Με μελανά χρώματα παρουσίαζαν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης τη Δευτέρα το μεσημέρι, λίγες ώρες πριν την πραγματοποίηση της συνόδου στη Βάρνα της Βουλγαρίας, τις σχέσεις ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Τουρκία. Σύμφωνα με την ΕΡΤ, "το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έστειλε αυστηρή προειδοποίηση στην Άγκυρα ότι για να υπάρξει πρόοδος στις σχέσεις της με την ΕΕ θα πρέπει πρωτίστως να αποδείξει ότι σέβεται το διεθνές δίκαιο. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες εξέφρασαν την ανησυχία τους για την τουρκική εισβολή στο Αφρίν της Συρίας, καταδίκασαν τις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην Κύπρο και στο Αιγαίο, ενώ έκαναν ρητή αναφορά στην κράτηση των δύο Ελλήνων στρατιωτών, ζητώντας την απελευθέρωσή τους".
Οι σχέσεις ανάμεσα στην ΕΕ και την Τουρκία δεν ήταν ποτέ ομαλές. Για την ακροδεξιά της Ευρώπης, κατ΄αρχήν, η "μουσουλμανική Τουρκία" ήταν πάντοτε κόκκινο πανί. Μια ημέρα πριν τη σύνοδο της Βάρνα ο Σεμπάστιαν Κουρτς, ο καγκελάριος της Αυστρίας (το νεοναζιστικό Κόμμα της Ελευθερίας κατέχει 6 υπουργεία στην κυβέρνησή του) ζήτησε την οριστική διακοπή κάθε διαπραγμάτευσης με την Τουρκία. "Οι όροι ένταξης δεν πληρούνται", είπε, "και ως εκ τούτου οι προ-ενταξιακές συνομιλίες πρέπει να τερματιστούν".
Αλλά δεν είναι μόνο οι ακροδεξιές πιέσεις. Η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ και ένας από τους σημαντικούς συμμάχους της Δύσης στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Ταυτόχρονα, όμως, έχει -όπως όλες οι περιφερειακές δυνάμεις- και τη δική της ατζέντα που δεν ταυτίζεται απόλυτα με τα σχέδια της Ουάσιγκτον, του Λονδίνου, του Παρισιού ή του Βερολίνου. Οι Κούρδοι της Συρίας πολέμησαν στο πλευρό της Δύσης ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος -με την ελπίδα (η ψευδαίσθηση καλύτερα) ότι η Δύση θα στηρίξει την αυτοδιάθεσή τους μετά το τέλος του πολέμου. Η Τουρκία από την πλευρά της αντιμετώπισε τους Κούρδους της Συρίας από την αρχή σαν απειλή. Και δεν δίστασε να συσφίξει τις σχέσεις της ακόμα και με τη Ρωσία για να αποτρέψει τη δημιουργία ενός Κουρδικού θύλακα στα νότια σύνορά της. Μπορεί αυτές οι κινήσεις να μην οδήγησαν ποτέ σε κάποια πραγματική ρήξη ανάμεσα στην Τουρκία και τη Δύση (η Δύση έδωσε ουσιαστικά το πράσινο φως στην Τουρκία για την αιματηρή "εκκαθάριση" του Αφριν). Αλλά δημιούργησε σίγουρα "εντάσεις".
Δεύτερη δόση
Οι εμπρηστικές δηλώσεις, όμως, οι αντιπαραθέσεις και οι εντάσεις δεν εμπόδισαν ποτέ την συνεργασία ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Τουρκία. Ανάμεσα στα ζητήματα που μπήκαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων της Βάρνα είναι και η εκταμίευση της δεύτερης δόσης (αξίας 3 δις Ευρώ) της "βοήθειας" προς την Τουρκία που συνοδεύει την συμφωνία που έχουν υπογράψει για τον περιορισμό των "μεταναστευτικών ροών". Όπως αποκάλυψε το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel η "βοήθεια" αυτή δεν αφορά απλά και μόνο την στήριξη των εκατομμυρίων προσφύγων από την Συρία που έχουν βρει καταφύγιο στο έδαφος της Τουρκίας.
"Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν δώσει, σύμφωνα με υπολογισμούς, 80 εκατομμύρια Ευρώ στην κυβέρνηση της Άγκυρας για την προστασία της ασφάλειας των συνόρων τους... Στα πλαίσια του προγράμματος IPA οι Βρυξέλλες έδωσαν στην τουρκική εταιρεία Otokar 35,6 εκατομμύρια Ευρώ για την κατασκευή τεθωρακισμένων στρατιωτικών οχημάτων, τα επονομαζόμενα Cobra II, που έχουν τεθεί τώρα σε υπηρεσία και στα σύνορα με τη Συρία. Στην πολεμική βιομηχανία Aselsan -η πλειοψηφία ανήκει στο τουρκικό κράτος- ανέθεσε η Ευρωπαϊκή Ένωση έναντι 30 εκατομμυρίων την προμήθεια της Άγκυρας με θωρακισμένα και μη-θωρακισμένα οχήματα επιτήρησης για τον έλεγχο των χερσαίων συνόρων ανάμεσα στην Τουρκία και την Ελλάδα...
Μέχρι το καλοκαίρι του 2015 ήταν τα τουρκικά σύνορα ανοιχτά για τους Σύρους. 3,5 εκατομμύρια έφτασαν σαν πρόσφυγες στην Τουρκία. Κάτω από την πίεση και της Ευρωπαϊκής Ένωσης η Άγκυρα έκλεισε στη συνέχεια τα σύνορά της... Η Τουρκία έχει χτίσει ένα τείχος στα σύνορα με την Συρία. Το ύψος του είναι τρία μέτρα, έχει μήκος πολλά χιλιόμετρα και είναι εφοδιασμένος με θερμικές κάμερες... Όποιος θέλει να ξεφύγει τώρα από τον πόλεμο πρέπει να πληρώσει πάρα πολλά λεφτά -ή να διακινδυνεύσει τη ζωή του.
Μέσα από τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας η κρίση έχει τώρα μετακομίσει. Λιγότεροι άνθρωποι πεθαίνουν στο Αιγαίο.. Πεθαίνουν στα σύνορα Τουρκίας-Συρίας."
Στην ομιλία του για την επέτειο της 25ης Μαρτίου ο Προκόπης Παυλόπουλος "θύμισε" για μια ακόμα φορά ότι τα "σύνορα της Ελλάδας είναι και σύνορα της ΕΕ". Αυτό που ξέχασε να πει είναι ότι αυτά τα σύνορα τα "φυλάνε" από κοινού η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Τουρκία -όχι για να εμποδίσουν την επέλαση κάποιου επικίνδυνου εχθρού αλλά για να εμποδίσουν τα θύματα του συριακού πολέμου (στον οποίο παίζουν και οι δυο ενεργό ρόλο) να ξεφύγουν από τον θάνατο και την καταστροφή.