Η μάχη για ασφαλείς συνθήκες εργασίας στους χώρους δουλειάς έχει αναδειχθεί σε κεντρική για όλο το εργατικό κίνημα. Όχι μόνο επειδή οι αριθμοί των εργατικών ατυχημάτων από μόνοι τους σοκάρουν. Η ΕΛΣΤΑΤ κατέγραψε πάνω από 10.400 εργατικά ατυχήματα για το 2018 και 2019. Θανατηφόρα και μη, με μόνιμες ή προσωρινές επιπτώσεις στους εργάτες και τις εργάτριες. Έγινε κεντρική γιατί βγήκαν μεγάλοι απεργιακοί αγώνες, όπως των λιμενεργατών της COSCO και των διανομέων, που ανέδειξαν ότι πρόκειται για εργοδοτικά εγκλήματα -και όχι για την “κακιά στιγμή”- και ότι η λύση βρίσκεται στον οργανωμένο αγώνα μέσα από τα συνδικάτα.
Τα κέρδη των καπιταλιστών κοστίζουν ανθρώπινες ζωές. Για να βγουν τα χρονοδιαγράμματα που θα εξασφαλίσουν τη μέγιστη παραγωγικότητα, η κατάσταση έχει γίνει εκρηκτική στους εργατικούς χώρους. Η εντατικοποίηση βαράει κόκκινο για να βγαίνει γρήγορα η δουλειά, με εξοντωτικά ωράρια και κομμένα ρεπό για τους εργαζόμενους. Οι μορφές ευέλικτης και εκ περιτροπής εργασίας, η μεγάλη υποστελέχωση που υπάρχει γιατί τα αφεντικά έχουν σταματήσει τις προσλήψεις και η απειλή της απόλυσης μέσα σε συνθήκες ανεργίας και εντεινόμενης φτώχειας, εντείνουν την πίεση στη δουλειά. Τα μέσα προστασίας και η συντήρησή τους, η εξειδίκευση και η εκπαίδευση του προσωπικού κοστίζουν και μπαίνουν τελευταία στις προτεραιότητες των αφεντικών. Όλα αυτά δημιουργούν τις προϋποθέσεις να μεγαλώνει καθημερινά η λίστα των εργατικών ατυχημάτων.
Ενορχηστρωτής αυτών των συνθηκών είναι οι ίδιες οι κυβερνήσεις με πρωταθλήτρια τη σημερινή κυβέρνηση του Μητσοτάκη. Με πυλώνα τον νόμο του Χατζηδάκη, έχει νομοθετήσει -και συνεχίζει να νομοθετεί- για να δώσει το ελεύθερο στις εργοδοσίες να απολύουν και να ασυδοτούν ατιμώρητες, προσπαθώντας να διαλύσει κάθε εργατικό κεκτημένο, από το 8ωρο μέχρι τις συλλογικές συμβάσεις και τον συνδικαλισμό. Ένδειξη ότι η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο σε σχέση με τις άθλιες συνθήκες εργασίας είναι οι ελλείψεις 50 χιλιάδων εργαζόμενων στις γαλέρες των ξενοδόχων. Σε αυτούς υπόσχεται τελικά ο Χατζηδάκης «δουλειές ξανά», όπως τιτλοδότησε τον νέο νόμο για τον ΟΑΕΔ, υποχρεώνοντας τους ανέργους να δεχτούν συγκεκριμένες δουλειές, αλλιώς διαγράφονται από τα μητρώα του ΟΑΕΔ.
Μεροκάματα τρόμου
Οι κυβερνήσεις είναι υπεύθυνες για τις ιδιωτικοποιήσεις και τους εργολάβους, που αντί για ευκαιρίες και καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας, έφεραν τα «μεροκάματα του τρόμου». Εκτοξεύτηκαν τα δυστυχήματα στο λιμάνι, στη συντήρηση του δικτύου της ΔΕΔΔΗΕ και στους δήμους από τότε που μπήκαν εργολάβοι. Και ταυτόχρονα, φρόντισαν για να διαλύσουν κάθε κρατικό ελεγκτικό μηχανισμό. Η κυβέρνηση της ΝΔ αντικατέστησε το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ), διαλύοντας ακόμα περισσότερο τις λίγες δομές του, με μια «Ανεξάρτητη Αρχή», που θα λειτουργεί υπέρ των αφεντικών.
Όμως η εργατική τάξη δεν είναι μόνο το αντικείμενο της εκμετάλλευσης, αλλά και το υποκείμενο της αλλαγής. Οι απεργίες διαρκείας στην COSCO ανάγκασαν την εργοδοσία να σταματήσει τις κόντρα βάρδιες και να αυξήσει τα άτομα ανά πόστα, ενώ συνεχίζουν για τη Συλλογική Σύμβαση με αυξήσεις και την εφαρμογή των ΒΑΕ. Οι μεγάλες απεργίες των διανομέων ανάγκασαν όχι μόνο την εργοδοσία της efood να τους κάνει όλους αορίστου, αλλά και το κράτος να παραχωρήσει δωρεάν μέσα προστασίας και να απαγορεύσει τη δουλειά εν μέσω κακοκαιρίας. Οι κινητοποιήσεις των συμβασιούχων στους δήμους και τα νοσοκομεία μπορούν να κλείσουν τον δρόμο στους εργολάβους και να επιβάλουν τη μονιμοποίησή τους. Σε όλους τους χώρους, η μαχητικότητα των απεργών έχει καταργήσει στην πράξη τις απεργοκτονικές διατάξεις του νόμου Χατζηδάκη. Αντί για να διαλυθούν τα σωματεία, μαζικοποιούνται, ξαναζωντανεύουν και φτιάχνονται νέα εκεί που δεν υπάρχουν.
Αυτό το εργατικό κίνημα έχει στις διεκδικήσεις του την απάντηση για το πώς θα μειωθούν στο ελάχιστο τα εργατικά ατυχήματα: Συλλογικές Συμβάσεις με γενναίες αυξήσεις, για την προστασία του ωραρίου και του εισοδήματος, για να μην χρειάζεται δεύτερη δουλειά για την επιβίωση και να σταματήσει η ανασφάλιστη εργασία και τα μισά ένσημα. Μόνιμη και σταθερή δουλειά, για να σταματήσει η ομηρεία των συμβάσεων και η εργοδοτική τρομοκρατία για την ανανέωσή τους. Μαζικές προσλήψεις για να μειωθεί η εντατικοποίηση. Να ενισχυθούν ουσιαστικά οι ελεγκτικοί μηχανισμοί και να λειτουργούν επιτροπές Υγιεινής και Ασφάλειας σε κάθε χώρο δουλειάς με καθοριστική τη συμμετοχή των εργαζόμενων. Σωματεία εργαζομένων παντού που θα δέχονται και θα καταγράφουν τις καταγγελίες για τις εργοδοτικές αυθαιρεσίες και θα οργανώνουν τον αγώνα των εργαζομένων. Να δοθούν και να εφαρμοστούν τα ΒΑΕ στους κλάδους που το δικαιούνται.
Δίπλα σε όλα αυτά, χρειάζεται να προστεθεί το αίτημα της επανακρατικοποίησης του λιμανιού, της ΔΕΗ, των μεταφορών και άλλων πολύ βασικών κλάδων, χωρίς αποζημίωση για τους μετόχους και κάτω από τον εργατικό έλεγχο για να λειτουργούν για τις ανάγκες της κοινωνίας και όχι εις βάρος της.