ΠΑΣΟΚ, κατόρθωσαν να εκτελούν το ρόλο γραφείου τύπου της υπουργού.
Αλλά αυτή η κατάντια ξεπεράστηκε μέσα από την κοινή δράση των πρωτοβάθμιων σωματείων. Από το 2006, η δημιουργία της Ενωτικής Αγωνιστικής Κίνησης σε αρκετά σωματεία, έχει βοηθήσει ώστε να βγαίνουν κινητοποιήσεις κόντρα στην ξεπουλημένη στην υπουργό συνδικαλιστική γραφειοκρατία, να γίνονται επιτροπές αγώνα. Όπως αυτές που οργανώνονται σε κάθε Μουσείο για να εμποδίσουμε την εφαρμογή του νόμου 5021 μέχρι τις εκλογές, επιβάλλοντας σε οποιαδήποτε κυβέρνηση ακολουθήσει, την κατάργησή του.
Βλέπουμε τραμπούκικες επιθέσεις σε αρχαιολόγους από επιχειρηματικά συμφέροντα στη Μύκονο, όπου βρέθηκες πρόσφατα. Πόσο διαπλέκονται αυτά με τις κυβερνητικές επιλογές και πως απαντάτε σαν σύλλογος αρχαιολόγων;
Το περιστατικό του ξυλοδαρμού του συναδέλφου μας στην Μύκονο είναι πρωτοφανές από το 1830 μέχρι σήμερα. Είναι συνέπεια του ότι έχουμε μια κυβέρνηση που βάζει τα επιχειρηματικά συμφέροντα πάνω από τον πολιτισμό. Που ένα μήνα πριν είχε νομοθετήσει φωτογραφικά υπέρ των επιχειρηματιών στις Κυκλάδες δίνοντάς τους τον αέρα να προχωράνε σε ξυλοδαρμούς. Σαν Σύλλογος βροντοφωνάξαμε ότι δεν φοβόμαστε, πήγαμε στην Μύκονο και ο κόσμος μας στήριξε. Στείλαμε το μήνυμα στις μαφίες ότι δεν θα ξαναπειράξουν τρίχα αρχαιολόγου. Και η κινητοποίησή μας ανάγκασε την κυβέρνηση να τους επιβάλει μεγάλα πρόστιμα και να ανακοινώσει κατεδαφίσεις. Αυτές είναι πολύ σημαντικές νίκες.
Ο ΣΥΡΙΖΑ ισχυρίζεται ότι μπορεί να τα αλλάξει όλα αυτά μέσα από μια προοδευτική κυβέρνηση συνεργασίας.
Ο κόσμος έχει μνήμες σε αυτή τη χώρα. Ο αυθαίρετος φράχτης στον Πάνορμο της Μυκόνου που ξεσήκωσε το πανελλήνιο, ξεκίνησε να χτίζεται το 2016. Και ενώ το κατάστημα βρέθηκε χωρίς άδεια, μεσολάβησαν υπουργοί του ΣΥΡΙΖΑ για να πάρει την άδεια και να συνεχίζει να επεκτείνεται. Να θυμίσω τους αγώνες που κάναμε για το Ελληνικό; Ότι ήταν η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ που έβαλε τα μνημεία στο υπερταμείο; Τους αγώνες που κάναμε για να βγουν από αυτό; Ο ΣΥΡΙΖΑ σαν κυβέρνηση θα κάνει μόνο όσα τον εξαναγκάζει το κίνημα να κάνει. Ό, τι κερδίζουμε, το κερδίζουμε με τους αγώνες μας και όχι με την τάχα «προοδευτική διακυβέρνηση», με όποιον τελικά γίνει αυτή.
Στην Ελλάδα και παγκόσμια έχει εμφανιστεί ένα νέο αντισυστημικό ρεύμα. Πόσο σημαντικός είναι αυτός ο παράγοντας για την επόμενη μέρα των εκλογών;
Υπάρχει μια αύξηση της ριζοσπαστικοποίησης. Την βλέπουμε στους μεγαλειώδεις αγώνες στη Γαλλία, αλλά και στην Αγγλία και στη Γερμανία, όπου γίνονται απεργίες που είχαμε δεκαετίες να δούμε. Το ποτάμι της αμφισβήτησης κυλάει και στην Ελλάδα. Πρόκειται για κινήματα με νέα χαρακτηριστικά.
