Η κυβέρνηση του Περού κήρυξε την πρωτεύουσα Λίμα και τρεις άλλες περιοχές της χώρας σε «κατάσταση πολιορκίας». Ουσιαστικά επέβαλε δηλαδή τον στρατιωτικό νόμο με περιορισμό μετακινήσεων και απαγόρευση συγκεντρώσεων. Είναι μια κίνηση που δείχνει τον πανικό της.
Πρόκειται για μια κυβέρνηση που προήλθε από ένα κοινοβουλευτικό πραξικόπημα. Στις αρχές Δεκέμβρη, το Κογκρέσο, στο οποίο πλειοψηφούν τα κόμματα της δεξιάς και των πλουσίων, ανέτρεψε τον εκλεγμένο πρόεδρο Καστίγιο, πρώην συνδικαλιστή δάσκαλο και ιθαγενή. Τη θέση του ανέλαβε η αντιπρόεδρος Μπολουάρτε. Όμως, όπως επισημαίνουν οι Φαϊνάνσιαλ Τάιμς της Δευτέρας 16/1: «Η χώρα συνεχίζει να αποδοκιμάζει τη νέα ηγεσία. Μια δημοσκόπηση του Ινστιτούτου Περουβιανών Μελετών που δημοσιεύθηκε την Κυριακή έδειξε ότι η Μπολουάρτε έχει ποσοστό αποδοκιμασίας 71%, ενώ το Κογκρέσο είναι ακόμη πιο αντιδημοφιλές με 88%».
Η λέξη «αποδοκιμασία» είναι ευφημισμός. Αυτό που εισέπραξε το κοινοβουλευτικό πραξικόπημα ήταν μια κοινωνική έκρηξη, που συνεχίζεται. Να τι ανέφερε η εφημερίδα Γουολ Στριτ Τζέρναλ στις 11 Γενάρη:
«Χιλιάδες διαδηλωτές βγήκαν στους δρόμους του Κούσκο απαιτώντας να κλείσει το Κογκρέσο και να παραιτηθεί η πρόεδρος Ντίνα Μπολουάρτε, ενώ φώναζαν ‘ο λαός αγωνίζεται’. Η αστυνομία εξαπέλυσε δακρυγόνα εναντίον άλλων διαδηλωτών που προσπάθησαν την Τετάρτη να καταλάβουν το αεροδρόμιο, όπου φθάνουν οι ξένοι τουρίστες για να επισκεφτούν μερικά από τα πιο εμβληματικά αξιοθέατα του Περού. 'Το Κούσκο έχει παραλύσει εντελώς', δήλωσε ο Ερνέστο Μέζα, αριστερός συνδικαλιστής στην πόλη των Άνδεων. 'Ο στόχος είναι να κλείσει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο αυτό το άθλιο Κογκρέσο'.
Τη Δευτέρα, 18 άνθρωποι σκοτώθηκαν στη νότια πόλη Χουλιάκα, όταν, σύμφωνα με αξιωματούχους, περίπου 9.000 διαδηλωτές συγκρούστηκαν με την αστυνομία καθώς προσπάθησαν να καταλάβουν το αεροδρόμιο και λεηλάτησαν καταστήματα. Μεταξύ των θυμάτων ήταν 17 πολίτες και ένας αστυνομικός,
Την Τετάρτη, εκατοντάδες πενθούντες ιθαγενείς κάτοικοι, ανεμίζοντας μαύρες σημαίες και κρατώντας λουλούδια, διαδήλωσαν στους δρόμους της Χουλιάκα κρατώντας φέρετρα με τα θύματα. Στο νοσοκομείο Carlos Monge Medrano της πόλης, οι γιατροί δήλωσαν ότι δέχθηκαν ασθενείς που φαινόταν να έχουν πυροβοληθεί με αληθινά πυρά, τροφοδοτώντας τις επικρίσεις από ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων που κατηγορούν την αστυνομία για υπερβολική χρήση βίας. ‘Οι ασθενείς έφτασαν με τα εσωτερικά τους όργανα κατεστραμμένα’, δήλωσε στους δημοσιογράφους ο Ενρίκε Σοτομαγιόρ, επικεφαλής της μονάδας επειγόντων περιστατικών».
Ο Καστίγιο είχε εκλεγεί τον Ιούνη του 2021 επικεφαλής ενός αριστερού συνασπισμού και με σύνθημα «Όχι πια φτωχοί άνθρωποι σε μια πλούσια χώρα». Όμως, από την πρώτη στιγμή επέλεξε τους συμβιβασμούς με την άρχουσα τάξη στο όνομα του ρεαλισμού και της «κυβερνησιμότητας». Έδιωξε τους πιο αριστερούς υπουργούς από την κυβέρνησή του και τη γέμισε με ανθρώπους των αφεντικών. Η ανταμοιβή του ήταν η ανατροπή και η φυλάκισή του.
Η καταστολή έχει αφήσει μέχρι στιγμής περισσότερους από 50 νεκρούς σε όλη τη χώρα. Όμως, η αντίσταση κλιμακώνεται: το κίνημα στους δρόμους διεκδικεί την παραίτηση της κυβέρνησης, τη διάλυση του Κογκρέσου, νέες εκλογές και ένα νέο Σύνταγμα. Μπορεί να νικήσει και να φτάσει πιο μακριά: να πάρει τον έλεγχο της οικονομίας και όλη της κοινωνίας ώστε πραγματικά να γίνει πράξη το σύνθημα «όχι άλλοι φτωχοί σε μια πλούσια χώρα».