Την αποφασιστικότητά τους να νικήσουν, ακόμα και αν τους βρουν στην απεργία οι καλοκαιρινές διακοπές, έδειξαν οι εργαζόμενοι του Alter, της Ελευθεροτυπίας, της Χαλυβουργίας περνώντας τις πασχαλινές γιορτές ακριβώς όπως και τις χριστουγεννιάτικες: στο χώρο δουλειάς και τον αγώνα. Δεν ήταν οι μόνοι που έκαναν το σκηνικό αυτών των ημερών, από εορταστικό και προεκλογικό, απεργιακό. Η 48ωρη στα καράβια τη Μεγάλη Τρίτη και Τετάρτη, η 24ωρη στα ΚΤΕΛ τη Μεγάλη Πέμπτη, θύμιζαν επίσης ποια περίοδος προηγήθηκε και ποια θα ακολουθήσει.
Η υπό δημοσίευση έρευνα του ΙΝΕ ΓΣΕΕ “Το απεργιακό φαινόμενο στην Ελλάδα. Διαχρονική εξέλιξη και καταγραφή των απεργιών κατά το 2011” (του Δημήτρη Κατσορίδη, Σοφίας Λαμπουσάκη), τα βασικά συμπεράσματα της οποίας δημοσιεύονται στο μηνιαίο περιοδικό του ινστιτούτου, έρχεται να συγκεντρώσει αυτή την εικόνα. Μετά τα πρόσφατα στατιστικά της αστυνομίας για το 2011 που έδιναν το εντυπωσιακό νούμερο των 5.910 διαδηλώσεων και συγκεντρώσεων πολιτών σε όλη την χώρα, των 16 δηλαδή κατά μέρο όρο κινητοποιήσεων την ημέρα, η έρευνα του ΙΝΕ το πρώτο που καταγράφει είναι η έξαρση του απεργιακού κινήματος με τετρακόσιες σαράντα πέντε απεργίες και στάσεις εργασίας.
Συγκεκριμένα: “Διακόσιες σαράντα (240) απεργίες στον ιδιωτικό τομέα και ενενήντα μία (91) απεργίες στον Δημόσιο τομέα. Εβδομήντα (70) απεργίες πραγματοποιήθηκαν στις Δημόσιες Επιχειρήσεις Κοινής Ωφέλειας (ΔΕΚΟ) και διακόσιες είκοσι τέσσερις (224) απεργίες σε επιχειρησιακό επίπεδο. Οι τομεακές απεργίες ανήλθαν στις δεκαπέντε (15), ενώ εξαγγέλθηκαν επτά (7) διατομεακές. Πραγματοποιήθηκαν, επίσης, εξήντα δύο (62) απεργίες σε επίπεδο κλάδου, τριάντα τέσσερις (34) ομοιοεπαγγελματικές, και δύο (2) απεργίες τοπικού–περιφερειακού χαρακτήρα.
Επιπλέον, πραγματοποιήθηκαν εκατόν πενήντα οκτώ (158) στάσεις εργασίας, διακόσιες (200) εικοσιτετράωρες απεργίες και ογδόντα τέσσερις (84) σαρανταοκτάωρες απεργίες. Επιπρόσθετα, εντός του 2011, με βάση πάντα τα καταγεγραμμένα στοιχεία, πραγματοποιήθηκαν και εννιά (9) απεργίες διαρκείας, των οποίων η διάρκεια δεν ξεπέρασε τις 10 ημέρες, εκτός από αυτήν στην «Ελληνική Χαλυβουργία» και στον τηλεοπτικόσταθμό «ALTER»...Τέλος, καταγράφηκαν και τέσσερις (4) γενικές πανελλαδικές-πανεργατικές απεργίες, ενώ σε δώδεκα (12) περιπτώσεις αναφέρονται περιφρουρήσεις των χώρων εργασίας, από τους απεργούς, προκειμένου να εμποδιστεί η λειτουργία της επιχείρησης ή η μεταφορά μηχανημάτων”.
Το δεύτερο στοιχείο που αναδεικνύει η έρευνα είναι η πολύτιμη συμβολή των εργαζόμενων του ιδιωτικού τομέα στο απεργιακό κίνημα. Αντίθετα με την κυρίαρχη άποψη ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι αντιδρούν πάντα πιο έντονα γιατί έχουν το ατού της μονιμότητας στην έρευνα αποδεικνύεται ότι, στο συνολικό αριθμό των απεργιών, πάνω από τις μισές έγιναν στον ιδιωτικό τομέα.
Ετσι, οι απεργίες ενάντια στις απολύσεις -που αναδεικνύεται η συνηθέστερη αιτία κινητοποίησης με 122 καταγεγραμμένες περιπτώσεις- αφορούν εργαζόμενους κύρια στον ιδιωτικό τομέα, όπως σε ΜΜΕ, βιομηχανίες, τηλεπικοινωνίες, καζίνο, κατασκευαστικές εταιρίες και μετά σε ΟΤΑ, υπουργεία.
Οι απεργίες για καταβολή δεδουλευμένων, που είναι η δεύτερη αιτία κινητοποίησης με 112 περιπτώσεις, εντοπίζονται ξανά στον ιδιωτικό τομέα, σε βιομηχανίες και εργοστάσια, όπως μεταλλοβιομηχανίες, σωληνουργίες, εργοστάσια και βιομηχανίες παρασκευής και επεξεργασίας χημικών και φαρμακευτικών προϊόντων, αρτοβιομηχανίες, γαλακτοβιομηχανίες, κλωστήρια κ.ά., καθώς επίσης σε ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, σε κατασκευάστριες εταιρείες τεχνικών και δημοσίων έργων, σε εμπορικά καταστήματα (σούπερ-μάρκετ).