Κινήματα με αποφασιστικότητα και με επίγνωση ότι δεν αρκεί μια τουφεκιά για να κερδίσεις κάτι. Είναι απότοκο, αυτή η επίγνωση, των εμπειριών από το 2010 και μετά, όταν ο κόσμος πίστευε ότι αν κατέβουμε μια μέρα ένα εκατομμύριο στο δρόμο, με μια 24ωρη απεργία, μπορούμε να νικήσουμε – και μετά την ψήφιση ενός νόμου ερχόταν απογοήτευση. Η διαφορά τώρα είναι ότι η ψήφιση ενός νόμου δεν σταματάει το κίνημα. Το βλέπουμε στην Γαλλία, το βλέπουμε στο ΥΠΠΟ με το νόμο 5021, στα νοσοκομεία, στο ΠΔ για τα καλλιτεχνικά πτυχία, όπου ο κόσμος συνεχίζει. Δεν λέει ας καθήσουμε, εκλογές έρχονται, θα τους τιμωρήσουμε εκεί.
Αυτά τα χαρακτηριστικά θα υπάρχουν και την επομένη των εκλογών. Στη Γαλλία είδαμε τον Μακρόν να ψηφίζεται στις πρόσφατες εκλογές υπό το φόβητρο της ακροδεξιάς Λεπέν. Αυτό δεν σήμανε ότι οι εργαζόμενοι κάθησαν στα αυγά τους. Ξεπερνιέται η λογική της αστικής δημοκρατίας, να ψηφίζουμε μια φορά στα τέσσερα χρόνια και τέλος. Επειδή κανένας μέσα στο πολιτικό σκηνικό δεν εκπροσωπεί πραγματικά τα συμφέροντα των από κάτω, οι από κάτω αντιλαμβάνονται ότι πρέπει να τα επιβάλουν μόνοι τους.
Αυτά τα στοιχεία διαμορφώνουν ένα πολιτικό κενό εκπροσώπησης που θα πρέπει να απασχολήσει τη ριζοσπαστική αριστερά. Υπαρχουν μεγάλες μάζες κόσμου, είδαμε τη νεολαία μετά τα Τέμπη, που αισθάνονται ότι βρίσκονται στο στόχαστρο. Η κρίση του καπιταλισμού είναι τέτοια που δεν παράγει κανένα συνεκτικό αφήγημα για τους από κάτω. Και αυτό μαζί με την αποτυχία της δήθεν εναλλακτικής διαχείρισης τύπου ΣΥΡΙΖΑ ή «προοδευτικών κυβερνήσεων» σε άλλες χώρες, συντελεί στο να μην αναγνωρίζει κάποιος τα δικαιώματά του σε οποιαδήποτε εκδοχή του πολιτικού σκηνικού. Αυτό άλλες φορές βγαίνει σε αποχή αλλά στην καλή περίπτωση μεταφράζεται σε συσπείρωση γύρω από συλλογικότητες, κινήματα και σωματεία. Και αυτό για εμάς είναι το πιο σημαντικό την επόμενη των εκλογών.
Γιατί με την ΑΝΤΑΡΣΥΑ;
Γιατί είναι εκείνη η δύναμη που όταν λέει ότι θα δώσει τη σύγκρουση δεν το εννοεί συμβολικά αλλά έχει αποδείξει στους αγώνες ότι το κάνει πραγματικά. Γιατί ο κόσμος της ΑΝΤΑΡΣΥΑ είναι ο κόσμος των από κάτω, ο κόσμος του δρόμου, της διαδήλωσης, της σύγκρουσης, της αλληλεγγύης, του κοινωνικού ιατρείου, της επιτροπής αγώνα. Ο κόσμος που συγκροτεί συλλογικότητες στην βάση, που προσπαθεί να αναπτύξει όλες εκείνες τις λαϊκές μορφές που θα εξασφαλίσουν ότι ο λαός σώζει τον λαό.
Σε αυτές τις εκλογές, που η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν διαφέρουν στην ουσία της πολιτικής, που απλώς ανταγωνίζονται σε επικοινωνιακά κόλπα και σε δευτερεύουσες πλευρές της ίδιας πολιτικής που υπαγορεύεται από την ΕΕ, τους «θεσμούς» και τις ανάγκες του καπιταλισμού, που η αριστερά του ΚΚΕ και του ΜέΡΑ25 είναι αποδεδειγμένο ότι δεν μπορούν να δώσουν τη σύγκρουση, η ψήφος στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ είναι η μόνη ψήφος που δεν πάει χαμένη.