Διεθνή
Ιταλία: Μια κρίση που απειλεί να τραβήξει στον βυθό την ίδια την ΕΕ

Ρώμη 24 Φεβρουαρίου 2018, τα συνδικάτα συμμετέχουν στις μεγάλες αντιφασιστικές διαδηλώσεις που συντάραξαν όλη την Ιταλία. Μεγαλύτερη από ποτέ σήμερα η ανάγκη να συνδυαστούν οι μάχες ενάντια στα αφεντικά, τη λιτότητα και τους φασίστες.

Στον πολιτικό βυθό της Ευρωπαϊκής Ένωσης κυματίζει η ιταλική σημαία. Ο πρόεδρος της χώρας, Σέρτζιο Ματαρέλα, αρνήθηκε στον εντολοδόχο πρωθυπουργό Κόντε να σχηματίσει κυβέρνηση, τον έστειλε σπίτι του και διόρισε πρωθυπουργό τον Κάρλο Κοταρέλι, ένα αγαπημένο στέλεχος του ΔΝΤ. Πρόκειται για μια θλιβερή παραδοχή του ιταλικού καπιταλισμού ότι εδώ και σχεδόν εφτά χρόνια δεν μπορεί να λειτουργήσει με ομαλά εκλεγμένη κυβέρνηση. Ο Κόντε είχε κοινοβουλευτική πλειοψηφία, ο Κοταρέλι δεν έχει. Δηλώνει ότι θα περάσει μέτρα “ανάγκης” και θα οδηγήσει σε εκλογές. Εκλογές στις οποίες πάνε με τη σιγουριά ότι θα τους δώσουν ακόμη πιο ασταθή αποτελέσματα από τις τελευταίες, στις 4 Μάρτη.

Όμως τα σημάδια σήψης πάνε πολύ πιο βαθιά από το πραξικόπημα Ματαρέλα. Η κυβέρνηση που στηνόταν με τον Κόντε ήταν έτσι κι αλλιώς τερατούργημα. Τη στήριζε αφενός το Κίνημα των 5 Αστέρων, το οποίο ήρθε πρώτο κόμμα με ένα ασαφές πρόγραμμα κατά των μεγάλων συμφερόντων, αφετέρου οι φασίστες της Λέγκας. Η Λέγκα από κόμμα υπέρ της διάσπασης του ιταλικού Βορρά που έβλεπε τους φτωχότερους Ιταλούς του Νότου σαν αιτία κάθε προβλήματος, τα τελευταία χρόνια έχει κάνει στροφή προς την καθαρή αντιμεταναστευτική και ισλαμοφοβική προπαγάνδα, κλείνοντας το μάτι στις φασιστικές συμμορίες. Με τον Ματέο Σαλβίνι στην ηγεσία της, συνδύασε αυτή τη ρατσιστική στροφή με πιο οξυμένη κριτική στην ΕΕ και το ευρώ.

Όλα αυτά δεν ανησυχούσαν το ιταλικό κατεστημένο, ούτε την ΕΕ. Αντίθετα, επειδή ανησυχούσαν για την άνοδο των 5 Αστέρων, έδωσαν τις ευλογίες τους στο συνασπισμό της λεγόμενης “Κεντροδεξιάς”, στον οποίο συμμετείχαν ο Μπερλουσκόνι, η Λέγκα και οι καθαρόαιμοι νοσταλγοί του Μουσολίνι “Αδελφοί της Ιταλίας”. Οι φασίστες ήταν χρήσιμοι όσο ήταν στη σκιά του Μπερλουσκόνι. Όμως με ολόκληρο το πολιτικό σκηνικό να παίζει το χαρτί του ρατσισμού, ο Μπερλουσκόνι ήρθε πίσω από τον Σαλβίνι. Τα σενάρια περί μεγάλου συνασπισμού με το Δημοκρατικό Κόμμα, το οποίο έχασε 2,5 εκατομμύρια ψήφους, διαλύθηκαν. Το μόνο κοινοβουλευτικά εφικτό σενάριο ήταν η συνεργασία 5 Αστέρων και Λέγκας. Ξανά, οι ευαίσθητοι δημοκράτες, από το Κυρηνάλιο Προεδρικό Μέγαρο ως τις Βρυξέλες, αντιμετώπισαν με “σεβασμό” το κυβερνητικό πρόγραμμα που ετοίμαζε ο Σαλβίνι μαζί με τον ντι Μάιο (των 5 Αστέρων) το οποίο περιλάμβανε απελάσεις εκατοντάδων χιλιάδων μεταναστών. Ούτως η άλλως, τις ίδιες απελάσεις τις είχε προαναγγείλει ο Μπερλουσκόνι σε περίπτωση δικής του νίκης, ανοίγοντας το δρόμο.

