Πακιστάν: "Πεδίο βολής” όπου η οργή ξεχειλίζει

Το Πακιστάν βυθίζεται τους τελευταίους μήνες σε ακόμη μεγαλύτερη κρίση και αστάθεια. Στις 15 Γενάρη, εκδόθηκε ένταλμα σύλληψης ενάντια στον πρωθυπουργό Ρατζά Περβέζ Ασράφ και μια σειρά από συμβούλους του. Η κυβέρνηση βρίσκεται μπροστά στο δίλημμα να καρατομήσει την ηγεσία του δικαστικού σώματος, την ώρα που οι δικαστές θέλουν να ρίξουν την κυβέρνηση.

Τις ίδιες μέρες, στην πρωτεύουσα Ισλαμαμπάντ, εξελίχθηκε μια μαζική διαδήλωση δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων ενάντια στη διαφθορά. Μια βομβιστική επίθεση στην πόλη Κουέτα κόστισε τη ζωή σε 86 ανθρώπους. Ο στρατός φαίνεται έτοιμος να προχωρήσει σε πραξικόπημα, ενώ τυπικά βρίσκονται ενόψει εκλογές.

Ο πόλεμος των Αμερικάνων στο Αφγανιστάν ξεκίνησε το 2001, στην προσπάθεια να σταθεροποιηθεί αυτή η χώρα των 30 εκατομμυρίων κατοίκων. Η επέμβαση και η κατοχή έπαιξε κρίσιμο ρόλο ώστε η αστάθεια να απλωθεί στο Πακιστάν, μια χώρα με 170 εκατομμύρια κατοίκους, έκτη πολυπληθέστερη στον κόσμο.

Ο στρατηγός Μουσάραφ έπεσε το 2008, παραδίδοντας σε πολιτική κυβέρνηση για να αντιμετωπίσει το χάος του πολέμου. Η Μπεναζίρ Μπούτο που προαλειφόταν για τα ηνία της χώρας δολοφονήθηκε πάνω στις μέρες της μετάβασης. Ο άντρας της, Ασίφ Αλί Ζαρντάρι, έγινε πρόεδρος, παρότι είχε ήδη διωχθεί και καταδικαστεί για σκάνδαλα. Μια σειρά πολιτικοί του “Λαϊκού Κόμματος” που επανήλθαν στην εξουσία συνέχισαν την πολιτική του Μουσάραφ, με μεγαλύτερη έμφαση στις μίζες και τις δωροδοκίες.

Οι Αμερικάνοι συνέχισαν να χρησιμοποιούν τη μεθόριο με το Αφγανιστάν σαν πεδίο βολής, βομβαρδίζοντας χωριά όπου “κατέφευγαν οι Ταλιμπάν” από το Αφγανιστάν. Τα μη-επανδρωμένα αεροσκάφη έφτασαν να σκοτώνουν Πακιστανούς στρατιώτες, προκαλώντας μεγάλες κρίσεις στο εσωτερικό της κυβέρνησης και του στρατού.

Το Δεκέμβρη του 2010, ο σταθμάρχης της CIA αναγκάστηκε να φύγει από τη χώρα. Πρόσφατα ξέσπασε ένα μεγάλο σκάνδαλο στο εσωτερικό του αμερικάνικου στρατού, με τους στρατηγούς Πετρέους και Άλλεν οι οποίοι είχαν πρωταγωνιστικούς ρόλους σε αυτούς τους βομβαρδισμούς. Τις πρώτες βδομάδες του 2013 τα χτυπήματα έχουν πολλαπλασιαστεί. Τουλάχιστον δέκα έχουν γίνει εντός του 2013 με πάνω από 40 νεκρούς. Πρόσφατα οι ΗΠΑ αποδέχθηκαν έναν κώδικα περιορισμού χρήσης μη-επανδρωμένων αεροσκαφών, αλλά εξαίρεσαν το Πακιστάν.

Ο συνδυασμός της διαφθοράς, των ιμπεριαλιστικών βομβαρδισμών και της φτώχειας έχει οδηγήσει σε πρωτοφανείς κινητοποιήσεις τα τελευταία χρόνια. Κάποιοι από τους πολιτικούς ηγέτες που ηγούνται είναι παλιοί φίλοι του στρατού, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο στρατός τους εμπιστεύεται.

Ένας παλαίμαχος αθλητής του κρίκετ, ο Ιμράν Χαν, ηγήθηκε μαζικών διαδηλώσεων ενάντια στα μη-επανδρωμένα αεροσκάφη, αλλά ο στρατός φοβήθηκε περισσότερο τον κόσμο που κινητοποιείται και δεν τόλμησε να τον στηρίξει.

Τώρα, ένας κληρικός, ο Ταχίρ ουλ-Κάντρι οργάνωσε διαδήλωση δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων, σε μια μεγάλη πορεία προς το Ισλαμαμπάντ. Πάνω από 40 χιλιάδες βάδισαν μέσα στο κρύο και την πείνα, στην πρωτεύουσα όπου συνήθως οι διαδηλώσεις απαγορεύοται. Ο Κάντρι δεν είναι “ισλαμιστής” με τη συνηθισμένη έννοια. Ανήκει σε σχολή των Σούφι, η οποία έχει παράδοση ανεκτικότητας και βρίσκεται σε αντιπαράθεση με την ένοπλη βία. Στη Λαχόρη, κατάφερε να οργανώσει μια συγκέντρωση πάνω από 100 χιλιάδων ανθρώπων.

Στρατός

Ο στρατός φαίνεται να στηρίζει τον Κάντρι, ελπίζοντας ότι θα γίνει όχημα για να ξαναπαρέμβει στην πολιτική σκηνή, πατώντας πάνω στην μαζική αγανάκτηση. Έτσι κι αλλιώς, ο πακιστανικός στρατός, με την ειδική του σχέση με τους ιμπεριαλιστές, ποτέ δεν έπαψε να ελέγχει μέρος της εξουσίας, την εξωτερική πολιτική και την ασφάλεια.

Ο φόβος των στρατηγών είναι ότι η μαζική οργή δεν περιορίζεται στους πολιτικούς, αλλά φτάνει μέχρι και στο στρατό. Η πρόσφατη δολοφονία δεκάδων Σιιτών στην Κουέτα από ισλαμιστικές οργανώσεις, προκάλεσε έκρηξη ενάντια στον στρατό, ο οποίος στη συγκεκριμένη περιοχή δίνει όλες του τις δυνάμεις ενάντια στο εθνικιστικό αποσχιστικό κίνημα του Βαλουχιστάν, αδιαφορώντας για την ασφάλεια των μειονοτήτων. Πολλοί εκτιμούν ότι γι'αυτούς τους λόγους, ο στρατός θα τρέξει να προλάβει με κάποιο πραξικόπημα τις επερχόμενες εκλογές.

Αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι ότι η άρχουσα τάξη του Πακιστάν διχάζεται και κατακερματίζεται όλο και περισσότερο κάτω από το βάρος της αστάθειας που έχει να διαχειριστεί. Δικαστές, πολιτικοί και στρατιωτικοί στρέφονται ο ένας απέναντι στον άλλον. Και αυτό δίνει τη δυνατότητα στον απλό κόσμο να βγει μαζικά στο δρόμο, να ζητήσει πραγματική αλλαγή και να δείξει ότι αποτελεί τον παράγοντα που δεν μπορεί να υποτιμήσει κανείς.