Tην περασμένη βδομάδα μια νέα κρίση ξέσπασε στον Περσικό Κόλπο αναδεικνύοντας τις βαθιές εντάσεις και ανταγωνισμούς στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Μια σειρά από αραβικές χώρες κάτω από την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας και έχοντας την υποστήριξη της δικτατορίας του Σίσι στην Αίγυπτο επέβαλλαν συντονισμένα έναν οικονομικό -και όχι μόνο- αποκλεισμό του Κατάρ, μιας χώρας 2,5 εκατομμυρίων κατοίκων εκ των οποίων τα 2 εκατομμύρια μετανάστες εργάτες.
Οι γειτονικές χώρες έκλεισαν τον εναέριο χώρο τους για πτήσεις από και προς το Κατάρ, έκλεισαν τα σύνορά τους και κάλεσαν διπλωμάτες και πολίτες του Κατάρ να εγκαταλείψουν τις χώρες τους. Αεροπορικές εταιρείες που εξυπηρετούν την περιοχή του Κόλπου διέκοψαν τις πτήσεις τους προς τη Ντόχα, πρωτεύουσα του Κατάρ. Άλλες χώρες όπως η Ιορδανία, περιόρισαν χωρίς να διακόψουν τελείως τις σχέσεις τους.
Ο αποκλεισμός ξεκίνησε αμέσως μετά τη δημοσίευση δηλώσεων του Εμίρη του Κατάρ Αλ Θανί που περιέγραφαν το Ιράν, τον βασικό αντίπαλο της Σαουδικής Αραβίας, σαν «μια περιφερειακή δύναμη που δεν μπορεί κανείς ούτε να αγνοήσει ούτε να της μπει εμπόδιο γιατί είναι μια μεγάλη δύναμη σταθερότητας για την περιοχή». Το Κατάρ υποστήριξε ότι οι δηλώσεις ήταν ψεύτικες και αποτέλεσμα χάκινγκ, κάτι που επιβεβαίωσαν και οι αμερικάνικες μυστικές υπηρεσίες.
Όμως η Σαουδική Αραβία και οι υπόλοιπες αραβικές χώρες κατηγορούν την ελίτ του Κατάρ ότι χρηματοδοτεί σιίτικες «τρομοκρατικές» οργανώσεις στο Ιράκ και τη Συρία. Πρόσφατα το Κατάρ τους πλήρωσε (σε λύτρα για απελευθέρωση αξιωματούχων του) το ιλιγγιώδες ποσό του 1 δις δολαρίων, τα δύο τρίτα εκ των οποίων κατέληξαν σε οργανώσεις που έχουν έδρα στο Ιράν και δρουν στο Ιράκ και το ένα τρίτο σε οργανώσεις στη Συρία.
Αιτίες της σύγκρουσης
Δεν είναι φυσικά αυτές οι αιτίες της σύγκρουσης. Πρώτον, είναι ανέκδοτο η Σαουδική Αραβία, η χώρα που κάτω από την αμερικανική καθοδήγηση, στήριξε τη δημιουργία της Αλ Κάιντα να κατηγορεί το Κατάρ για υπόθαλψη τρομοκρατίας! Δεύτερον, το Κατάρ είναι μια χώρα που βρίσκεται στο κέντρο των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών στην περιοχή, και οικονομικών και στρατιωτικών.
Σε οικονομικό επίπεδο το Κατάρ είναι ένας από τους μεγαλύτερους αεροπορικούς κόμβους, πεδίο επενδύσεων αμερικανικών και ευρωπαϊκών εταιριών, στρατηγικός επενδυτής σε αμερικάνικες και ευρωπαϊκές τράπεζες και επιχειρήσεις, μέλος του ΟΠΕΚ και ο μεγαλύτερος εξαγωγέας υγροποιημένου φυσικού αερίου. Στο Κατάρ το 2022 πρόκειται να γίνει το παγκόσμιο κύπελλο ποδοσφαίρου ενώ το τεράστιο διεθνές δίκτυο Αλ Τζαζίρα εδρεύει στη Ντόχα.
