Η Συνδιάσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ: Σφιχτά οργανωτικά, χαλαρά πολιτικά

Η Συνδιάσκεψη που πραγματοποίησε ο ΣΥΡΙΖΑ το περασμένο Σαββατοκύριακο ήταν η επισημοποίηση της πορείας του προς τα δεξιά. Το αποτέλεσμα είναι πώς όλες οι προσαρμογές απέναντι στις πιέσεις της άρχουσας τάξης όσον αφορά το χρέος, το ευρώ, την κυβέρνηση, την κοινοβουλευτική μονιμότητα και το κίνημα, πλέον δεν είναι “προσωπική άποψη” του τάδε ή του δείνα προβεβλημένου στελέχους, αλλά έχουν πάρει το χρίσμα μιας μεγάλης και δημοκρατικής διαδικασίας. Οι πιο αριστερές φωνές εμφανίστηκαν διστακτικά στο συνέδριο, χωρίς διάθεση να συγκρουστούν και τελικά έφτασαν να απολογούνται ότι δεν είναι “διασπαστές”.

Το πού έχει φτάσει το επίπεδο των προσαρμογών είχε ήδη φανεί με δύο γεγονότα της βδομάδας πριν από τη Συνδιάσκεψη. Ο Αλέξης Τσίπρας συναντήθηκε σε κεντρικό ξενοδοχείο με τους πρέσβεις των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως γράφουν οι εφημερίδες που έχουν ως πηγές τους ίδιους τους πρέσβεις: “Διατεθειμένο να οικοδομήσει ένα ευρωπαϊκό προφίλ είδανε τον Αλέξη Τσίπρα, οι πρέσβεις που συμμετείχαν στο πρόγευμα που οργάνωσε ο πρέσβης της Κύπρου στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία. Η εντύπωση που σχημάτισαν είναι ότι ο κύριος Τσίπρας έχει υιοθετήσει έναν εκσυγχρονιστικό λόγο και παρά τις αποστάσεις που εξακολουθεί να έχει ο ΣΥΡΙΖΑ από την οικονομική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης εμφανίστηκε στο τραπέζι με μια ρητορική που όχι μόνο δεν ήταν εξτρεμιστική, αλλά είχε και σημεία που παραπέμπουν σε κόμμα του κέντρου.

Αν και δέχτηκε πολλές ερωτήσεις για τις ιδιωτικοποιήσεις, απέφυγε να εξηγήσει με λεπτομέρειες πως οραματίζεται την ανάπτυξη στην Ελλάδα, ενώ έριξε τα βέλη του στον Αντώνη Σαμαρά για έλλειψη διαπραγματευτικού σχεδίου.” Μετά το τέλος της συνάντησης οι πρέσβεις “ζήτησαν να υπάρχει ανοιχτός δίαυλος επικοινωνίας, τον οποίο άλλωστε επιδιώκει και ο ίδιος ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ.

Όπως επισημαίνεται και στο ρεπορτάζ, το ραντεβού οργανώθηκε με παρέμβαση του πρέσβη της Κύπρου. Του πρέσβη της “αριστερής κυβέρνησης” του ΑΚΕΛ που αφού έχει δεχθεί επανειλημμένα τα συγχαρητήρια του Τσίπρα για τον εναλλακτικό δρόμο που εφαρμόζει, πλέον αποδέχεται και μπαίνει κάτω από μνημόνιο και Τρόικα.

Λίγες μέρες αργότερα, ο Γιάννης Δραγασάκης παρουσίασε το καινούργιο του βιβλίο "Ποια έξοδος; Από ποια κρίση; Με ποιες δυνάμεις;". Στην πρώτη γραμμή των καλεσμένων κάθονταν ο Τάσος Γιαννίτσης που προσπάθησε να διαλύσει το ασφαλιστικό, το 2001, πριν από την Τρόικα, ο Γεράσιμος Αρσένης, η Λούκα Κατσέλη του Πρώτου Μνημονίου, ο Βασίλης Ράπανος, πρώην πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας και παραλίγο Υπουργός στη θέση του Στουρνάρα, ο Στέφανος Τζουμάκας και άλλοι εκπρόσωποι του συρφετού που αρέσκεται να δίνει συγχαρητήρια στον Δραγασάκη και στον Γιώργο Σταθάκη για τη “σοβαρότητά” τους στα ζητήματα Οικονομίας.

Το πρωτοσέλιδο της Αυγής την Κυριακή ήταν “Έτοιμοι για κυβέρνηση κοινωνικής σωτηρίας”. Ακόμη και η “κυβέρνηση της Αριστεράς” έχει πάει στο περιθώριο πλέον.

