Το πρώτο από τα "χειρότερα νέα" έρχεται από το μέτωπο της ύφεσης. Όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι ο εφιάλτης μιας "δεύτερης βουτιάς" κρέμεται ήδη απειλητικά, σαν καταιγίδα, στον ορίζοντα -αν δεν έχει ήδη χτυπήσει την παγκόσμια οικονομία.
"Οι οικονομολόγοι ζωγραφίζουν ήδη μια εξαιρετικά απαισιόδοξη εικόνα", γράφουν οι Financial Times. "Οι δείκτες δραστηριότητας των διευθυντών προμηθειών (ένας δείκτης που υπολογίζεται, σε πραγματικό χρόνο, από τις παραγγελίες των επιχειρήσεων) και άλλα προσανατολισμένα στο μέλλον ενδεικτικά στοιχεία, δείχνουν ότι η ευρωζώνη ενδέχεται να έχει ήδη επιστρέψει στην ύφεση. Η προοπτική μιας παγκόσμιας κατακρήμνισης έχει ήδη σκληρύνει τον τόνο των ηγετών των G20 και ιδιαίτερα των ΗΠΑ, με την καθησυχαστική ηρεμία να δίνει τη θέση της στον ανοιχτό πανικό".
Η πολιτική της λιτότητας που κυριαρχεί πια σε όλο τον αναπτυγμένο κόσμο κάνει την ύφεση ακόμα χειρότερη. Οι αναπτυγμένες οικονομίες εξακολουθούν να αποτελούν την ατμομηχανή της παγκόσμιας ζήτησης. Η Κίνα, η πολυπληθέστερη χώρα και η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη, συμμετέχει με ένα πενιχρό 6% στην παγκόσμια κατανάλωση. Ακόμα και αν η κινεζική ηγεσία αποφασίσει να αυξήσει ραγδαία τους μισθούς δεν πρόκειται καν να αντισταθμίσει την μείωση που φέρνει στην παγκόσμια ζήτηση η λιτότητα στην Ευρώπη.
Ακόμα χειρότερα η ηγεσία της Κίνας δεν πρόκειται να κάνει κάτι τέτοιο -γιατί η Κίνα βρίσκεται και η ίδια σήμερα αντιμέτωπη με τρομαχτικά οικονομικά προβλήματα: οι ρυθμοί ανάπτυξης πέφτουν ενώ τα μεγάλα έργα (που ήταν σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνα για τους υψηλούς ρυθμούς τα τελευταία χρόνια) μετατρέπονται σε "τοξικά", απειλώντας να βυθίσουν το τραπεζικό σύστημα σε μια κρίση σαν αυτή που χτύπησε τις ΗΠΑ το 2007-8.
Η ίδια η Ευρωζώνη, το επίκεντρο της σημερινής, δεύτερης ύφεσης, βρίσκεται ήδη αντιμέτωπη με το αδιανόητο -και αυτό είναι το δεύτερο από τα "χειρότερα κακά": την μετάσταση της ελληνικής "ασθένειας" στην Ιταλία. Το δημόσιο χρέος της Ιταλίας βρίσκεται στο 120% του ΑΕΠ. Για να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της απέναντι στους πιστωτές της πρέπει να αντλεί από τις αγορές τουλάχιστον 200 δισεκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο.
“Πειθαρχία”
Η κυβέρνηση του Σίλβιο Μπερλουσκόνι έχει ήδη ανακοινώσει μια σειρά από σκληρά μέτρα "δημοσιονομικής πειθαρχίας". Και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη αποφασίσει να στείλει μια επιτροπή στην Ιταλία που θα "ελέγχει" την πορεία της οικονομίας της σε τριμηνιαία βάση.
Τα μέτρα έχουν ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων και έχουν αδυνατίσει οριακά τον κεντροδεξιό κυβερνητικό συνασπισμό -που αντιμετωπίζει ήδη μια ανταρσία στο εσωτερικό του. Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, οι φήμες λένε ότι ο Μπερλουσκόνι ετοιμάζεται να γίνει ο δεύτερος πρωθυπουργός της ευρωζώνης, μετά τον ΓΑΠ, που θα παραιτηθεί μέσα στη βδομάδα.
Ο συνδυασμός της αναμενόμενης νέας ύφεσης και της πολιτικής αβεβαιότητας έχει τρομοκρατήσει τους επενδυτές: το πρωί της Δευτέρας τα σπρεντ των ιταλικών ομολόγων έφτασαν, παρά τις πυροσβεστικές παρεμβάσεις της ΕΚΤ, κοντά στο 5% -το όριο που ανάγκασε την Ελλάδα πριν από δυο περίπου χρόνια να ζητήσει την "βοήθεια" της Τρόικας. Αλλά αυτή τη φορά τα πράγματα είναι πολύ πιο δύσκολα.
Πρώτον, η Ιταλία δεν είναι Ελλάδα: η Ιταλία δεν αντιπροσωπεύει το 2-3% της Ευρωζώνης. Αντιπροσωπεύει το 15% της Ευρωζώνης. Η διάσωση της δεν θα μετριέται σε εκατοντάδες δισεκατομμύρια, αλλά σε τρισεκατομμύρια ευρώ. Δεύτερον, και ακόμα χειρότερο, δεν βρισκόμαστε πια ούτε στο 2008, ούτε στο 2009, ούτε στο 2010. Βρισκόμαστε στο τέλος του 2011. Οι προσπάθειες διάσωσης του χρηματοπιστωτικού συστήματος των προηγούμενων χρόνων έχουν αφήσει τις μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη με τρομακτικές μαύρες τρύπες στα ταμεία τους. Οι ΗΠΑ έχουν χάσει ήδη ένα από τα τρία τους "Α". Η Γαλλία κινδυνεύει να το χάσει και αυτή.
Οι συντονισμένες προσπάθειες των μεγάλων οικονομιών του πλανήτη κατάφεραν να σταματήσουν την κρίση το 2008 και να εμποδίσουν μια κατακρήμνιση στην άβυσσο της Μεγάλης Ύφεσης του 1930. Τώρα φαίνεται ότι το μόνο που κατάφεραν ήταν απλά να κερδίσουν λίγους μήνες. Και να δημιουργήσουν, με τις "λύσεις" τους ένα πρόβλημα τόσο μεγάλο που είναι πλέον αδύναμοι ακόμα και οι πιο Μεγάλοι από τους "20 Μεγάλους (G20)" να αντιμετωπίσουν.