Σε στρατιωτικό επίπεδο, στο Κατάρ εδρεύει η αμερικανική βάση Al Udeid Air Base, που λειτουργεί σαν συντονιστικό κέντρο για όλες τις αμερικανικές από αέρος στρατιωτικές δράσεις στη Μέση Ανατολή, την Ανατολική Αφρική και την Κεντρική Ασία! Εκεί στρατοπεδεύουν πάνω από 10.000 αμερικανοί στρατιώτες. Το Κατάρ είναι ένα βασικό κομμάτι του παζλ πάνω στο οποίο στηρίζεται η αμερικάνικη στρατιωτική ηγεμονία στην περιοχή (στο Μπαχρέιν εδρεύει η διοίκηση του 5ου αμερικανικού στόλου) καθώς ανήκει επίσης στον διεθνή συνασπισμό χωρών που πολεμάνε εναντίον του ISIS στη Συρία και στο Ιράκ.
Κυρίαρχη δύναμη
Η πραγματική αιτία για την κρίση είναι ο ανταγωνισμός των δύο μεγάλων περιφερειακών δυνάμεων στην περιοχή, της Σαουδικής Αραβίας και του Ιράν. Η Σαουδική Αραβία χρησιμοποιεί τα αποθέματα πετρελαίου, την οικονομική και στρατιωτική της δύναμη για να αναδειχθεί σαν η κυρίαρχη δύναμη στο Κόλπο.
Έχοντας τη μόνιμη υποστήριξη των ΗΠΑ είναι η χώρα που ηγείται ενός συνασπισμού δυνάμεων που έχει βασικό ανταγωνιστή το Ιράν. Το Κατάρ είναι κομμάτι αυτού του συνασπισμού, για παράδειγμα στον εμφύλιο πόλεμο της Υεμένης, όπου πολεμάει ενάντια στις δυνάμεις που υποστηρίζονται από το Ιράν.
Όμως Ιράν και Κατάρ συνδέονται οικονομικά καθώς μοιράζονται τεράστια κοιτάσματα αερίου του Περσικού Κόλπου. Το Κατάρ υποστηρίζει δυνάμεις που είναι κόκκινο πανί για τη Σαουδική Αραβία όπως η Χαμάς και η Μουσουλμανική Αδελφότητα ενώ το Αλ Τζαζίρα ήταν το βασικό κανάλι που πρόβαλε τις αραβικές επαναστάσεις που μισούν όσο τίποτε η Σαουδική Μοναρχία και ο Σίσι. Ο αποκλεισμός του Κατάρ από τη Σαουδική Αραβία στόχο έχει να βάλει πίσω στη σειρά το απείθαρχο Κατάρ και να μειώσει την επιρροή του Ιράν.
Αυτούς τους ανταγωνισμούς ήρθε να οξύνει και να περιπλέξει ακόμη παραπάνω ο Τραμπ που δεκαπέντε μέρες νωρίτερα από το Ριάντ, είχε ζητήσει από τις αραβικές χώρες να «ενεργήσουν με αποφασιστικό τρόπο κατά του θρησκευτικού εξτρεμισμού». Με την κρίση στο Κατάρ να βρίσκεται σε εξέλιξη, αρχικά ο Τραμπ έκανε δηλώσεις υπέρ της Σαουδικής Αραβίας, αλλά στη συνέχεια, κάτω και από τις πιέσεις αμερικάνων διπλωματών, κάλεσε τις δύο πλευρές να συνεννοηθούν.
Είναι προφανές ότι την όξυνση των περιφερειακών ανταγωνισμών την προκαλούν οι ανταγωνισμοί και τα σχέδια των ιμπεριαλιστών που συγκρούονται σε παγκόσμια κλίμακα για κυριαρχία. Μετά από την στρατιωτική παταγώδη αποτυχία των άμεσων επεμβάσεων των ΗΠΑ στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν που εξαπέλυσε ο Μπους ήρθε η σειρά του Ομπάμα να αποτύχει. Παίζοντας το παιχνίδι του διαίρει και βασίλευε και υποστηρίζοντας τους Σιίτες απέναντι στους Σουνίτες, όχι μόνο δεν κατάφερε να ελέγξει το Ιράκ αλλά έφερε το χάος σε όλη την περιοχή από τη Συρία ως την Υεμένη.
Το γεγονός ότι σήμερα την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ διαχειρίζεται ο Τραμπ θα πρέπει να βάλει σε κόκκινο συναγερμό το διεθνές αντιπολεμικό κίνημα -και σίγουρα το κίνημα στο εσωτερικό- μιας και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ έχει θέσει σαν στρατηγικό στόχο της να αναβαθμίσει το ρόλο του ελληνικού κράτους ως βασικό σύμμαχο των ΗΠΑ στην περιοχή.