Εμπόδια

Η διαδικασία της Συνδιάσκεψης αντί να ανοίξει τη συζήτηση για την ουσία αυτών των ζητημάτων, δηλαδή τι ακριβώς καθήκοντα υπάρχουν για να πέσει η κυβέρνηση, τι θα σημάνει η ανάληψη της κυβερνητικής εντολής από το ΣΥΡΙΖΑ και ποια θα είναι η αντιμετώπιση απέναντι στα εμπόδια και στις πιέσεις της άρχουσας τάξης και της ΕΕ, επικέντρωσε σε ζητήματα οργανωτικά και “συγκρότησης” του ΣΥΡΙΖΑ.

Αυτός ήταν και ο λόγος που η συμμετοχή στις εσωκομματικές διαδικασίες δεν ακολούθησε ούτε καν αναλογικά την εκλογική άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ. Σύμφωνα με τα στοιχεία, στις τοπικές οργανώσεις πήραν μέρος περίπου 35 χιλιάδες μέλη. Στις εκλογές του Ιούνη, ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε πάνω 1.600.000 ψήφους. Πολλοί σύνεδροι έκαναν την παρατήρηση ότι όσον αφορά τις εισροές νέων μελών, σε μεγάλο βαθμό αφορούν μέση ηλικία και πάνω, κόσμο που έχει ξαναπεράσει από κομματική οργάνωση, αλλά είχε αποστρατευτεί, ενώ σημείωναν ότι οι τοπικές οργανώσεις συνεχίζουν να στηρίζονται στα στελέχη που είχαν προεκλογικά.

Τι πραγματικά σημαίνει ότι η κυβέρνηση “κοινωνικής σωτηρίας” θα “σταματήσει την μνημονιακή καταστροφή και θα ανασυγκροτήσει την Ελλάδα”; Σημαίνει αυτό που είχε πει ο Γιώργος Σταθάκης ότι οι μισθοί θα παγώσουν στο σημείο που τους έχουν φέρει τα Μνημόνια; Σημαίνει αυτό που πρόσφατα είπε ο Γιάννης Δραγασάκης ότι θα πρέπει να μπει ως στόχος η παραγωγή πλεονασμάτων; Ή σημαίνει αυτό που ζητάνε οι εργατικοί αγώνες, δηλαδή να παρθούν πίσω όλες οι μειώσεις μισθών και να ξαναπροσληφθούν όλοι οι απολυμένοι;

Όλα αυτά τα ζητήματα συνδέονται με τις απαντήσεις που δίνονται στα πιο κομβικά ερωτήματα: διαγραφή του χρέους ή καλύτερη διαπραγμάτευση με τους δανειστές; Ρήξη με το ευρώ και την Ευρωπαϊκή Ένωση ή προσπάθεια παραμονής μέσα σε αυτούς τους μηχανισμούς; Στην πραγματικότητα καταγράφηκαν ως δεδομένες οι πιο δεξιές απόψεις, όπως αυτές του Γιάννη Μηλιού που κατακεραυνώνει όποιον υποστηρίζει τη σύγκρουση με την Ευρωπαϊκή Ένωση σαν “εθνικιστή”.

Ο Χριστόφορος Παπαδόπουλος, σε συνέντευξή του στον Άγγελο Καλοδούκα για το Left.gr όταν ρωτήθηκε για αυτά τα θέματα, χρησιμοποίησε την έκφραση “σχολαστικισμός” που πλέον έχει ξεπεραστεί. Όσο και αν η Αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ υποσχόταν πως στη Συνδιάσκεψη οι φωνές σαν του Σταθάκη θα έμπαιναν στο περιθώριο, συνέβη το αντίθετο, με τον ίδιο το Γ. Σταθάκη να εκλέγεται στην νέα ηγεσία 11ος από τους 168 εκλεγόμενους με το “Ενιαίο Ψηφοδέλτιο”.

Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ οργάνωσε μια Συνδιάσκεψη που εξοβέλισε αυτές τις συζητήσεις. 3.500 αντιπρόσωποι, εκ των οποίων φυσικά μόνο ένα μέρος μπορούσε να πάρει το λόγο για ένα τετράλεπτο, χωρίς η συζήτηση να είναι οργανωμένη σε θεματικές που θα μπορούσαν να πάρουν αποφάσεις. Το πρόβλημα δεν βρίσκεται στην “αντιδημοκρατικότητα” της διαδικασίας, αλλά στην ουσία της πολιτικής συζήτησης. Πολλά στελέχη της νεολαίας ΣΥΝ εξέφραζαν τις αριστερές τους αγωνίες, βάζοντας ζητήματα για την ανακλητότητα των οργάνων, την κυκλικότητα των επαγγελματικών στελεχών και άλλα παρόμοια ή μιλώντας για το στρατηγικό στόχο του σοσιαλισμού και του κομμουνισμού.

