Ιδέες
Η κοινωνία αλλάζει με επαναστάσεις

Τι μπορείτε να διαβάσετε πάνω στο θέμα «Οι κοινωνίες αλλάζουν με επαναστάσεις»; 

Ας ξεκινήσουμε με τη νέα έκδοση του Μαρξιστικού Βιβλιοπωλείου «Το 1821 και οι αστικές επαναστάσεις». Σε ζωντανή επικοινωνία με όλη τη συζήτηση που έχει ανοίξει, τα κείμενα των Π. Γκαργκάνα, Λ. Μπόλαρη, Σ. Πανίδου, Alex Callinicos και Chris Harman, συνθέτουν μια ανάλυση για το 1821 ως μέρος της δυναμικής των αστικών επαναστάσεων ανάμεσα στον 17ο και τον 19ο αιώνα που σφράγισαν τη μετάβαση από τη φεουδαρχία στον καπιταλισμό. 

Το βιβλίο του Αλμπέρ Σομπούλ «1789, Η Μεγάλη Επανάσταση των Γάλλων», είναι μια διεξοδική εξιστόρηση της Γαλλικής Επανάστασης, ενώ «Η εποχή των επαναστάσεων,  1789-1848» του Έρικ Χόμπσμπομ προσφέρει μια πανοραμική εικόνα σχεδόν ενός αιώνα ριζικών κοινωνικών αλλαγών. Ακόμα συνολικότερο, τόσο ως περιγραφή όσο και ως μαρξιστική ανάλυση, είναι το έργο του Chris Harman «Λαϊκή Ιστορία του Κόσμου».

Το επαναστατικό κύμα που σάρωσε την Ευρώπη το 1848 σηματοδότησε το πέρασμα από τις αστικές στις εργατικές επαναστάσεις. Το «Κομμουνιστικό Μανιφέστο» του Μαρξ και του Ένγκελς κυκλοφόρησε λίγες βδομάδες πριν ξεσηκωθεί ο λαός του Παρισιού και άρχιζε με τη φράση: “Ένα φάντασμα πλανιέται πάνω από την Ευρώπη, το φάντασμα του κομμουνισμού”. Την ίδια την επανάσταση του 1848 περιγράφει ο Μαρξ στη μπροσούρα του «Οι ταξικοί αγώνες στη Γαλλία». 

Φέτος έκλεισαν 150 χρόνια από την Κομμούνα του Παρισιού το 1871. «Ο εμφύλιος πόλεμος στη Γαλλία» του Καρλ Μαρξ παραμένει ένα αναντικατάστατο βιβλίο για την πρώτη έφοδο της εργατικής τάξης στον ουρανό. Τη σκυτάλη από τους Κομμουνάρους πήραν οι εργάτες κι οι εργάτριες στη Ρωσία. Πρόσφατα κυκλοφόρησαν τα κείμενα του Λέων Τρότσκι για το «1905», την επανάσταση που δημιούργησε τα πρώτα εργατικά σοβιέτ που πρόεδρός τους εκλέχτηκε ο ίδιος ο συγγραφέας.

Δεκάδες είναι οι τίτλοι των βιβλίων για τον Οκτώβρη του 1917, την πρώτη νικηφόρα εργατική επανάσταση. Η μπροσούρα «Πώς νίκησε η Ρώσικη Επανάσταση» με κείμενα των Ν. Λούντου και Λ. Μπόλαρη είναι μια πολύ καλή εισαγωγή. Ο δεύτερος τόμος της πολιτικής βιογραφίας του Λένιν, γραμμένης από τον Tony Cliff, «Λένιν 1914-1917, Όλη η εξουσία στα σοβιέτ» αναλύει σε βάθος όλες τις κρίσιμες στροφές της επαναστατικής διαδικασίας και τις επιλογές που χρειάστηκε να κάνει το κόμμα των μπολσεβίκων. Όπως και τα βιβλία του Τρότσκι «Τα διδάγματα του Οκτώβρη» και «Ιστορία της Ρώσικης Επανάστασης», ένα κορυφαίο έργο μαρξιστικής ιστορικής ανάλυσης. 

Θεμέλια

Τέσσερα βιβλία που αξίζει να διαβάσετε για το πώς ο Οκτώβρης έβαλε τα θεμέλια για την αλλαγή της κοινωνίας σε όλα τα επίπεδα και τις μάχες που χρειάστηκε να δώσει η επανάσταση είναι το «Έτος Ένα της Ρώσικης Επανάστασης» του Βίκτορ Σερζ, «Η Μόσχα του Λένιν» του Αλφρέντ Ροσμέρ, «Τα προβλήματα καθημερινής ζωής» του Τρότσκι και το «Τάτλιν: Μνημείο στην Τρίτη Διεθνή» του Νίκου Αξαρλή.

Το ντόμινο των επαναστάσεων που ακολούθησαν τον ρώσικο Οκτώβρη αποτυπώνουν τα βιβλία «Γερμανία 1918-1923, Η χαμένη επανάσταση» του Chris Harman και «Τα σοβιέτ στη Δύση» του Donny Gluckstein που αναλύουν την έκρηξη του εργατικού κινήματος σε Γερμανία, Ιταλία και Βρετανία μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο αγώνας των μπολσεβίκων να χτίσουν επαναστατικά κόμματα που να μπορούν να προσφέρουν στρατηγική και τακτική στο εργατικό κίνημα κάθε χώρας ξεδιπλώνεται στο βιβλίο του Duncan Hallas «Η Κομιντέρν».

