Πλημμύρισαν κυριολεκτικά από διαδηλωτές οι δρόμοι του Χαρτούμ και πολλών άλλων πόλεων του Σουδάν την Κυριακή 30 Ιούνη. Με βασικό σύνθημα “όχι στην στρατιωτική εξουσία” χιλιάδες διαδηλωτές κατέβηκαν στους δρόμους, αψηφώντας όχι μόνο τα γκλομπ και τα δακρυγόνα αλλά και τις σφαίρες της αστυνομίας. “Ούτε οι σφαίρες, ούτε τα δακρυγόνα, ούτε η βία δεν πρόκειται να σπάσει την αποφασιστικότητά μας”, έλεγε ένας από τους εκπροσώπους της αντιπολίτευσης στην εφημερίδα Socialist Worker. Τουλάχιστον τέσσερις διαδηλωτές έχασαν τη ζωή τους στην πρωτεύουσα σύμφωνα με την “Κεντρική Επιτροπή των Σουδανών Γιατρών”. Ένας ακόμα διαδηλωτής σκοτώθηκε στην Ατμπάρα από σφαίρα αστυνομικού. Οι τραυματίες -ανάμεσά τους αρκετοί σοβαρά- ξεπερνούν τους 200.
Το Σουδάν βρίσκεται στον έβδομο μήνα της εξέγερσης. Μια διαμαρτυρία για τον τριπλασιασμό της τιμής του ψωμιού και άλλων βασικών τροφίμων στις 19 Δεκέμβρη εξελίχθηκε σε ένα τεράστιο κίνημα που όπως όλα δείχνουν δεν έχει πει ακόμα την τελευταία του λέξη.
Μέχρι τον Απρίλη το Σουδάν κυβερνιόταν από τον Ομάρ-αλ-Μπασίρ, έναν πρώην αξιωματικό του στρατού που είχε αρπάξει την εξουσία 30 χρόνια πριν ανατρέποντας την εκλεγμένη κυβέρνηση του Σαντίκ-αλ-Μαχντί. Ο Μπασίρ ήταν κυριολεκτικά αδίστακτος: το 2003 “κήρυξε” τον πόλεμο στους πληθυσμούς του Νταρφούρ (δυτικό Σουδάν) εξοντώνοντας εκατοντάδες χιλιάδες αμάχους. Διόλου παράξενο, οι αρχικές διαδηλώσεις ενάντια στην κατάργηση των επιδοτήσεων για τα τρόφιμα (που προκάλεσε τον τριπλασιασμό των τιμών) μετατράπηκαν πολύ γρήγορα σε ένα πολιτικό κίνημα με δυο βασικά αιτήματα: να φύγει ο Μπασίρ και να περάσει η εξουσία σε μια εκλεγμένη πολιτική (μη στρατιωτική) κυβέρνηση. Μέσα σε λίγες ημέρες η εξέγερση είχε απλωθεί από το Χαρτούμ σε όλες πρακτικά τις μεγάλες πόλεις του Σουδάν.
Η “Ένωση Επαγγελματιών του Σουδάν” (ΕΕΣ, καθηγητές, γιατροί, μηχανικοί κλπ) που είχε μετατραπεί στην ντεφάκτο ηγεσία της εξέγερσης από τις πρώτες διαδηλώσεις κιόλας, κάλεσε σε μια μεγάλη πορεία προς το “Πεντάγωνο” για τις 6 Απρίλη. Η συμμετοχή ήταν τεράστια. Στο τέλος αντί να διαλυθούν και να γυρίσουν στα σπίτια τους, οι διαδηλωτές κατέλαβαν τον χώρο μπροστά από το Πεντάγωνο σε μια “κατάληψη διαρκείας” - μέχρι να αποκατασταθεί η δημοκρατία.
Στις 11 Απρίλη ο Μπασίρ “ξηλώθηκε” από τον στρατό. Η εξουσία πέρασε στα χέρια ενός “μεταβατικού” στρατιωτικού συμβουλίου που ξεκίνησε αμέσως διαπραγματεύσεις με τους ηγέτες της αντιπολίτευσης. Αλλά ήταν σαφές από την αρχή ότι οι αξιωματικοί ήθελαν να κερδίσουν μόνο χρόνο. Το όραμά τους ήταν από την αρχή να εφαρμόσουν το μοντέλο της Αιγύπτου του Σίσι – να κρατήσουν τον μηχανισμό της εξουσίας του Μπασίρ ανέπαφο, απλά με κάποιον άλλο αξιωματικό στην κορυφή. Αλλά η κατάληψη μπροστά από το Πεντάγωνο συνεχίστηκε.
Στις 3 Ιούνη, το “μεταβατικό” στρατιωτικό συμβούλιο έστειλε τη διαβόητη Δύναμη Ταχείας Επέμβασης να εκκενώσει την κατάληψη. Αυτό που ακολούθησε ήταν μια τρομαχτική σφαγή: πάνω από 110 διαδηλωτές δολοφονήθηκαν εν ψυχρώ και τα πτώματά τους πετάχτηκαν στον Νείλο.
Η καταστολή της χούντας όμως δεν πέτυχε το στόχο της: η ΕΕΣ κάλεσε σε μια πορεία “ενός εκατομμυρίου” για τις 30 Ιούνη. Η επιτυχία ήταν τεράστια.
Το τι θα γίνει τις επόμενες ημέρες αυτό κανένας δεν μπορεί να το προβλέψει. Η χούντα είναι βέβαιο ότι δεν θα μείνει με τα χέρια σταυρωμένα. Αλλά ο κόσμος είναι πολύ πιο δυνατός. Αν καταφέρει το κίνημα να φτάσει από τον δρόμο στους χώρους δουλειάς και τα εργοστάσια η χούντα θα είναι τελειωμένη. Και όχι μόνο η χούντα: για την άρχουσα τάξη που βρίσκεται από πίσω της θα αρχίσει μια δύσκολη “μεταπολίτευση” -με ανοιχτό τον ορίζοντα για το ποιος θα επικρατήσει στο τέλος.