Ευρώ

Όταν αποφεύγεις να συγκρουστείς με τους υπερασπιστές του ευρώ και με αυτούς που καλλιεργούν συστηματικά την αυταπάτη ότι μπορεί να υπάρξει λύση απέναντι στην κρίση χωρίς κρατικοποίηση των τραπεζών και των μεγάλων επιχειρήσεων, χωρίς εργατικό έλεγχο, οι αναφορές στον κομμουνισμό μπορούν να γίνουν άλλοθι για τις πιο συντηρητικές φωνές. Ο Φώτης Κουβέλης ήταν για τόσα πολλά χρόνια στέλεχος και του Συνασπισμού και του ΣΥΡΙΖΑ και δεν είχε πρόβλημα να υπογράψει κάθε είδους διακήρυξη.

Με αυτόν τον τρόπο, η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ αξιοποίησε τη “δημοκρατία” και τη “διάθεση για ενότητα”, για “ΣΥΡΙΖΑ των μελών και όχι των συνιστωσών” για να σπρώξει την αριστερή πτέρυγα ακόμη πιο πολύ στο περιθώριο. Οι δύο τροπολογίες που κατέθεσε το Αριστερό Ρεύμα, σχετικά με την ενωτική δράση της Αριστεράς και με την προοπτική σύγκρουσης με το ευρώ καταψηφίστηκαν. Ο Αλέξης Τσίπρας είπε ότι στο νέο ΣΥΡΙΖΑ θα μπει τέλος στη Βαβυλωνία, με τις πολλές και αντιφατικές φωνές. Η οργανωμένη κλάκα σε βάρος του Αριστερού Ρεύματος του ΣΥΝ, όταν έβαλε ζήτημα ψηφοφορίας για το νέο Κεντρικό Όργανο του ΣΥΡΙΖΑ με ψηφοδέλτια που θα εκφράζουν απόψεις και όχι με ενιαία λίστα, έδειξε ποιος θα πρέπει να σταματήσει να μιλάει για να μην επικρατεί Βαβυλωνία. Ξαφνικά, το Αριστερό Ρεύμα και τα στελέχη του ΣΥΝ που προέρχονται από τους εργατικούς χώρους, μετατράπηκαν σε εκφραστές των “μηχανισμών”, με τους οποίους πρέπει να συγκρουστεί το νέο κόμμα.

Αν μέχρι τώρα, τα αστικά ΜΜΕ μιλούσαν υποτιμητικά και απειλητικά για τις “ακραίες συνιστώσες”, οι οποίες μπορεί να μετατρέπουν τον ΣΥΡΙΖΑ σε επικίνδυνο σχηματισμό, πλέον μετά τη Συνδιάσκεψη, μπαίνει και το Αριστερό Ρεύμα στην ίδια κατηγορία των ακραίων που επιμένουν στους “παραλογισμούς” για έξοδο από το ευρώ.

Στελέχη του κόμματος, από αριστερά και δεξιά, όταν ρωτώνται για το ποια είναι η εγγύηση για να μην χάσει ο ΣΥΡΙΖΑ τη δυναμική του και να μην συμβιβαστεί μπροστά στα εμπόδια που θα βρει μπροστά του στο δρόμο προς την κυβέρνηση δίνουν μια παρόμοια απάντηση: “Η συμμετοχή του κόσμου στις διαδικασίες”. Οι περισσότεροι θυμούνται ωστόσο ότι η συμμετοχή του κόσμου στις διαδικασίες του ΠΑΣΟΚ πριν από το 1981 ήταν πολύ μαζικότερη και εντατικότερο από ό,τι είναι στον ΣΥΡΙΖΑ σήμερα. Αυτό δεν εμπόδισε την ηγεσία να ξεχάσει σε μία μέρα όλες τις αριστερές διακηρύξεις με βάση τις οποίες είχε στρατευτεί ο κόσμος. Στην πρώτη θέση είναι οι στρατηγικές και οι πολιτικές επιλογές.

Η κρίση δεν έχει μεταφέρει αυτές τις επιλογές στο μακρινό μέλλον, ούτε τις έχει μετατρέψει σε “σχολαστικισμό”. Αντίθετα, ο προσανατολισμός τον οποίο έχει η Αριστερά τόσο απέναντι στο κίνημα όσο και απέναντι στην άρχουσα τάξη είναι καθοριστικός για το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα εδώ και τώρα. Η Συνδιάσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ προσανατόλισε το κόμμα προς μια πορεία συμβιβασμού με το σύστημα, σε ακόμη μεγαλύτερη απόσταση από τις ανάγκες της κλιμάκωσης και συντονισμού που βάζει επιτακτικά το εργατικό κίνημα.

Δεν πρέπει να υπάρχει καμιά αυταπάτη στους αριστερούς αγωνιστές του ΣΥΡΙΖΑ ότι αυτός ο προσανατολισμός μπορεί να ανακοπεί μέσα από επόμενες εσωκομματικές διαδικασίες. Χρειαζόμαστε αριστερά αντικαπιταλιστική, έτοιμη να μιλήσει και να δράσει ανοιχτά απέναντι στις προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας. Αυτή είναι η μάχη που δίνει η ΑΝΤΑΡΣΥΑ.