Ιδιωτικοποιήσεις
Στη συνέχεια έρχονται οι απεργίες ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις-αναδιαρθρώσεις-συγχωνεύσεις (105 απεργίες), που αφορούν κυρίως στο δημόσιο τομέα και στις ΔΕΚΟ όπως στα μέσα μαζικής μεταφοράς και ιδίως στις αστικές συγκοινωνίες, στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, στην πολιτική αεροπορία, στην υγεία και στην ΕΡΤ, αλλά και στην Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης, στον ΟΤΕ, στον ΟΠΑΠ και στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο ενάντια στην πώληση μετοχών των επιχειρήσεων.
Ακολουθούν οι απεργίες ενάντια στις μειώσεις μισθών (73 περιπτώσεις), απεργίες “αντιμνημονιακού-πολιτικού χαρακτήρα” (51 περιπτώσεις στις οποίες εντάσσονται οι απεργίες ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ, Ομοσπονδιών και Εργατικών Κέντρων), ενάντια στην εφαρμογή του μέτρου της εργασιακής εφεδρείας (45), για τήρηση ή υπογραφή ΣΣΕ (35 και 33 αντίστοιχα), μη εφαρμογή ή ανάκληση του συστήματος εκ περιτροπής εργασίας (14), συνταξιοδοτικά και κοινωνικοασφαλιστικά αιτήματα (12), απεργίες με αιτήματα που αφορούν το ωράριο εργασίας (8), την αλληλεγγύη σε συνδικαλιστές που υφίστανται δυσμενή μεταχείριση (6), την αντίθεση στην εν γένει βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας (4), βελτίωση και σεβασμός των όρων υγιεινής και ασφάλειας (4).
Το τρίτο πλεονέκτημα της έρευνας είναι η αναγνώριση και η προβολή των νέων χαρακτηριστικών που εμφανίζουν οι απεργιακές κινητοποιήσεις σε σχέση με το παρελθόν. Καταρχάς, η απεργία δεν αφορά πια σε μια μικρή μειοψηφία, αλλά απλώνεται στη μεγάλη πλειοψηφία των εργαζόμενων. Η συμμετοχή δεν τελειώνει στην απουσία από την εργασία, αλλά συνεχίζεται τόσο στο δρόμο, με την παρουσία στην απεργιακή διαδήλωση, όσο και στο χώρο δουλειάς, με την ενεργητική προσπάθεια οργάνωσης του αγώνα. Εμφανίζονται νέες μορφές πάλης, όπως καταλήψεις (53 στο σύνολο με αποκορύφωμα το κύμα καταλήψεων υπουργείων και οργανισμών τον Οκτώβρη του 2011 που παρέλυσε τον κρατικό μηχανισμό) αλλά και απεργίες συμπαράστασης (όπως των ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ για τους συμβασιούχους).
Εχουμε απεργίες διαρκείας με κορυφαία παραδείγματα τη Χαλυβουργία και το Alter (το ότι δεν αναφέρεται στην έρευνα η Ελευθεροτυπία το αποδίδουμε στο ότι ξεκίνησε λίγο πριν τη λήξη της χρονιάς στις 22/12/11, παρόλα αυτά ανήκει στο απεργιακό κίνημα του 2011). Εχουμε συντονισμένες κινητοποιήσεις συνδικάτων, αλλά και κινητοποιήσεις “εργατικής και κοινωνικής αλληλεγγύης” όπως τις δράσεις της ΓΕΝΟΠ ενάντια στο χαράτσι για τα ακίνητα, αλλά και των εργαζόμενων στη δημόσια υγεία ενάντια στο χαράτσι (το 5ευρω) στα νοσοκομεία.
“...οι τακτικές γενικές συνελεύσεις στους χώρους εργασίας και η εκλογή απεργιακών επιτροπών προκειμένου να οργανωθεί όσο το δυνατόν καλύτερα η οργάνωση του αγώνα (με ενημερώσεις, περιφρουρήσεις, μοίρασμα υλικού κλπ.), ο συντονισμός πολλών συνδικάτων μεταξύ τους, το σπάσιμο του τεχνητού διαχωρισμού ανάμεσα σε εργαζόμενους του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, καθώς επίσης η συμπαράσταση ανάμεσα στους εργαζόμενους διαφόρων κλάδων, είναι τα καινούρια στοιχεία της περιόδου, τα οποία είχαν να συμβούν αρκετές δεκαετίες”, αναφέρει στο τέλος η έρευνα, παραπέμποντας στο σημείο αυτό στο άρθρο του δημοσιογράφου της Εργατικής Αλληλεγγύης, Γιώργου Πίττα, “Ο Οκτώβρης που έριξε την κυβέρνηση”, στο περιοδικό “Σοσιαλισμός από τα κάτω”, Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2011, τεύχος 89.
Μπορεί ένα γνωστό σύνθημα της ΓΣΕΕ να λέει -και σωστά- ότι “οι εργαζόμενοι δεν είναι αριθμοί”, στην περίπτωση όμως αυτή οι αριθμοί έχουν πολλά να μας πουν για τους εργαζόμενους.