Παζάρια

Οι φασίστες στην κυβέρνηση, τα παζάρια με τους μουσολινικούς που συνεχίζονταν μέχρι την τελευταία μέρα, η αντιμεταναστευτική εκστρατεία δεν ήταν σημαντικοί λόγοι για να μπλοκαριστεί η κυβέρνηση. Η κυβέρνηση όμως ανατράπηκε πριν καν σχηματιστεί, επειδή, σύμφωνα με τα λόγια του ίδιου του Ματαρέλα, προκαλείται ανησυχία σε οικονομικούς και χρηματοπιστωτικούς παράγοντες. Η δικαιολογία που χρησιμοποίησε ήταν η τοποθέτηση του Πάολο Σαβόνα στη θέση του Υπουργού Οικονομικών. Ο καθηγητής Σαβόνα είχε εκφραστεί στο παρελθόν κατά του ευρώ. Ο σεβασμός στο ευρώ σύμφωνα με τον Ματαρέλα είναι υπεράνω των εκλογικών αποτελεσμάτων, της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας και του Συντάγματος. Ανεβαίνουν τα σπρεντ, κινδυνολόγησε, απειλούνται οι κοινωνικές δαπάνες και οι καταθέσεις των Ιταλών στις τράπεζες. Βέβαια τα σπρεντ συνέχισαν να ανεβαίνουν τη Δευτέρα και μετά την ανάληψη εντολής από τον Κοταρέλι.

Το αποτέλεσμα της κίνησης Ματαρέλα είναι να τρίζει ακόμη περισσότερο το πολιτικό σκηνικό. Τα 5 Αστέρια ζητάνε παραπομπή του Ματαρέλα. Ο πρόεδρος, το σύμβολο “Εθνικής Ενότητας” μετατρέπεται σε σύμβολο του ευρώ και σε πολιτικό αντίπαλο της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας. Ο ντι Μάιο ήδη κάλεσε σε μαζικές διαδηλώσεις στις 2 Ιούνη ενάντια στον πρόεδρο. Μία μέρα νωρίτερα, την 1η του Ιούνη, το Δημοκρατικό Κόμμα καλεί επίσης διαδηλώσεις υποστήριξης στον πρόεδρο και κατά των “λαϊκιστών” αριστεράς και δεξιάς. Το πολιτικό αδιέξοδο της Ιταλίας μετατρέπεται σε συγκριτική επίδειξη δύναμης στο δρόμο. Ενώ παράλληλα, με πρωτοβουλία των ίδιων των υπερασπιστών του ευρώ, οι επικείμενες εκλογές μετατρέπονται σε δημοψήφισμα υπέρ ή κατά του ευρώ. Τα 5 Αστέρια και η Λέγκα φυσικά αρνούνται αυτή την αντιμετώπιση: από τη μεριά τους λένε ότι δεν έχουν στο πρόγραμμά τους να φύγει η Ιταλία από το ευρώ.

Πού βρίσκεται η ουσία του ζητήματος; Ο ιταλικός καπιταλισμός είναι από αυτούς που χτυπήθηκαν περισσότερο λόγω του ευρώ και λόγω της κρίσης. Οι καπιταλιστές και οι κυβερνήσεις του δεν κατάφεραν να προχωρήσουν στις μεταρρυθμίσεις και τις αναδιαρθρώσεις που χρειάζονταν. Το κράτος κατέληξε με το πιο μεγάλο χρέος (σε απόλυτα νούμερα) στην Ευρώπη, οι τράπεζες στο κόκκινο και οι επιχειρήσεις σε αδυναμία να αυξήσουν τα ποσοστά κερδοφορίας τους. Αυτό που επιχειρούν είναι να κάνουν την κίνηση ματ και να φορτώσουν όλα αυτά τα βάρη στην εργατική τάξη, αλλά πολιτικά δεν τα έχουν καταφέρει. Επιχείρησαν με αλλεπάλλήλες κυβερνήσεις τραπεζιτών και τεχνοκρατών. Ήλπισαν στη λύση Ρέντσι, αλλά ο Ρέντσι ηττήθηκε παταγωδώς στο δημοψήφισμα του 2016 όταν προσπάθησε να περάσει τη λιτότητα μέσω Συντάγματος. Τα πολιτικά κόμματα όσο έβλεπαν να μην τους βγαίνει το χαρτί των επιθέσεων, τόσο έπαιζαν το χαρτί του ρατσισμού, και τώρα βλέπουν τον Σαλβίνι να ανεβαίνει ακόμη περισσότερο στις δημοσκοπήσεις.

Το ιταλικό κίνημα έδωσε και δίνει μάχες ενάντια στους φασίστες. Το Φλεβάρη βγήκαν εκατό χιλιάδες στη Ρώμη. Δίνει μάχες και ενάντια στα αφεντικά και τη λιτότητα. Οι δύο πλευρές αυτής της μάχες είναι πιο επείγον από ποτέ να συνδυαστούν.