Ολόκληρος ο 20ος αιώνας ήταν γεμάτος από επαναστάσεις και κινήματα  για να αλλάξουν την κοινωνία. Διαβάστε τα βιβλία «Γαλλία 1936, Οι καταλήψεις των εργοστασίων» βασισμένο σε κείμενα το Tony Cliff, «Ισπανία 1936, Λαϊκό Μέτωπο και επανάσταση ενάντια στο φασισμό» των A. Durgan και T. Cliff, «Αντεπίθεση, Η αμερικάνικη εργατική τάξη της δεκαετία του ‘30» του John Newsinger, που περιγράφουν το πώς τότε η εργατική εναλλακτική απέναντι στην καπιταλιστική κρίση και το φασισμό μπήκε στην ημερήσια διάταξη. Το ίδιο και στην Ελλάδα, όπως υποστηρίζει ο Λέανδρος Μπόλαρης στα βιβλία «ΣΕΚΕ, Οι ρίζες της επαναστατικής αριστεράς στην Ελλάδα» και «Αντίσταση, Η επανάσταση που χάθηκε».

Η κοινωνία αλλάζει με επαναστάσεις. Αλλά για να φτάσουν οι επαναστάσεις στην τελική νίκη χρειάζονται οργανωμένες ηγεσίες οπλισμένες με επαναστατική θεωρία. Τη θεωρία που από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα χάραξαν μαρξιστές παλεύοντας να χτίσουν μια επαναστατική αριστερά που θα ξεπερνούσε τα εμπόδια του ρεφορμισμού. Και έγραψαν βιβλία σαν το «Κράτος και Επανάσταση» του Λένιν. Το «Μεταρρύθμιση ή Επανάσταση;» της Ρόζας Λούξεμπουργκ. Τη «Διαρκή Επανάσταση» του Τρότσκι. Τις «Θέσεις της Λυόν» του Γκράμσι. Το «Δημοκρατική ή σοσιαλιστική επανάσταση στην Ελλάδα;» του Παντελή Πουλιόπουλου.

Όλον αυτόν τον πλούτο της μαρξιστικής σκέψης θα τον βρείτε στο Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο. Μην χάνετε ώρα, επισκεφθείτε μας στη Φειδίου 14 για να διαλέξουμε μαζί ή παραγγείλετε τα βιβλία σας ηλεκτρονικά από το www.marxistiko.gr.

Το Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο άνοιξε ξανά τη Δευτέρα 5 Απρίλη. 

 


«Ελληνική Επανάσταση και καίριες απαντήσεις σε δύσκολα ερωτήματα

Τι διαβάζει λάθος ένα μέρος της Αριστεράς στην επανάσταση και τη δημιουργία του εθνικού κράτους; Ποιος ο ρόλος της Εκκλησίας και των κοτζαμπάσηδων, καθώς και της αστικής τάξης, στην επανάσταση; Πού και πώς χάθηκε το όραμα του Ρήγα για τα Βαλκάνια; Πώς βρεθήκαμε με τον Όθωνα βασιλιά; Πώς συνδέεται η ελληνική επανάσταση με τη μετάβαση από τη φεουδαρχία στον καπιταλισμό; Ποια είναι τα στοιχεία που συνδέουν την ελληνική επανάσταση με τις ευρωπαϊκές αστικές επαναστάσεις; Πώς εξηγούνται οι ευρωπαϊκές αστικές επαναστάσεις μέσα από το πρίσμα του ιστορικού υλισμού;

Σε πέντε μελέτες, πέντε διανοούμενοι και ερευνητές απαντώντας σε αυτά και άλλα σημαντικά ερωτήματα συνθέτουν ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον ευρωπαϊκό πορτρέτο της ελληνικής επανάστασης, τοποθετώντας την, όπως αρμόζει, σε ένα ευρύτερο ευρωπαϊκό (γεωγραφικό, ιδεολογικό και χρονικό) πλαίσιο, απαραίτητο για τη σωστή κατανόησή της. 

Οι συγγραφείς του βιβλίου "Το 1821 και οι αστικές επαναστάσεις" μας βοηθούν να κατανοήσουμε και να εμβαθύνουμε στη σημαντική αυτή στιγμή της ιστορίας μας, ανατρέποντας, μύθους, αποφεύγοντας επαναλήψεις και στείρες θριαμβολογίες-υμνωδίες».

Αλεξάνδρα Ιωαννίδου,
καθηγήτρια στο ΠΑΜΑΚ

Διαδικτυακή εκδήλωση:
«Το 1821 και οι αστικές επαναστάσεις»
Σάββατο, 17 Απρίλη στις 7μμ. 

Θα μιλήσουν για το βιβλίο:
Αλεξάνδρα Ιωαννίδου (καθηγήτρια ΠΑΜΑΚ), Άννα Καρακατσούλη (αναπλ. καθηγήτρια ΕΚΠΑ), Δημήτρης Κουσουρής (ιστορικός) και οι συγγραφείς Πάνος Γκαργκάνας, Λέανδρος Μπόλαρης, Σταυρούλα Πανίδου.
 
Συνδεθείτε στο zoom: https://tinyurl.com/mha2u84h 
Meeting ID: 835 8877 9523, Passcode: 035342  
ή παρακολουθήστε την εκδήλωση σε ζωντανή αναμετάδοση από τη σελίδα του Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο στο Facebook.